Fintech – co to jest i jak wpływa na sektor finansowy?

Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych nie omija sektora finansowego. W ostatnich latach coraz częściej słyszy się o firmach z branży fintech, które rewolucjonizują ten rynek, wprowadzając nowe rozwiązania technologiczne. Co oznacza fintech, jakie innowacje wprowadza i jak wpływa na relacje między klientami a instytucjami finansowymi? Wyjaśniamy.

Czym jest fintech i jakie ma znaczenie dla sektora finansowego?

Słowo to pochodzi z połączenia finanse (fin) i technologia (tech). Zazwyczaj używamy go w kontekście przedsiębiorstw, które wykorzystują nowoczesne rozwiązania technologiczne do świadczenia usług finansowych. Co ciekawe, historia tego portmanteau, czyli zbitki wyrazowej, sięga lat 80. XX wieku.

Pierwsze użycie przypisuje się Peterowi Knightowi, redaktorowi newslettera biznesowego w gazecie „The Sunday Times”. Dziennikarz zastosował to określenie w kontekście nowych technologii w branży finansów. 

To właśnie od tego momentu fintech nabiera coraz większego znaczenia – zwłaszcza w obliczu kolejnych wielkich przełomów w sektorze usług technologicznych, jakie dokonały się w ostatnich dwóch dekadach.

Jak praktycznie każdy termin opisujący technologię użytkową, fintech podlega ciągłym zmianom. Można powiedzieć, że ewoluuje wraz z internetem. Jest dość prawdopodobne, że niebawem, za sprawą postępującej ewolucji sztucznej inteligencji, to portmanteau będzie utożsamiane zwłaszcza z tą dziedziną.

Jakie technologie dominują w branży fintech?

Kluczową rolę w rozwoju fintechu odgrywają dziś zwłaszcza:

• sztuczna inteligencja – wykorzystywana m.in. do automatyzacji procesów, personalizacji ofert czy wykrywania oszustw;
• uczenie maszynowe (machine learning (ML)) – znajduje zastosowanie np. w ocenie zdolności kredytowej, wykrywaniu nadużyć czy optymalizacji portfela inwestycyjnego;
• Big Data – jego fundament to analiza dużych zbiorów danych, nieoceniona, jeśli chcesz analizować zachowania klientów i rozumieć ich intencje zakupowe – zwłaszcza w dużej skali, np. gdy planujesz rozpocząć ekspansję na inne rynki;
• blockchain – rozproszona baza danych, na której opierają się kryptowaluty i kontrakty smart;
• chmura obliczeniowa – umożliwia przechowywanie i przetwarzanie danych, a także tworzenie skalowalnych aplikacji. Niezwykle popularna zwłaszcza w świecie aplikacji mobilnych. To na tej technologii opiera się większość edytorów zdjęć, gier i galerii zdjęć.

Firmy fintech zręcznie łączą te elementy, tworząc innowacyjne rozwiązania, które zmieniają oblicze sektora finansowego.

Obecnie technologia fintech coraz częściej mówi się w kontekście „ożywiania zdjęć” z pomocą generatywnej sztucznej inteligencji. Po wgraniu fotografii na swoje konto, korzystając z kilku prostych promptów, możesz przekonwertować je na wideo. Załóżmy, że na zdjęciu jest osoba siedząca przy stoliku w restauracji.

Dzięki takim narzędziom jak np. Vivago możesz sprawić, że ta wstanie i zacznie tańczyć. To jeden z najciekawszych obszarów, gdzie fintech pokazuje swój potencjał. W jednej takiej aplikacji spotykają się takie technologie, jak:

• generatywna sztuczna inteligencja,
• chmura obliczeniowa,
• uczenie maszynowe.

Mimo tego, że narzędzia „rozrywkowe” zdecydowanie dominują w tym segmencie rynku, to warto wskazać też na rozwiązania wdrażane przez banki, które skupiają się na bezpieczeństwie użytkowników. Przykładem może być aplikacja ING Banku Śląskiego (oceniona jako najlepsza tego typu usługa w konkursie Mobile Trends Awards 2023), która wykorzystuje  biometrię behawioralną.

To klasyczny przykład fintecha łączącego świat bankowości, uczenia maszynowego oraz AI. Aplikacja uczy się wzorców zachowań, dzięki czemu potrafi rozpoznać, czy po interfejsie porusza się użytkownik, czy osoba, która weszła w posiadanie smartfona w sposób nieuprawniony. W przypadku wykrycia nieprawidłowości transakcje mogą wymagać podania dodatkowych danych, które zna tylko właściciel konta.

Jak fintech zmienia relacje między klientami a instytucjami finansowymi?

Jednym z głównych wyróżników fintechów jest stawianie klienta w centrum uwagi. Firmy z tej branży projektują usługi na podstawie dogłębnej analizy potrzeb i zachowań użytkowników. Dążą do maksymalnego uproszczenia i automatyzacji procesów, tak aby korzystanie z usług finansowych było intuicyjne i dostępne 24/7 z poziomu smartfona.

W rezultacie firmy te zmieniają układ sił na rynku usług finansowych. Dla wielu klientów, zwłaszcza młodszego pokolenia, fintechy stają się atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych banków, które są postrzegane jako mniej elastyczne i gorzej dostosowane do potrzeb klientów. 

