Ryczałt dla lekarzy – zasady, stawki, składka zdrowotna

W Polsce system opodatkowania dla różnych grup zawodowych może być dość skomplikowany i budzić wątpliwości. Dotyczy to także lekarzy. Wielu z nich rozważa rozliczanie się na zasadzie ryczałtu. W tym artykule przyjrzymy się bliżej zasadom, stawkom oraz składce zdrowotnej związanej z tym modelem rozliczeń. 

Kto jest objęty ryczałtem dla lekarzy?

Ryczałt ewidencjonowany stanowi jedną z form opodatkowania działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy korzystający z niego płacą podatki od przychodu, a tym samym rezygnują z możliwości pomniejszania przychodu o koszt jego uzyskania. Możliwość skorzystania z tej formy opodatkowania mają także lekarze, jednak nie wszyscy. Prawo takie nie przysługuje, gdy medyk uzyskuje przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Dotyczy to czynności, które były wykonywane w roku ubiegłym lub są wykonywane w danym roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Inaczej mówiąc, jeśli podatnik chciałby współpracować z byłym pracodawcą, czyli na przykład przychodnią, i jednocześnie zależy mu na uproszczonej formie opodatkowania, będzie mógł z niej skorzystać dopiero po upływie dwóch lat od zakończenia stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. 

Ryczałt dla lekarzy nie jest dostępny także dla podatnika, który¹:

• osiągnął w poprzednim roku przychody z działalności gospodarczej wyższe niż 2 miliony euro,
• korzysta w tym samym roku podatkowym z opodatkowania w formie karty podatkowej,
• korzysta z okresowego zwolnienia z podatku dochodowego,
• uzyskuje przychody z tytułu prowadzenia apteki, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
• wytwarza wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Stawka ryczałtu dla lekarzy

Ile wynosi ryczałt dla lekarzy? W Polsce funkcjonuje wiele różnych stawek ryczałtowych. Stawkę dla działalności medycznej, precyzują zapisy Ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Uzależniają one wysokość ryczałtu od Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Właściwym działem dla lekarzy jest 86 Usługi w zakresie opieki zdrowotnej. Jaki ryczałt dla lekarzy obecnie obowiązuje? Od stycznia 2022 roku, wraz z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu, stawkę zmniejszono do 14%. Wspomniana wartość dotyczy nie tylko lekarzy, ale także pielęgniarek czy położnych. Ryczałt dla stomatologa również wyniesie 14%. Jeśli zatem medyk albo przedstawiciel innego wolnego zawodu związanego ze świadczeniem usług medycznych nie ponosi dużych kosztów uzyskania przychodów (co w praktyce zdarza się często), ryczałt jest dla niego formą opodatkowania wartą rozważenia.

Jak wygląda rozliczenie w przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych? Obliczanie i opłacalnie podatku odbywa się w cyklu miesięcznym w terminie do 20. dnia kolejnego miesiąca. Szansę, aby rozliczać się kwartalnie, mają tylko Ci podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej lub osiągnęli w poprzednim roku przychody nie większe niż 200 000 euro. Podatnicy są zobowiązani złożyć PIT-28 za dany rok do 30 kwietnia roku następującego.

Ryczałt dla lekarzy a składka zdrowotna

Podatek ryczałtowy dla lekarzy wiąże się z obowiązkiem opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jej wysokość jest uzależniona od osiągniętego w danym roku kalendarzowym przychodu i stanowi odpowiednio:

• dla przychodu nieprzekraczającego 60 000 złotych: 9% podstawy stanowiącej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia;
• dla przychodu mieszczącego się w przedziale 60 000–300 000 złotych: 9% podstawy stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia;
• dla przychodu przekraczającego 300 000 złotych: 9% podstawy stanowiącej 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Wysokość składki dla ryczałtowców wynosi 9% podstawy jej wymiaru, czyli przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał roku poprzedniego. W 2024 roku podstawa wynosi 7 767,85 złotych. 

Aby określić, w jakim zakresie opodatkowane są przychody, należy wziąć pod uwagę wartość pomniejszoną o opłacone w danym roku składki społeczne.

Przedsiębiorcy świadczący usługi medyczne powinni także pamiętać, że po przekroczeniu ustalonego progu przychodu, powinni uiścić wyższą składkę zdrowotną za dany miesiąc. Oznacza to również, że jeśli przychody lekarza, pielęgniarki czy stomatologa przekroczą kolejne progi w trakcie roku, konieczne będzie dokonanie dopłaty za poprzednie miesiące, w których opłacana była niższa składka. Należy to zrobić po rozliczeniu rocznym składki, którego dokonuje się w DRA za kwiecień następnego roku. Termin opłacenia mija 20 maja.

¹ Zastosowanie ma tu art. 8 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.