Zasiłek dla bezrobotnych – komu i w jakiej wysokości przysługuje?

Zasiłek dla bezrobotnych (tzw. kuroniówka) to świadczenie przyznawane osobom pozostającym bez pracy, które spełniają warunki określone przez prawo. Dzięki wsparciu finansowemu okres bezrobocia może być dla nich mniej dotkliwy. Ograniczenia wysokości i okresu obowiązywania mają motywować do aktywnego poszukiwania pracy bądź korzystania z rozwiązań, poprawiających pozycję na rynku pracy. Wyjaśniamy, kiedy należy się zasiłek dla bezrobotnych i ile wynosi.

Kiedy można ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych?

Według prawa obowiązującego w Polsce o zasiłek dla bezrobotnych mogą ubiegać się osoby pozostające bez pracy, które zarejestrują się w powiatowym urzędzie pracy oraz spełniają określone warunki. Ponieważ najważniejszym zadaniem urzędów pracy jest wspieranie bezrobotnych w aktywnym poszukiwaniu zatrudnienia, w pierwszej kolejności otrzymują oni propozycje pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych. Po wyczerpaniu wszystkich opcji aktywizacji osoba pozostająca bez pracy może otrzymać zasiłek (nie jest to jednak wymóg – wystarczy spełnić ustawowe warunki). 

Jakie warunki trzeba spełnić, aby go otrzymać?

Podstawowe kryteria ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych to rejestracja w powiatowym urzędzie pracy oraz udokumentowanie co najmniej 365 dni zatrudnienia w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania. Warunek ten uznaje się za spełniony, jeśli w okresie tych 365 dni bezrobotny:

• był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istniał obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy (bez uwzględniania okresów bezpłatnych urlopów, dłuższych niż 30 dni);
• wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług (regulowanej na podstawie przepisów dotyczących umowy-zlecenia) albo współpracował przy wykonywaniu tych umów – przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiło co najmniej minimalne wynagrodzenie, w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca (z wyłączeniem sytuacji, gdy pracodawca był zwolniony z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy ze względu na ukończenie 55 lat (kobiety) lub 60 roku życia (mężczyźni);
• opłacał składki na ubezpieczenie społeczne w ramach prowadzenia działalności gospodarczej lub współpracy (a podstawę wymiaru składek stanowiła kwota w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia). Oznacza to, że jeśli bezrobotny prowadził działalność i opłacał preferencyjne składki ZUS, nie przysługuje mu prawo do świadczenia, ponieważ podstawa wymiaru składek jest wówczas niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę;
• wykonywał pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności (podstawa wymiaru składek jak wyżej);
• wykonywał pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni (podstawa wymiaru składek jak wyżej);
• opłacał składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego (oprócz państw członkowskich Unii Europejskiej) w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia;
• był zatrudniony za granicą i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant;
• był zatrudniony, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Co istotne, do okresu zatrudnienia (minimum 365 dni) wliczają się również m.in. urlop wychowawczy oraz okresy pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy i zasadniczej służby wojskowej.

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych w 2025 roku?

Bazowa wysokość świadczenia dla bezrobotnych w okresie od 1 czerwca 2024 roku do 31 maja 2025 roku wynosi 1 662,00 zł brutto przez pierwsze 3 miesiące i 1 305,20 zł brutto przez kolejne miesiące pobierania zasiłku. To, ile wynosi zasiłek z urzędu pracy, jest uzależnione od stażu pracy:

• kwota obniżona (80%) – dla osób o stażu pracy poniżej 5 lat,
• kwota bazowa (100%) – dla osób o stażu pracy wynoszącym między 5 a 20 lat,
• kwota podwyższona (120%) – dla osób o stażu pracy powyżej 20 lat.

Kwota bazowa jest waloryzowana 1 czerwca każdego roku. Ile zasiłku dla bezrobotnego przysługuje w 2025 roku przed i po waloryzacji?

Jak długo można pobierać zasiłek?

Zasiłek dla bezrobotnych można pobierać przez 180 lub 365 dni. To, na jak długo kuroniówka zostanie przyznana, jest uzależnione od wysokości stopy bezrobocia w powiecie, w którym zamieszkiwał bezrobotny na dzień 30 czerwca poprzedniego roku.

Świadczenie na okres 180 dni przysługuje osobom zamieszkałym na obszarze powiatu, w którym stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie była większa niż 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.

Z kolei zasiłek na 365 dni może otrzymać osoba, która:

• mieszka na obszarze powiatu, w którym stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;
• ukończyła 50. rok życia oraz ma co najmniej 20-letni staż pracy uprawniający do zasiłku;
• utrzymuje co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek również pozostaje bez pracy i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tę osobę;
• samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Gdzie i jak złożyć wniosek o zasiłek?

Aby otrzymać zasiłek, należy zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego. Osoby, które nie są nigdzie zameldowane, mogą zarejestrować się w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania. Rejestracji można dokonać przez internet na stronie praca.gov.pl.

Do ubiegania się o świadczenie dla bezrobotnych nie trzeba składać dodatkowych wniosków – prawo do zasiłku jest weryfikowane podczas rejestracji na podstawie przedstawionych dokumentów, są to m.in.:

• dowód tożsamości,
• dyplomy, świadectwa, certyfikaty i inne dokumenty potwierdzające ukończenie edukacji, kursów, szkoleń i zdobycie umiejętności,
• zaświadczenia z zakładów pracy,
• orzeczenie o niepełnosprawności (jeśli dotyczy),
• dokumenty wskazujące na brak przeciwwskazań do wykonywania określonych prac (jeśli dotyczy),
• dokumenty zawierające informacje o rozpoczęciu działalności gospodarczej, jej zawieszeniu lub zamknięciu,
• wszelkie zaświadczenia dotyczące pobierania renty rodzinnej lub innych świadczeń z ZUS.

Czy można jednocześnie pracować i pobierać zasiłek dla bezrobotnych?

Bezrobotny traci prawo do pobierania zasiłku w momencie podjęcia zatrudnienia czy rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej – wówczas przestaje być osobą bezrobotną. Świadczenia nie można otrzymywać jednocześnie z emeryturą lub rentą, a także w przypadku przyznania stypendium, np. na podniesienie kwalifikacji.