Mała produkcja – co się opłaca i w co inwestować?

Chcesz założyć własną firmę i szukasz pomysłu na biznes na wsi? A może od dawna rozwijasz jakąś twórczą pasję i marzysz, by w końcu uczynić z hobby źródło zarobku? Pora zainteresować się tzw. małą produkcją. Sprawdź, jaka działalność się opłaca i jak rozkręcić dobry biznes od zera.

Jaką działalność nazywamy małą produkcją?

Mała produkcja – jak sama nazwa wskazuje – odnosi się do działalności produkcyjnej  o charakterze rzemieślniczym na niedużą skalę. W zależności od liczby zatrudnionych pracowników oraz przychodów może być zaklasyfikowana jako:

• mikroprzedsiębiorstwo – liczba pracowników nie jest większa niż 10, a dochody nie przekraczają kwoty będącej równowartością 2 milionów euro;
• małe przedsiębiorstwo – zatrudnia nie więcej niż 25 pracowników, a roczny obrót netto nie przekracza kwoty będącej równowartością 10 milionów euro.

Małą produkcją można nazwać również działalność jednoosobową, obejmującą prostą produkcję w domu – bez pomocy dodatkowych pracowników.

Najpopularniejsze przedmioty w małej produkcji

Nawet jeśli do założenia własnej działalności nie skłoniła Cię Twoja unikalna pasja i jeszcze nie wiesz, w jakiej dziedzinie chcesz rozkręcić firmę, wciąż możesz znaleźć swoją niszę. Nie zrażaj się wizją rozwijania biznesu od zera. Na wsi, w mieście, na przedmieściach – gdziekolwiek jesteś, możesz rozwinąć skrzydła, o ile znajdziesz dla swojej marki miejsce na rynku. Zanim zadasz sobie pytanie, co opłaca się produkować, przemyśl, jaki produkt nie zginie w gąszczu gadżetów i co może być jego wyróżnikiem, siłą przebicia.

Obecnie w ramach małej produkcji najczęściej powstają:

• ekologiczne świece – sektor produktów eko jest intensywnie eksploatowany, a idea przyjazności naturze napędza niejeden biznes. Ręczne wytwarzanie świec z wysokiej jakości komponentów o wyjątkowych walorach estetycznych jest możliwe nawet w domowym zaciszu, a nabycie umiejętności wcale nie jest bardzo skomplikowane. Dostępnych jest wiele kursów online, z których krok po kroku można nauczyć się, jak proste komponenty przeobrazić w pachnącą ozdobę;
• naturalne kosmetyki – podstawowa znajomość teorii wystarczy, by rozpocząć tworzenie receptur ekologicznych preparatów i realizowanie indywidualnych zamówień. Mała produkcja pozwala na dbanie o najwyższą jakość i oferowanie konkurencyjnych produktów o wyjątkowych walorach, których próżno szukać w tzw. sieciówkach. Personalizacja opakowań może być dodatkowym atutem;
• ozdoby i zabawki – w ostatnim czasie do łask wracają techniki wytwórstwa babć i prababć: szydełkowanie, dzierganie, haftowanie, wyplatanie, szycie, filcowanie… Metod tworzenia ozdób i zabawek jest mnóstwo, a każda z nich może posłużyć do wykreowania unikalnej wartości. Działalność zorientowana na specyfice danego sezonu może okazać się strzałem w dziesiątkę i szybko nabrać rozpędu. W okresie bożonarodzeniowym warto skupić się np. na dekoracjach świątecznych lub zimowych akcesoriach, a w sezonie letnim na motywach wielkanocnych lub wakacyjnych;
• kartki okolicznościowe, albumy typu scrapbook – umiejętności manualne i poczucie smaku wystarczą, by rozpocząć małą produkcję personalizowanych artykułów papierniczych. W roku nie brakuje świąt, które są znakomitą okazją do obdarowania bliskich lub uczczenia wyjątkowego momentu unikalną, ręcznie malowaną lub chałupniczo wytworzoną pamiątką, taką jak album fotograficzny czy ramka na zdjęcie;
• biżuteria handmade – wyróżnikiem wyrobów biżuteryjnych może być nietypowy materiał, unikalna technika, niekonwencjonalna forma czy personalizacja. Kolekcje można dopasować do określonej grupy docelowej, sezonu czy okazji. 

Analiza rynku i identyfikacja nisz

Pamiętaj jednak, że każdy biznes zaczyna się od pomysłu i jest napędzany przez zaangażowanie, ale determinacja i błyskotliwość nie wystarczą, by osiągnąć sukces. Nawet teoretycznie najbardziej opłacalna produkcja czy perfekcyjnie dopracowany pomysł na biznes nie zaowocują zyskami, jeśli przedmiot nie przebije się na rynku i nie spełni konsumenckich oczekiwań.