W gronie takich firm można wymienić na przykład Revoluta, który łączy szybkie przelewy, aplikację bankową oraz konto umożliwiające handel kryptowalutami. To przykład aplikacji AiO dedykowanej zwłaszcza osobom młodym, które dopiero poznają rynek usług finansowych.

W podobny sposób działa Orange Flex – wirtualny operator telefonii komórkowej. Formalnie firma przynależy do grupy Orange o mocnej pozycji na polskim rynku GSM. Wszystkie zadania związane z obsługą konta czy planów abonamentowych można wykonywać paroma kliknięciami, z poziomu aplikacji.

Flex daje też możliwość szybkiego przeniesienia numeru – nie ma tutaj tradycyjnej umowy na 24 miesiące, a subskrypcja jest ważna tak długo, jak długo użytkownik opłaca abonament. Jeśli zachodzi konieczność kontaktu z obsługą, odbywa się to z poziomu komunikatora wbudowanego w aplikację. Oczywiście opłaty za korzystanie z usług operatora również można wykonywać z poziomu aplikacji.

Najpopularniejsze usługi oferowane przez fintech

Fintechy są aktywne w większości obszarów usług finansowych. Do najpopularniejszych rozwiązań oferowanych przez firmy z tej branży należą:

• płatności mobilne i przelewy P2P, np. blik, Revolut,
• kantory internetowe i przekazy pieniężne, np. Transferwise, Conotoxia, 
• pożyczki online i crowdfunding, np. Vivus, Kokos.pl,
• zarządzanie finansami osobistymi, np. Kontomierz, Monefy,
• inwestycje społecznościowe, np. Finax,
• świadczenie usług pracy dla freelancerów, np. Useme, Kugaru,
• ubezpieczenia oparte na modelu „pay as you go”, np. Vouch, Lemonade,
• rozwiązania wspierające windykację należności czy księgowość, np. Finiata, Paytegy.

Z usług fintechów chętnie korzystają zarówno klienci indywidualni, jak i firmy, w tym mikroprzedsiębiorstwa i freelancerzy. 

Przyszłość branży fintech – jakich innowacji można się spodziewać?

Wśród trendów, które w bliskiej przyszłości mogą zdominować sektor finansowy, wymienia się między innymi:

• otwartą bankowość (open banking) i usługi oparte na interfejsach API,
• rozwój platform blockchain i tokenizację aktywów, 
• upowszechnienie płatności biometrycznych,
• wykorzystanie AI do kompleksowego planowania i zarządzania finansami,
• wzrost popularności walut cyfrowych emitowanych przez banki centralne (CBDC), 
• rozwój autonomicznych agentów finansowych (chatboty, voiceboty).

Dynamika zmian w sektorze usług technologicznych sprawia, że fintechy stale poszerzają granice tego, co wykonalne. Co ciekawe Polska jest na tym polu jednym z liderów w skali całej Europy. Inne państwa zazdroszczą nam nie tylko nowoczesnej bankowości online, ale i wielu ciekawych, dopasowanych do naszego rynku aplikacji, takich jak:

• blik – aplikacja wspierająca szybkie płatności online;
• InPost – kompleksowe narzędzie, dzięki któremu można szybko zarządzać swoimi zamówieniami i paczkami;
• mObywatel – rządowy agregat danych, dzięki któremu można szybko uzyskać dostęp do swojego prawa jazdy czy kodu recepty wystawionej przez lekarza. Dzięki aplikacji można też uwiarygodnić się w instytucjach publicznych i w czasie kontroli służb mundurowych;
• KtoMaLek – baza aptek, w której można szybko sprawdzić stany magazynowe farmaceutyków;
• ZnanyLekarz – baza danych o lekarzach, dzięki której można zarówno ocenić swoją wizytę, jak i umówić się do wybranego specjalisty;
• Bliks Gazetki – agregat gazetek promocyjnych największych dyskontów działających w Polsce;

• Yanosik – narzędzie znane jako „wykrywacz fotoradarów” z czasem rozwinęło się do aplikacji, w której obecnie można m.in. wykupić ubezpieczenie OC/AC, a nawet winiety eToll.

Jak fintech może wpłynąć na przyszłość małych i średnich firm?

Nie ulega wątpliwości, że dla sektora MŚP rozwój fintechów ma istotne znaczenie. Przede wszystkim oznacza łatwiejszy dostęp do finansowania i alternatywne formy pozyskiwania kapitału, takie jak crowdfunding, faktoring online czy pożyczki społecznościowe. Narzędzia pozwalają też szybko zainwestować kapitał w cyfrowe środki płatnicze, np. Bitcoin, Ethereum czy Litecoin. 

Co więcej, historia fintechu pokazuje, że coraz częściej usługi są tak przemyślane, że znacznie ułatwiają codzienne życie użytkowników. Fintechy upraszczają zarządzanie finansami i dostarczają intuicyjne narzędzia do: księgowości, controllingu, windykacji należności czy optymalizacji podatkowej. Mogą być też pomocne w ekspansji na rynki zagraniczne, w czym kluczową rolę odgrywają tanie i szybkie metody realizacji płatności międzynarodowych. 

Można się spodziewać, że w najbliższych latach fintechy jeszcze silniej zaznaczą swoją obecność w sektorze MŚP, stając się kluczowym partnerem w prowadzeniu biznesu. Warto śledzić ich rozwój i być otwartym na implementację innowacyjnych rozwiązań finansowych, które mogą zapewnić Twojej firmie przewagę konkurencyjną.