Ryczałt czy podatek liniowy – na którą formę opodatkowania się zdecydować?

Przedsiębiorcy – w przeciwieństwie do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, np. pracowników na etacie – mają możliwość zmiany formy opodatkowania. Do wyboru, poza skalą podatkową, pozostaje podatek liniowy i ryczałt. Poniżej przeczytasz, na czym polegają te sposoby rozliczenia podatku i kiedy warto z nich skorzystać.

Ryczałt i podatek liniowy – porównanie

Obowiązkiem każdego świeżo upieczonego przedsiębiorcy jest wybór formy opodatkowania. Należy wskazać ją już podczas rejestracji działalności. Co ważne: w kolejnych latach podatkowych możliwa jest jej zmiana, więc po czasie możesz dostosować formę na przykład do rosnących dochodów czy charakteru Twojej działalności.

Do wyboru masz trzy formy opodatkowania. Podstawową, która znajdzie zastosowanie, jeśli nie wskażesz innej metody obliczania podatku, jest skala podatkowa. W tym przypadku rozliczenie prezentuje się podobnie do opodatkowania dochodów np. podatników pracujących na etacie.

Inne opcje to opodatkowanie podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Czym się od siebie różnią? Najważniejsze informacje znajdziesz w poniższej tabeli:

Te formy opodatkowania wyraźnie różnią się także od skali podatkowej. Zarówno ryczałt, jak i podatek liniowy, oznaczają, że przede wszystkim:

• nie będziesz mieć możliwości zastosowania kwoty wolnej od podatku;
• niedostępne będą pewne ulgi i odliczenia od podatku (w tym ulga na dziecko);
• nie będziesz mieć możliwości skorzystania z rozliczenia wspólnego z małżonkiem oraz jako samotny rodzic;
• w ramach zeznania rocznego PIT-28 czy PIT-36L nie rozliczysz np. dochodów z tytułu umowy o pracę.

Co wziąć pod uwagę przy wyborze formy opodatkowania?

Jak widzisz, podstawową różnicą jest już podstawa opodatkowania. Od dochodu – podobnie jak skala podatkowa – oblicza się podatek liniowy, a ryczałt bazuje na kwocie osiągniętego przychodu – można ją pomniejszyć jedynie o opłacone składki społeczne oraz połowę składek zdrowotnych. 

Jeśli zastanawiasz się, co lepsze – ryczałt czy podatek liniowy, musisz zwrócić również uwagę na stawki podatku. O ile w przypadku liniówki niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu zapłacisz podatek w wysokości 19%, ryczałt jest zdecydowanie bardziej zróżnicowany. Część przychodów korzysta z bardzo niskich stawek: 3% podatek obejmuje np. działalność gastronomiczną (z wyjątkiem sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%), a 8,5% ryczałtu zapłacą podatnicy rozliczający przychody np. z usług edukacyjnych. Z drugiej strony usługi świadczone w ramach wolnych zawodów są opodatkowane stawką 17% przychodu. Pamiętaj także, że o ile 19% stawka podatku liniowego obejmie wszystkie dochody osiągnięte w ramach działalności, stawka ryczałtu może różnić się w zależności od tego, jakie towary dostarczasz czy jakie usługi świadczysz. 

Kolejną istotną różnicą, którą musisz brać pod uwagę, obliczając, co się bardziej opłaca – ryczałt czy podatek liniowy, jest składka zdrowotna. Choć nie jest podatkiem, jej wysokość i sposób obliczania są zależne od wybranej formy opodatkowania. Może mieć więc znaczny wpływ na proces podejmowania decyzji.