Najlepszy rezultat daje połączenie badań jakościowych i ilościowych. Na etapie planowania biznesu warto skoncentrować się na dokładnym poznaniu potencjalnego klienta – jego potrzeb, zwyczajów, zachowań i reakcji. Ten moment to też wstęp do identyfikacji niszy. Zanim ruszysz z produkcją i zainwestujesz w swój pomysł, musisz sprawdzić przede wszystkim:
czy jest zapotrzebowanie na produkty, które planujesz oferować?

• jakie są oczekiwania klientów w tym sektorze i czy jesteś w stanie je zaspokoić?
• czy istnieje aktywna konkurencja i czy jesteś w stanie się przebić, oferując unikalną wartość?
• czy masz szansę na rozwój w niszy?

Jeśli dane potwierdzają, że Twój produkt ma szansę odnaleźć się na rynku, możesz przejść do etapu planowania strategii produkcyjnej i marketingowej.

Strategie marketingowe dla małej produkcji

Nie zapominaj, jak ważna jest ewaluacja. Monitoruj efekty działań, weryfikuj, co przynosi zadowalający rezultat, a co zupełnie się nie sprawdza i słuchaj swoich klientów. Wszelkie niepowodzenia traktuj jak bezcenne informacje i zachowaj elastyczność – gotowość na zmiany to fundament budowania każdego nowoczesnego biznesu – na wsi, w mieście czy w sieci. 

Zarządzanie kosztami w małej produkcji

W każdej branży oprócz satysfakcji przedsiębiorcy i renomy marki miarą sukcesu jest również zysk. Nie ma znaczenia, czy prowadzisz mały sklep na wsi, czy sprzedajesz online: optymalizacja kosztów to fundament zarządzania produkcją i rozwijania biznesu. 

W swojej działalności będziesz ponosić koszty klasyfikowane jako:

• bezpośrednie – obejmują wydatki na działalność operacyjną i są informacją o tym, ile sumarycznie kosztuje wytworzenie przedmiotu. Obejmują koszty pracy i wartość zużytych zasobów. Zależą od wielkości produkcji. Zaliczają się do nich: koszty materiałów, pensje, wydatki na energię itp.;
• pośrednie – uwzględniają wydatki niezbędne do utrzymania produkcji i nie dotyczą realizacji konkretnego zlecenia. Są to np. wydatki związane z naprawą narzędzi, opłaty za wynajem lub transport, koszty promocji itp.

Ponadto koszty w małej produkcji można podzielić na te, które są uzależnione od skali działalności i te niezależne od wolumenu produkcji, czyli:

• koszty zmienne – rosną, kiedy produkcja zwiększa zakres. Klasyfikują się do nich np. ceny surowców czy energii oraz czas pracy;
• koszty stałe – nie zmieniają się bez względu na wielkość produkcji, ale mogą zależeć od stosowanych technologii i rozwiązań. Można je zatem optymalizować, np. wprowadzając innowacje i modyfikując model zarządzania. Wśród nich znajdują się m.in. koszty wynajmu czy pensje pracowników.

Szacowanie kosztów produkcyjnych wygląda inaczej w zależności od branży i skali działalności. Na kalkulację wpływa również sytuacja gospodarcza, np. inflacja. Musisz znać koszty składników produkcji i umiejętnie je identyfikować, by wycenić produkt, ale i:

• móc sprawnie zarządzać biznesem, 
• wprowadzać niezbędne modyfikacje, 
• optymalizować wydatki,
• planować strategię sprzedażową. 

Monitorowanie wydatków pozwala np. uniknąć sytuacji, w której biznes przestaje być rentowny, a koszty produkcji przewyższają zysk.

Inwestycje w małą produkcję – co warto wiedzieć?

Działalność w sektorze małej produkcji może być pod wieloma względami bardzo kusząca:

• najczęściej na początkowym etapie nie wymaga wysokich inwestycji, a może przynieść zyski i wiele korzyści;
• działalność na małą skalę umożliwia kontrolę nad jakością produktów, co pozwala oferować konkurencyjne wyroby;
• produkty „rzemieślnicze” są unikalne i przyciągają klientów niechętnie inwestujących w masowe towary;
• drobna produkcja wyróżnia się elastycznością w zakresie kosztów i pozwala ograniczyć wydatki na magazynowanie czy zakup niezbędnych materiałów;
• charakter działalności sprzyja budowaniu trwałych relacji z klientami, a tzw. marketing szeptany to świetny sposób promowania produktów;
• indywidualne podejście i opcje personalizacji to atuty szczególnie cenione w XXI wieku, które sprzyjają rozwijaniu skrzydeł i czerpaniu zysków z różnorodnych pasji.

Podpowiadamy, że na początkowym etapie rozwijania małego produkcyjnego biznesu i czynienia inwestycji możesz skorzystać z różnych form wsparcia. Jest wiele sposobów pozyskania dotacji rządowych i pozarządowych wspierających młodych przedsiębiorców, ułatwiających przekwalifikowanie czy nabywanie nowych umiejętności zawodowych lub rozkręcanie ekobiznesu. Pamiętaj, że inwestycja w siebie zawsze się opłaca!