Co to jest start-up? Czym charakteryzują się tego typu firmy?

Według danych Startup Blink pod koniec 2023 roku działało w Polsce ponad 3000 start-upów¹, a w trzecim kwartale 2024 roku zainwestowano w 45 start-upów kwotę 506 mln złotych. Zastanawiasz się, czy ta forma ma przyszłość, jak działa start-up i jak go założyć? Poniżej wyjaśniamy wszystkie najważniejsze kwestie, przedstawiamy ryzyko związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa start-up oraz perspektywy rozwoju.

Czym jest start-up?

Studenci, absolwenci czy inne młode osoby z niewielkim doświadczeniem zawodowym coraz częściej poszukują nowoczesnych form generowania zysków. Takie możliwości dają start-upy. Co to znaczy?

W procesie rozwoju ważną rolę może odgrywać inwestor, który skuszony nową technologią i potencjałem pomaga w finansowaniu wzrostu lub przejmuje za odpowiednią opłatą całe przedsiębiorstwo.

Dane zebrane w opracowaniu „Polskie start-upy 2023” dowodzą, że aż 38% właścicieli start-upów to osoby w wieku 26–35 lat. Druga najliczniejsza grupa to osoby w wieku 36–45 lat. Aż 51% wszystkich założycieli prowadzi swój pierwszy start-up². Polska zajmuje obecnie 34. miejsce w światowym rankingu ekosystemów start-upowych.

Co więcej, praca w start-upie przemawia do pokolenia wizjonerów, którzy śledzą nowe trendy, lubią brać odpowiedzialność na swoje barki oraz wiedzą, kiedy pomysł jest naprawdę innowacyjny. Jeśli i Ty należysz do tego grona, sprawdź, z jakimi korzyściami i ryzykami wiąże się założenie start-upu.

Jakie zalety mają tego typu firmy?

Zaletami pracy w start-upie są na przykład:

• stosunkowo niskie koszty inwestycji;
• możliwość wdrożenia dobrze przeanalizowanego pomysłu biznesowego;
• możliwość rozwoju i odważnego podejmowania decyzji;
• szansa na pokazanie się na rynku i uzyskanie wsparcia inwestorów oraz dofinansowania dla innowacji;
• kreatywność, elastyczność i wolność w rozwijaniu koncepcji.

Musisz przy tym pamiętać, że nawet najlepszy pomysł wymaga zaangażowania i poświęcenia. Bez odpowiedniej organizacji trudno będzie przejść z fazy pomysłu do osiągnięcia sukcesu.

Ryzyko związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa typu start-up

Mimo licznego wsparcia oferowanego ze strony instytucji zewnętrznych start-up jest inicjatywą złożoną, wymagającą pracy pod presją ryzyka niepowodzenia. Do największych zagrożeń zaliczane są:

• brak kapitału na rozwój – jeśli w odpowiednim momencie nie pozyskasz inwestora lub kapitału na komercjalizację swojego pomysłu, może się okazać, że nigdy nie przejdziesz do fazy czerpania zysków;
• wysoka niepewność – jeśli do zachowania wewnętrznej harmonii potrzebujesz stałych wpływów gotówki oraz wiedzy, co czeka Cię danego dnia, to firma typu start-up nie jest miejscem dla Ciebie. To taka forma aktywności zawodowej, która wymaga ciągłego analizowania i szukania ścieżek rozwoju swojego pomysłu;
• zbyt optymistyczne założenia – dobrze jest wierzyć w swój pomysł, ale trzeba przy tym twardo stąpać po ziemi. Wybór błędnego modelu biznesowego może raz na zawsze skreślić Twój biznes;
• brak reakcji na sygnały rynkowe – otoczenie biznesowe potrafi zmieniać się z minuty na minutę. Brak reakcji na czynniki zewnętrzne (np. preferencje odbiorców, dane makroekonomiczne, zachowania przedsiębiorstw konkurencyjnych) to częsta przyczyna zamykania start-upów;
• nieumiejętne budowanie zespołu i zarządzanie zasobami ludzkimi – start-up, podobnie jak każda inna firma, wraz z rozwojem musi budować kapitał ludzki. To wiąże się z wyzwaniami organizacyjnymi, motywacyjnymi, wydajnościowymi i szeregiem innych elementów. Brak kompetentnej i stałej kadry może stanowić ważne zagrożenie dla start-upu.

Czynniki, na które warto zwrócić uwagę przy rozkręcaniu start-upu

Unikalny pomysł to niestety dopiero początek. Przed Tobą jeszcze wiele pracy. Aby zwiększyć szanse na sukces, musisz dobrze zrozumieć, co to są start-upy. Przede wszystkim zapewnij sobie dostęp do wiedzy. 

• Korzystaj z pomocy inkubatorów przedsiębiorczości i akceleratorów biznesu.
• Przeprowadź badania rynkowe i analizę stanu techniki.
• Zadbaj o trwałe źródło finansowania zewnętrznego.
• Analizuj działania firm konkurencyjnych.
• Zatrudniaj specjalistów i doceniaj ich doświadczenie i zaangażowanie.
• Obserwuj rynek i bądź otwarty na zmiany.
• Korzystaj z nowoczesnych narzędzi i śledź trendy technologiczne, m.in. rozwój AI, technologii zrównoważonego rozwoju oraz blockchain i Web3.

W dobie dynamicznego rozwoju technologicznego nie wystarczy trzymanie ręki na pulsie – warto aktywnie korzystać z innowacji, które pomagają rozwijać potencjał i przeistaczać świetny koncept w realną wartość. Jakie są trendy w rozwoju sektora start-upów? Obecnie można zaobserwować znaczący wzrost inwestycji w start-upy klimatyczne (56% wzrost w porównaniu do 2022³) oraz priorytetowe traktowanie przez inwestorów projektów praktycznego zastosowania AI z jasną ścieżką rentowności i ściśle określonym zwrotem z inwestycji. 

W 2023 roku nastąpił też wzrost o 126% inwestycji venture capital w technologie blockchain i Web3, co świadczy o dużym zainteresowaniu tym segmentem rynku. Trend ten wskazuje na fundamentalną zmianę w sposobie funkcjonowania biznesu i gospodarki, gdzie innowacyjne technologie (m.in. AI, blockchain i Web3) stają się coraz bardziej istotnym elementem infrastruktury cyfrowej.

¹ https://therecursive.com/inside-poland-s-dynamic-startup-scene-your-personal-cheat-sheet/

² https://www.omgkrk.com/polish-startups-report-2023-summary-part-2/

³ https://foundersnetwork.com/blog/2024-startup-trends-ai-climate-tech-and-beyond/