Zwykły przelew zamiast split payment – co zrobić w takiej sytuacji?

7 min

przedsiębiorca siedzi przy biurku z laptopem i z przejętą miną patrzy na telefon

Mechanizm podzielonej płatności (split payment lub MPP), zakładający rozdzielenie płatności na część netto i VAT, funkcjonuje stosunkowo długo, bo od 1 listopada 2019 roku. Mogą stosować go wszyscy przedsiębiorcy będący podatnikami VAT, którzy dokonują zakupu na fakturę od kontrahenta prowadzącego biznes. W niektórych przypadkach MPP jest jednak obowiązkowy. Co zrobić w sytuacji, kiedy omyłkowo wykonano zwykły przelew zamiast split payment? Czy taką sytuację da się odkręcić?

Mechanizm podzielonej płatności - dlaczego jest ważny?

Split payment jest obowiązkowy dla podatników VAT, którzy spełniają łącznie dwa warunki:

  • sprzedają lub nabywają towary albo usługi uznane za „wrażliwe” według załącznika nr 15 do ustawy o VAT (np. części do pojazdów mechanicznych lub komputery);
  • wartość brutto faktury przekracza 15 tysięcy złotych lub równowartość w walucie obcej.

Co ważne: split payment musisz zastosować, nawet jeśli tylko jedna z wielu pozycji wymienionych na fakturze znajduje się wśród towarów lub usług „wrażliwych” zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Załóżmy, że prowadzisz hurtownię części samochodowych, która zaopatruje lokalne warsztaty w podzespoły. W takiej sytuacji wystawiona faktura powinna zawierać oznaczenie MPP, natomiast nabywca, opłacając ją, musi skorzystać z tzw. komunikatu przelewu. To specjalny rodzaj przelewu bankowego, w którym określa się:

  • kwotę podatku VAT,
  • kwotę sprzedaży brutto,
  • numer faktury,
  • identyfikator podatkowy NIP dostawcy.

Bank, który otrzyma komunikat przelewu automatycznie rozdziela wpłatę. Suma odpowiadająca podatkowi VAT trafia na rachunek VAT, a pozostałą część kwoty otrzymuje bezpośrednio sprzedawca. Środki zebrane na rachunku VAT można przeznaczać np. na regulowanie należności podatkowych, składek ZUS czy kwoty podatku VAT w MPP.

Co ważne: art. 108a Ustawy o VAT wskazuje, że w takiej sytuacji masz obowiązek przyjęcia płatności kwoty należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Art. 106e ust. 1 pkt 18a stanowi także, że musisz umieścić na fakturze dopisek „mechanizm podzielonej płatności”.

Z kolei nabywca ma obowiązek uregulowania takiej faktury z wykorzystaniem komunikatu split payment. Obie strony mogą ponieść konsekwencje za niedopatrzenia, jeśli doszło do pomyłki, czyli na przykład:

  • sprzedawca wydał fakturę pozbawioną odpowiedniego oznaczenia;
  • nabywca opłacił fakturę bez mechanizmu podzielonej płatności (zarówno kiedy oznaczenie na niej widniało, jak i w sytuacji, w której go brakowało).

Najważniejsza jest komunikacja i podjęcie jak najszybszych działań przez obie strony. Nawet jeśli błędny przelew został już zlecony, pomyłkę wciąż można naprawić i dzięki temu uniknąć konsekwencji podatkowych.

Faktura bez split payment – jak naprawić tego typu błąd?

Przejdźmy do konkretnych przykładów. Może się zdarzyć, że nabywca wprawdzie otrzyma fakturę oznaczoną jako MPP, ale przeoczy komunikat i po prostu zleci zwykły przelew. Co zrobić w takiej sytuacji?

Najprostszym rozwiązaniem jest zwrócenie się z prośbą do sprzedawcy, aby dokonał przelewu zwrotnego, a następnie zlecenie zapłaty po raz kolejny, ale tym razem już ze split payment.

Pamiętaj, że obu stronom powinno zależeć na szybkim rozwiązaniu tej sytuacji, ponieważ zarówno sprzedawca, jak i nabywca mogą ponieść konsekwencje błędnej dyspozycji przelewu.

Z kolei sprzedawca, który wystawił fakturę bez oznaczenia jej jako split payment, może zwrócić się do nabywcy, aby ten mimo wszystko zastosował mechanizm podzielonej płatności. Zgodnie z art. 106e ust. 13 ustawy o VAT sankcji w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego (alternatywnie odpowiedzialności za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe) nie stosuje się, jeżeli należność do zapłaty została uiszczona z mechanizmem MPP. Tak długo więc, jak przedsiębiorcy potrafią się ze sobą porozumieć, kary nie trzeba się obawiać.

