Skala podatkowa – najważniejsze informacje i zasady

Zasady ogólne (skala podatkowa) to podstawowa forma opodatkowania, z której mogą skorzystać przedsiębiorcy. Poniżej przeczytasz, czym jest, ile wynoszą stawki podatku dochodowego w tym przypadku i jak wygląda rozliczenie z fiskusem.

Czym jest skala podatkowa?

Jedną z najważniejszych decyzji, jaką musi podjąć przedsiębiorca na początku działalności, jest forma opodatkowania.

Znajdzie zastosowanie także w sytuacji, w której nie zdecydujesz się na wskazanie innej dostępnej formy opodatkowania. Ponadto w niektórych sytuacjach opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy liniowo dochodów nowych przedsiębiorstw może nie być możliwe, więc zasady ogólne mogą być jedyną dostępną opcją.

Pamiętaj, że jeżeli świadczysz usługi na rzecz aktualnego lub byłego pracodawcy w tym samym roku lub w takim samym zakresie jak w stosunku pracy lub spółdzielczym stosunku pracy, jedyną dostępną formą opodatkowania będzie skala podatkowa. Co to oznacza w praktyce? Możesz zmienić formę opodatkowania, na przykład na rozliczenie podatkiem liniowym, dopiero po zakończeniu roku podatkowego, w którym miało miejsce zatrudnienie.

Skala podatkowa – stawki

Jak widzisz, w przypadku skali podatkowej progi decydują o wysokości należnego podatku. Zwróć jednak uwagę, że po wejściu w tak zwany drugi próg podatkowy opodatkowane wyższą stawką są jedynie nadwyżki, a nie cała kwota dochodu wypracowanego w trakcie roku.

Jak poprawnie rozliczać podatek? Skala podatkowa zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinna być rozliczona z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek w 2023 r. wynoszącej 3600 zł. W związku z tym: 

Podstawa obliczenia podatku w złotych 

Zasady rozliczania na podstawie skali podatkowej

Jak widzisz, skala podatkowa PIT wiąże się z koniecznością prawidłowego określania poziomu dochodów w roku podatkowym. W jego trakcie należy odprowadzać zaliczkę, a wpłaty dokonywać na indywidualny mikrorachunek podatkowy.

Warto w tym miejscu dodać, że podatnikowi przysługuje prawo do niewpłacania zaliczki, jeśli podatek od dochodu (osiągniętego od początku roku) pomniejszony o sumę wpłaconych zaliczek nie przekracza 1000 zł.

Co ważne: możesz zaliczyć jako koszt uzyskania przychodu albo odliczyć od dochodu uzyskanego w danym roku opłacone składki na ubezpieczenia społeczne. Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy powinny być natomiast zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Od 2022 roku, jeżeli rozliczasz podatki na zasadach ogólnych, nie masz natomiast możliwości odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Masz obowiązek zapłaty zaliczek w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy podatek. Jeśli rozliczasz się kwartalnie, masz czas do 20. dnia kwartału następującego po kwartale, którego dotyczy zaliczka.

Po zakończeniu roku podatkowego masz obowiązek rozliczenia podatku i skorzystania w tym celu z odpowiedniego formularza. W przypadku przedsiębiorców należy to zrobić na druku PIT-36. Skorzystasz z niego również, jeśli chcesz równolegle rozliczyć np. dochody z tytułu wynagrodzeń osiąganych na podstawie umowy o pracę czy umów cywilnoprawnych. W rozliczeniu wykażesz kwotę należnego podatku oraz pobranych w ciągu roku zaliczek. Jeśli odprowadzone zaliczki okażą się niższe od należnego podatku, konieczne będzie dopłacenie. Jeżeli, np. w wyniku zastosowania ulg i odliczeń, okaże się, że kwota należnego podatku jest niższa od sumy wpłaconych zaliczek, uzyskasz zwrot nadpłaconego podatku.

Wady i zalety opodatkowania na podstawie skali podatkowej

Jak widzisz opodatkowanie na zasadach ogólnych różni się od innych form. Przede wszystkim inaczej prezentują się stawki. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych uzależnia je od konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu. Jednolitą stawkę podatku (19%) oferuje podatek liniowy, a skala podatkowa wprowadza progi dochodowe, które zakładają płatność wyższej stawki po przekroczeniu kwoty 120 000 zł dochodu. Dzięki temu może być to korzystniejsze rozwiązanie (w porównaniu do podatku liniowego) dla podatników, którzy zarabiają mniej. Jednocześnie, o ile w przypadku ryczałtu opodatkowane są przychody, przedsiębiorcy na skali i podatku liniowym mają prawo do odliczenia kosztów ich uzyskania.

Do zalet opodatkowania na zasadach ogólnych należą:

• szeroka dostępność ulg i odliczeń: zdecydowanie najwięcej możliwości pod tym względem czeka na podatnika rozliczającego się skalą podatkową. W przypadku ryczałtu czy podatku liniowego nie można zastosować np. ulgi na dziecko.
• Możliwość rozliczenia wspólnie z małżonkiem i jako osoba samotnie wychowująca dziecko: wybierając inną formę opodatkowania, będzie to niemożliwe, a w określonych sytuacjach może okazać się korzystne finansowo.
• Kwota wolna od podatku: tylko w przypadku zasad ogólnych zastosowanie znajduje kwota wolna od podatku.
• Niska stawka podatku w pierwszym progu: w pierwszym progu podatkowym obowiązuje niska stawka 12% podatku.

Oczywiście skala podatkowa ma również wady:

• w drugim progu stawka podatku jest wysoka (32%), przez co podatnicy osiągający wyższe dochody zapłacą wyższy podatek.
• Samo rozliczenie w trakcie roku podatkowego jest bardziej skomplikowane w porównaniu z podatkiem liniowym i ryczałtem, ponieważ wymaga monitorowania poziomu dochodów i prawidłowego rozliczania zaliczek z uwzględnieniem prawidłowej stawki.
• W przypadku skali podatkowej obciążeniem może być również składka zdrowotna, która wynosi 9% dochodu, a od 2022 roku jest nowym podatkiem i nie podlega odliczeniu w żadnej części.

A jeśli chcesz porównać formy opodatkowania, skorzystaj z naszego Kalkulatora B2B.