Pamiętaj, że na ryczałcie nie masz możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu. W przypadku działalności, które nie generują wysokich kosztów, dobrze może wobec tego sprawdzić się właśnie ryczałt, a podatek liniowy zwykle jest korzystnym rozwiązaniem w przypadku przedsiębiorców, którzy osiągają stosunkowo wysokie dochody (w związku z czym niekorzystnie prezentuje się rozliczenie na zasadach ogólnych), ale jednocześnie ponoszą również wyższe koszty uzyskania przychodu i chcą skorzystać z możliwości obniżenia dzięki nim podstawy opodatkowania.

Kiedy lepiej sprawdzi się ryczałt?

Jak widzisz, wybór ryczałtu może obniżyć należne zobowiązanie podatkowe do zapłaty, a jednocześnie uprościć rozliczenia przedsiębiorstwa. W jego przypadku, w przeciwieństwie do dwóch pozostałych opcji, nie jest konieczne np. prowadzenie księgi przychodów i rozchodów – zastępuje ją ewidencja przychodów. Przede wszystkim musisz wziąć pod uwagę stawkę ryczałtu, którą opodatkowany jest Twój rodzaj działalności (a nie każda może być opodatkowana ryczałtem). W pewnych sytuacjach – nawet jeśli musisz ponosić stosunkowo wysokie koszty związane z biznesem – dzięki niższej stawce możesz płacić nadal niższe podatki.

Podatek liniowy – komu opłaca się z niego skorzystać?

Podatek liniowy może okazać się dobrym rozwiązaniem w sytuacji, w której ze względu na wysokie dochody niekorzystne stało się rozliczenie skalą podatkową, a jednocześnie mniej korzystna stawka ryczałtu lub wysokie koszty prowadzenia działalności sprawiają, że przejście na ryczałt nie jest dobrą alternatywą. 

Pamiętaj także, że przedsiębiorcom przysługuje również możliwość zastosowania skali podatkowej. W takim przypadku korzystają z kwoty wolnej od podatku i wielu ulg, dzięki którym ta forma opodatkowania może okazać się korzystna. Warto wobec tego również ją uwzględnić w obliczeniach.

Ryczałt czy podatek liniowy – decyzja nie jest ostateczna

Jeżeli zakładasz JDG, ryczałt czy liniówkę możesz wybrać już podczas rejestrowania działalności. Zwróć jednak uwagę na pewne ograniczenia. Przede wszystkim, jeśli świadczysz usługi na rzecz aktualnego lub byłego pracodawcy, możesz zmienić formę opodatkowania na inną niż skala podatkowa dopiero od roku następującego po tym, w którym współpraca w ramach umowy o pracę czy spółdzielczego stosunku pracy uległa zakończeniu, lub po 2 latach – w zależności od tego, na jaką formę opodatkowania chcesz się zdecydować. Poza tym z ryczałtu wyłączone są pewne rodzaje działalności. Ta forma opodatkowania nie jest również dostępna dla przedsiębiorców, których przychód jest wyższy niż 2 mln euro rocznie.

Oczywiście z biegiem czasu wiele kwestii dotyczących Twojego biznesu może ulec zmianie: na przykład znacząco mogą wzrosnąć osiągane obroty czy mogą zwiększyć się koszty. W związku z tym stosowana do tej pory forma opodatkowania może okazać się mniej korzystna od innych dostępnych opcji. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy można zmienić podatek liniowy na ryczałt lub na odwrót – przejść z ryczałtu na opodatkowanie liniowe. Ustawodawca daje podatnikom taką możliwość. Możesz to zrobić, aktualizując wniosek w CEIDG lub składając odpowiednie oświadczenie w formie pisemnej do naczelnika urzędu skarbowego. Maksymalny termin to 20 dzień miesiąca następującego po tym, w którym osiągniesz pierwszy przychód w roku podatkowym lub do końca roku, jeśli miało to miejsce w grudniu. Pamiętaj, że w tej formie będziesz opłacać podatek do końca roku podatkowego. W kolejnych latach podatkowych, jeśli nie zamierzasz zmieniać formy opodatkowania, ponowne składanie deklaracji nie będzie już konieczne.