Czy nota korygująca jest wystarczająca w przypadku braku oznaczenia MPP na fakturze?

Faktura, która została wystawiona bez oznaczenia MPP, jest błędna, o ile istniał obowiązek zastosowania split payment. Na szczęście jest możliwość skorygowania takiego dokumentu – może to zrobić także nabywca. 

Warto w tym miejscu przywołać interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej z dnia 17 marca 2021 r. W jej treści wskazano, że „zasadne jest skorygowanie faktur wystawionych wadliwie, czyli bez wymaganego oznaczenia. Fakturę może też poprawić nabywca notą korygującą”. Pamiętaj, aby na nowej fakturze znalazły się:

  • oznaczenie „Faktura korygująca” lub „Korekta”,
  • przyczyna zmiany dokumentu.

Błędy w mechanizmie podzielonej płatności – czego dotyczą i co z nimi zrobić?

Przyjrzyjmy się popularnym błędom, jakie zdarzają się przedsiębiorcom realizującym MPP. 

Nadpłata kwoty VAT

W tej sytuacji kupujący powinien zwrócić się do sprzedawcy o zwrot nadpłaty. Świadczenie – o ile nie wynika z korekty faktury – musi jednak być zrealizowane ze zwykłego rachunku firmowego. Pamiętaj, że banki nie weryfikują poprawności kwoty VAT.

Błędne oznaczenie podatnika lub faktury

Jeżeli kwota w komunikacie przelewu jest prawidłowa, ale omyłkowo wpisano na fakturze błędny NIP, nieprawidłową nazwę nabywcy albo towaru, odbiorca ma możliwość wystawienia noty korygującej. Powinien zadbać o korektę faktury, aby zachować porządek w księgowości. W tym przypadku nie trzeba jednak obawiać się sankcji.

Split payment a przelew na rachunek innego podatnika

Nabywca towaru lub usługi może też omyłkowo przelać pieniądze na konto należące do innego podatnika. Co dzieje się w takiej sytuacji? Oczywiście odbiorca przelewu musi je jak najszybciej zwrócić do nadawcy. Inaczej może ponieść konsekwencje również w kontekście Ustawy o VAT. Przedsiębiorca, który otrzymał przelew bez uzasadnienia, może jednak zwolnić się od obowiązku zapłaty podatku, jeżeli zwróci kwotę:

  • sprzedawcy,
  • nabywcy,
  • nabywcy wierzytelności (jeżeli została zawarta umowa cesji).

Jednak nie musisz obawiać się, że omyłkowo zlecisz przelew z MPP np. na rachunek osobisty, który nie widnieje na białej liście podatników VAT. Taka operacja po prostu nie zostanie wykonana przez system banku i nabywca otrzyma automatycznie zwrot kwoty.

Brak split payment – konsekwencje prawne

Pominięcie split payment i niepodjęcie żadnych działań pomimo obowiązku jego zastosowania rodzi konsekwencje zarówno po stronie kupującego, jak i sprzedającego.

Względem kupującego naliczane jest dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% kwoty podatku od towaru lub usługi objętych MPP. W praktyce mogą być to bardzo wysokie kwoty. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, zamiast dodatkowego zobowiązania nakładana jest grzywna przewidziana w Kodeksie karnym skarbowym (od 10 do nawet 720 stawek dziennych).

Kupujący unikną jednak odpowiedzialności, jeśli sprzedawca prawidłowo rozliczy podatek VAT.

Ponadto, jeśli pominiesz obowiązkowy mechanizm split payment, a sprzedawca umieścił na fakturze wymaganą przez przepisy informację, nie będzie możliwe zaliczenie kosztu do kosztów uzyskania przychodu. Jeśli jednak dopisek „mechanizm podzielonej płatności” nie pojawił się na fakturze, zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu będzie możliwe.

Sankcja w postaci dodatkowego 30% VAT-u może dotyczyć także sprzedającego, jeśli nie uwzględni na fakturze adnotacji o mechanizmie podzielonej płatności. Uda się jej jednak uniknąć, jeśli kupujący i tak rozdzielił zapłatę, wyodrębniając kwotę podatku VAT oraz pozostałą część wynagrodzenia. Jeśli po wystawieniu faktury Twój księgowy dostrzegł błąd, niech skontaktuje się z kontrahentem. Może się okazać, że nie będzie jeszcze za późno.

Jak widzisz, brak oznaczenia faktury poprzez dodanie na niej adnotacji o MPP może skutkować poważną odpowiedzialnością z tytułu ustawy o VAT. Na szczęście nawet w przypadku pomyłki zarówno sprzedający, jak i nabywca towaru lub usługi mogą ochronić się przed sankcjami.

