Progi podatkowe 2024 r. – skala podatkowa i kwota wolna od podatku

Opodatkowanie na zasadach ogólnych, a więc skala podatkowa, to najczęściej stosowana i domyślna forma rozliczania się z fiskusem. Stawka podatku zmienia się po przekroczeniu progu podatkowego, a ostateczna kwota uiszczana fiskusowi zależy też od dochodu oraz ustalonej przez ustawodawcę kwoty wolnej od podatku. Dowiedz się, jakie są progi podatkowe w 2024 r. i ile aktualnie wynosi kwota wolna od podatku w Polsce.

Pierwszy i drugi próg podatkowy w 2024 roku

Każdy przedsiębiorca, który jako formę opodatkowania wybrał skalę podatkową, aby prawidłowo dokonać rozliczeń, musi wiedzieć, jakie progi podatkowe obowiązują w 2024 r. dla działalności gospodarczej. Opodatkowanie na zasadach ogólnych oznacza, że podatek należy płacić według stawki uzależnionej od wysokości uzyskanych dochodów. Obecnie w Polsce obowiązują dwa progi podatkowe - zobacz tabelę. 

Taki podział oznacza, że jeżeli w trakcie roku Twoje zarobki przekroczyły 120 000 zł, to od nadwyżki powyżej tej kwoty musisz zapłacić podatek wynoszący 32%.

Czasem można spotkać się też z tzw. trzecim progiem podatkowym, choć jest to określenie potoczne, które nie ma umocowania prawnego. Na gruncie formalnym nie istnieje takie pojęcie. Należy jednak pamiętać, że w przypadku dochodów powyżej kwoty 1 000 000 złotych oprócz podatku dochodowego trzeba płacić także tak zwaną daninę solidarnościową – ta wynosi 4% od nadwyżki liczonej od 1 000 000 zł.

Jaka jest kwota wolna od podatku w 2024 roku? 

Kwota wolna od podatku określa poziom dochodów, od których nie trzeba płacić podatku. Zarobek nieprzekraczający tej wartości jest więc po prostu nieopodatkowany.

Kwota wolna od podatku w Polsce po raz ostatni została podwyższona w 2022 roku. Zmiany nazywane „Nowym Polskim Ładem” spowodowały jej wzrost z poziomu 8 000 zł do wciąż funkcjonującej kwoty 30 000 zł, choć nowy rząd zadeklarował, że ta ma zostać podniesiona do 60 tys. zł. Wciąż czekamy jednak na głosowanie Sejmu RP w tej sprawie.

Kwota wolna w sposób bezpośredni przekłada się na kwotę zmniejszającą podatek, która obowiązuje każdego podatnika rozliczającego się skalą podatkową. Jest to kwota, którą można odliczyć od zaliczek na podatek dochodowy, obniżając tym samym należny do zapłacenia podatek PIT.

Kwota zmniejszająca podatek w 2024 r. wynosi 3 600 zł (12% z 30 000 zł kwoty wolnej).

Podstawa obliczania podatku z nowymi progami podatkowymi PIT 2024

Podstawa obliczania podatku, czyli podstawa opodatkowania, to kwota, od której wylicza się wartość należnego do zapłacenia podatku. Uzyskuje się ją, odejmując od wszystkich przychodów osiągniętych przez podatnika w danym okresie wszystkie koszty ich uzyskania, a także opłacone składki na ubezpieczenie społeczne oraz ewentualne straty z lat ubiegłych.

Jakich dochodów dotyczy skala podatkowa?

Skala podatkowa to domyślny sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy, którzy nie decydują się na wybór innej formy rozliczania z fiskusem (czyli opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych albo podatkiem liniowym), są zobowiązani do rozliczeń na zasadach ogólnych, uwzględniających dwa opisane wyżej progi podatkowe.

Skala podatkowa nie obejmuje jednak wyłącznie przedsiębiorców. Dotyczy również osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło, a także umowy zlecenia.

Co nie podlega opodatkowaniu według skali podatkowej?

Opodatkowaniu według skali podatkowej nie podlegają dochody do kwoty 30 000 zł, czyli kwoty wolnej od podatku. Opisywanych w tym artykule progów podatkowych nie stosuje się również między innymi do dochodów:

• nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach i dochodów nieujawnionych – są opodatkowane karną stawką wynoszącą 75%;
• uzyskiwanych przez nierezydentów – podlegają opodatkowaniu ryczałtową stawką podatku równą 20%;
• ze sprzedaży nieruchomości – obowiązuje 19% podatku;
• z kapitałów pieniężnych – obowiązuje podatek 19%;
• z wygranych w konkursach, grach i zakładach oraz z nagród – stawka podatku to 10%;
• emerytów i rencistów uzyskiwanych ze świadczeń z byłego zakładu pracy – podatek wynosi 10%.

Jak wyliczyć podatek dochodowy w 2024 roku?

W pierwszej kolejności musisz ustalić dokładną kwotę przychodu, a więc Twoich wszystkich wpływów. Od tej kwoty należy następnie odjąć wszystkie koszty ich uzyskania. Kosztami uzyskania przychodu określamy całkowite wydatki poniesione w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Wynik, jaki uzyskasz po przeprowadzeniu tych obliczeń,  to Twoja kwota dochodu.

Co ważne, w tym momencie można też dokonać odliczeń i wykorzystać przysługujące ulgi. W rozliczeniu rocznym od dochodu można odliczyć między innymi:

• ulgę termomodernizacyjną;
• ulgę na badania i rozwój;
• ulgę na robotyzację;
• ulgę rehabilitacyjną;
• ulgę internetową;
• ulgę dla krwiodawców;
• darowizny (np. na organizacje pożytku publicznego);
• wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.

Od dochodu można odjąć też opłacone składki na ubezpieczenie społeczne.

Otrzymana w ten sposób podstawa opodatkowania, która nie przekracza 30 000 zł, oznacza brak konieczności zapłaty podatku za dany rok podatkowy.

Jeżeli kwota jest wyższa niż 30 000 zł, ale mniejsza niż 120 000 zł obowiązuje stawka podatku z pierwszego progu podatkowego – 12%. Pamiętaj też, że wtedy od zaliczek na podatek dochodowy można dodatkowo odliczyć tzw. kwotę zmniejszającą podatek.
Podatek dochodowy w przypadku podstawy opodatkowania wynoszącej powyżej 120 000 zł należy obliczyć w sposób następujący:

1. 10 800 zł (kwota wyliczona jako 12% z 120 000 zł pomniejszona o 3 600 zł kwoty zmniejszającej podatek) + 32% z nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł.
2. Od wyliczonego w powyższy sposób podatku można następnie odliczyć stosowne ulgi, w tym w szczególności: ulgę na dzieci oraz ulgę abolicyjną (czyli ulgę za pracę za granicą).

Mogąc skorzystać z opodatkowania na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej, masz także prawo do:

• wspólnego rozliczania z małżonkiem;
• rozliczania jako osoba samotnie wychowująca dziecko;
• rozliczania wszystkich przychodów opodatkowanych na tych samych zasadach w jednym zeznaniu rocznym.