Podatki przedsiębiorców – jaką formę opodatkowania wybrać?

Jesteś na etapie zakładania firmy? Nawet jeśli zamierzasz powierzyć obsługę swoich rozliczeń w ręce biura rachunkowego, musisz znać podstawowe zagadnienia. Dzięki temu łatwiej Ci będzie zrozumieć zawiłe kwestie podatkowe. W poniższym tekście pokrótce przybliżymy Ci możliwe formy opodatkowania w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG).

Formy opodatkowania dla jednoosobowej działalności gospodarczej – jakie są rodzaje?

W Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. wyróżnia się trzy formy opodatkowania prowadzonej działalności:

• skala podatkowa
• na podstawie podatku liniowego
• w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Poznaj zatem charakterystykę wynikających z ustawy opcji. Każda z nich ma swoje zalety, ale i pewne ograniczenia, z których musisz sobie zdawać sprawę.

Skala podatkowa – czym jest?

Nie ulega wątpliwości, że jest to najpopularniejsza forma opodatkowania, nazywana potocznie rozliczaniem na zasadach ogólnych. Co ciekawe, jest ona automatycznie przydzielana podczas zakładania firmy, o ile podatnik nie wybierze innej. W pewnym uproszczeniu – w skali podatkowej wysokość podatku zależy od tego, w którym progu podatkowym się znajdziesz, czyli ile dochodów w danym roku podatkowym wygenerujesz. Na jego ostateczną wysokość wpływ mają również:

• prawo do rozliczania się wspólnie z małżonkiem;
• możliwość skorzystania z różnego rodzaju odliczeń i ulg;
• zmiany w sposobie rozliczania składki zdrowotnej dla ZUS-u. 

Podatek liniowy – czym się charakteryzuje?

Podatek ten uważany jest za najprostszy i najbardziej sprawiedliwy. Zasada jego działania jest taka: bez względu na wysokość osiąganych dochodów (przychody minus koszty) są one opodatkowane jedną stawką podatku. Jego wysokość, która wynosi 19%, pozostaje stała, co stanowi główną różnicę na tle podatku opartego o skalę podatkową. 

Co jeszcze warto wiedzieć o podatku liniowym? Podatek liniowy dostępny jest dla wielu rodzajów działalności, począwszy od jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), przez wspólników spółek cywilnych, jawnych aż po partnerów spółki partnerskiej.

Ponadto – co może okazać się ważniejsze z punktu widzenia Twojego portfela – warto z niego skorzystać, o ile Twoja firma osiąga ok. 120 000 zł dochodu rocznie. Wówczas masz szansę uniknąć wejścia w II próg podatkowy, który wynosi 32%, w przypadku przekroczenia kwoty 120 000 zł dochodu.

Niestety nie to wybór pozbawiony wad. Decydując się na wybór tej formy opodatkowania, pozbawiasz się przywilejów w postaci:

• zmian w sposobie obliczania zdrowotnej składki ZUS. Od 1 stycznia 2022 roku ubezpieczenie zdrowotne wynosi 4,9% podstawy, przy czym miesięczna wysokość składki nie może być niższa niż kwota ustalona jako 9% minimalnego wynagrodzenia;
• możliwości rozliczenia się z małżonkiem;
• ustanowionej wyższej kwoty wolnej od podatku;
• możliwości rozliczenia niektórych ulg.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – czym się wyróżnia?

Ustawodawca przewidział też tzw. uproszczone formy opodatkowania działalności gospodarczej, które nie wymagają od przedsiębiorcy prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych. Do form tych zaliczamy ryczałt ewidencjonowany oraz (wciąż) kartę podatkową. 

Ryczałt jest dość specyficzną formą rozliczeń z co najmniej dwóch powodów.

1. Opodatkowaniu podlega przychód, którego nie można pomniejszyć o tzw. koszty uzyskania przychodu. Mówiąc wprost, nie możesz odliczyć sobie wydatków, które miały wpływ na wypracowanie przychodu, jak ma to miejsce w innych formach rozliczenia.
2. Wyróżniamy aż 10 stawek podatku, od 2% do 17%, przy czym od razu wyjaśniamy, że nie oznacza to, że należy stosować wszystkie. Stawka ryczałtu zależy od rodzaju uzyskiwanego przychodu. 

Jak widzisz, wybór konkretnej formy opodatkowania nie jest prosty. A co więcej uruchamia z reguły obowiązek składania deklaracji, wpłacania zaliczek, jak i samego podatku w ściśle określonym terminie. Poza tym poszczególne formy opodatkowania wiążą się z koniecznością prowadzenia niezbędnej dokumentacji oraz ewidencji transakcji dokonywanych przez firmę.

Deklaracje, ewidencje, zaliczki na podatek, jak i sam podatek nie powinny jednak zniechęcać do założenia firmy. Tak jak z naprawą samochodu zwracamy się do mechanika, tak z deklaracjami PIT czy VAT zawsze możesz skonsultować ze specjalistami.