Czy ten artykuł był przydatny?
średnia: 0 | 0 ocen

Przeglądaj tematy

  • #na startwięcej artykułów z tagiem:#na start
  • #bizneswięcej artykułów z tagiem:#biznes
  • #podatkiwięcej artykułów z tagiem:#podatki
  • #marketingwięcej artykułów z tagiem:#marketing
  • #prawowięcej artykułów z tagiem:#prawo
  • #strategiawięcej artykułów z tagiem:#strategia
  • #pracownicywięcej artykułów z tagiem:#pracownicy
  • #księgowośćwięcej artykułów z tagiem:#księgowość
  • #wideowięcej artykułów z tagiem:#wideo
  • #finansowaniewięcej artykułów z tagiem:#finansowanie
  • #ekowięcej artykułów z tagiem:#eko
  • #sprzedażwięcej artykułów z tagiem:#sprzedaż
  • #markawięcej artykułów z tagiem:#marka
  • #ESGwięcej artykułów z tagiem:#ESG
  • #pomysł na bizneswięcej artykułów z tagiem:#pomysł na biznes
  • #e-commercewięcej artykułów z tagiem:#e-commerce
  • #zmiany w prawiewięcej artykułów z tagiem:#zmiany w prawie
  • #internetwięcej artykułów z tagiem:#internet
  • #automatyzacjawięcej artykułów z tagiem:#automatyzacja
  • #wsparcie dla firmwięcej artykułów z tagiem:#wsparcie dla firm
  • #przewodnikwięcej artykułów z tagiem:#przewodnik
  • #AIwięcej artykułów z tagiem:#AI
  • #samodzielna księgowośćwięcej artykułów z tagiem:#samodzielna księgowość
  • #SEOwięcej artykułów z tagiem:#SEO
  • #leasingwięcej artykułów z tagiem:#leasing
  • #service designwięcej artykułów z tagiem:#service design
  • #instrukcjawięcej artykułów z tagiem:#instrukcja
  • #dokumentywięcej artykułów z tagiem:#dokumenty
  • #kredytwięcej artykułów z tagiem:#kredyt
  • #RODOwięcej artykułów z tagiem:#RODO
  • #ZUSwięcej artykułów z tagiem:#ZUS
  • #oszczędnościwięcej artykułów z tagiem:#oszczędności
  • #fakturywięcej artykułów z tagiem:#faktury
  • #dotacjewięcej artykułów z tagiem:#dotacje
  • #bankowośćwięcej artykułów z tagiem:#bankowość
  • #google analyticswięcej artykułów z tagiem:#google analytics
  • #ITwięcej artykułów z tagiem:#IT
  • #kontrahentwięcej artykułów z tagiem:#kontrahent
  • #media społecznościowewięcej artykułów z tagiem:#media społecznościowe
  • #ochrona środowiskawięcej artykułów z tagiem:#ochrona środowiska
  • #Polski Ładwięcej artykułów z tagiem:#Polski Ład
  • #umowywięcej artykułów z tagiem:#umowy
  • #analizawięcej artykułów z tagiem:#analiza
  • #ubezpieczeniewięcej artykułów z tagiem:#ubezpieczenie
  • #technologiewięcej artykułów z tagiem:#technologie
  • #faktoringwięcej artykułów z tagiem:#faktoring
  • #badaniewięcej artykułów z tagiem:#badanie
  • #długiwięcej artykułów z tagiem:#długi
  • #USwięcej artykułów z tagiem:#US
  • #wynagrodzeniawięcej artykułów z tagiem:#wynagrodzenia
  • #CEIDGwięcej artykułów z tagiem:#CEIDG
  • #inwestycjewięcej artykułów z tagiem:#inwestycje
  • #konkurencjawięcej artykułów z tagiem:#konkurencja
  • #urlopywięcej artykułów z tagiem:#urlopy
  • #webinarwięcej artykułów z tagiem:#webinar
  • #zdolność kredytowawięcej artykułów z tagiem:#zdolność kredytowa
  • #płynność finansowawięcej artykułów z tagiem:#płynność finansowa
  • #zakupywięcej artykułów z tagiem:#zakupy
  • #REGONwięcej artykułów z tagiem:#REGON
  • #kosztywięcej artykułów z tagiem:#koszty
  • #współpracawięcej artykułów z tagiem:#współpraca
  • #SEMwięcej artykułów z tagiem:#SEM
  • #gwarancjawięcej artykułów z tagiem:#gwarancja