Kiedy można przejść na ryczałt? Jak i do kiedy zgłaszać zmianę formy opodatkowania?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to popularna forma opodatkowania cechująca się atrakcyjnymi stawkami podatku i prostym sposobem wyliczania zobowiązania. Z artykułu dowiesz się, kiedy i jak można przejść na ryczałt. Zapraszamy do lektury!

Jak zmienić i zgłosić formę opodatkowania – przejście na ryczałt

Możliwość wyboru sposobu opodatkowania wynika z artykułu 9a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli chcesz rozliczać się z fiskusem inaczej niż na zasadach ogólnych, to do właściwego naczelnika urzędu skarbowego musisz złożyć stosowne oświadczenie o chęci zastosowania innej formy opodatkowania. Jak w praktyce najłatwiej to zrobić? Poprzez zmianę wpisu w CEIDG. Procedura obejmuje kilka kroków:

Jeżeli preferujesz tradycyjną formę komunikacji z urzędem skarbowym, oświadczenie o zmianie formy opodatkowania możesz złożyć także bezpośrednio w biurze podawczym właściwej instytucji lub wysłać je tam pocztą.

Termin zmiany formy opodatkowania – kiedy można przejść na ryczałt w 2024?

W przypadku zmiany formy opodatkowania ustawa reguluje, kiedy można przejść na ryczałt z podatku liniowego czy skali. Co do zasady nie można tego zrobić w trakcie trwającego już roku podatkowego. Więc do kiedy można przejść na ryczałt? 
Odpowiedź na to pytanie podaje ustęp 2 artykułu 9a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co oznacza to w praktyce? Jeżeli pierwsza sprzedaż generująca przychód nastąpiła w styczniu, to obowiązujący termin zmiany formy opodatkowania upływać będzie dokładnie 20 lutego. Jeżeli natomiast pierwszy przychód z działalności odnotowano dopiero w marcu, to czas na zmianę kończy się z dniem 20 kwietnia.
Wyjątkiem od powyższej zasady są podatnicy, którzy w poprzednim roku pozostawali na opodatkowaniu kartą podatkową. W takiej sytuacji chęć zmiany formy opodatkowania trzeba zgłosić maksymalnie do 20 stycznia. 

Zmiana formy opodatkowania a składka zdrowotna

Rok 2022 przyniósł wiele zmian związanych z polskim systemem podatkowym. Zmieniło się między innymi podejście do składki zdrowotnej w różnych formach opodatkowania. Nowelizacje dotyczyły sposobu jej obliczania i rozliczania, w tym również ujmowania w kosztach uzyskania przychodów. W tym kontekście powstała uzasadniona wątpliwość dotycząca tego, jak traktować składkę zdrowotną w przypadku zmiany formy opodatkowania na ryczałt. 

Składka za styczeń (a także luty i kolejne miesiące) obligatoryjnie musi być opłacona na podstawie zasad, które obowiązują na nowo wybranej formie opodatkowania, czyli ryczałcie. Ewentualna niedopłata za pierwszy miesiąc w roku będzie musiała być później uzupełniona przy złożeniu rocznej deklaracji rozliczeniowej.

Osoba, która przechodzi z liniówki lub zasad ogólnych na ryczałt, nie ma prawa do odliczenia składki zdrowotnej zapłaconej w tym roku, jeżeli wynika ona z deklaracji zusowskiej z poprzedniego roku (w którym stosowana była jeszcze „stara” forma opodatkowania).

Przejście na ryczałt w działalności jednoosobowej – kiedy nie można przejść na ryczałt?

Chociaż dla wielu osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą ryczałt może być atrakcyjną formą opodatkowania, nie wszyscy podatnicy mogą go stosować. Rodzaje działalności wyłączone z tej formy wymienia art. 8 Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Z tej formy nie możesz skorzystać, jeśli:

• w danym roku stosujesz kartę podatkową – ryczałt możesz wybrać w kolejnym roku, o ile nie przekroczysz limitu;
• korzystasz ze zwolnienia z podatku dochodowego;
• w części lub w całości osiągasz przychody z działalności związanej z zakupem i sprzedażą wartości dewizowych, handlu akcesoriami i częściami do pojazdów mechanicznych lub prowadzisz aptekę;
• wytwarzasz wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z OZE).

Ponadto opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie jest dostępne w pierwszym roku po przejściu:

• z indywidualnej działalności gospodarczej na działalność w formie spółki małżonków;
• ze spółki małżonków na działalność wykonywaną indywidualnie;
• z działalności prowadzonej przez jednego małżonka na działalność prowadzoną przez drugiego małżonka.

Z kolei przedsiębiorcy, którzy planują świadczyć usługi na rzecz aktualnego bądź byłego pracodawcy, mogą przejść na ryczałt dopiero po dwóch latach. Do tego czasu muszą korzystać z opodatkowania na zasadach ogólnych.

Co ważne, na ryczałt nie mogą przejść przedsiębiorcy, których przychód przewyższa wartość limitu ryczałtu, czyli wysokość przychodu z prowadzenia działalności opodatkowanej ryczałtem. Obecnie limit ten wynosi równowartość  2 000 000 euro w złotówkach, czyli 9 218 200 zł. 

Ryczałt a VAT przy zmianie formy opodatkowania

Zmiana formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zasadniczo nie wpływa na rozliczanie VAT-u. Nie jest ono bowiem zależne od konkretnej formy opodatkowania. W internecie można znaleźć sporo zapytań typu „ryczałt czy VAT?”. Nie istnieje jednak takie przeciwstawienie. Nie ma żadnych przeszkód, aby być zarówno ryczałtowcem, jak i czynnym podatnikiem VAT. Przy przejściu na ryczałt można także pozostać podatnikiem zwolnionym z podatku VAT (czyli tzw. „nievatowcem”), o ile są spełnione warunki zwolnienia.

Forma opodatkowania a rozwój biznesu

Płacenie podatków jest obowiązkiem przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i warto uważnie przemyśleć ten aspekt. Świadomy wybór formy opodatkowania powinien uwzględniać m.in. rodzaj uzyskiwanych przychodów i ich wysokość, sumę kosztów oraz specyfikę prowadzonego biznesu. Pamiętaj, że raz wybrana forma nie jest wiążąca na zawsze i w miarę rozwoju firmy może się okazać, że inna metoda będzie lepszym wyborem.