Używany samochód w firmie – co ze stawką amortyzacji?

W swoim przedsiębiorstwie możesz wykorzystywać nie tylko nowe pojazdy. Wprowadzone do środków trwałych auto używane na firmę może przynieść Ci dodatkowe korzyści związane z amortyzacją. Co ważne: w pewnym przypadkach możliwe będzie zastosowanie wyższej stawki. Sprawdźmy, co mówią na ten temat przepisy!

Definicja używanego samochodu w kontekście amortyzacji

Przedsiębiorcy nabywający samochód  na potrzeby działalności gospodarczej mogą skorzystać z różnych form finansowania zakupu przynoszących różne korzyści. Dotyczy to zarówno pojazdów nowych, jak i używanych. Możesz zyskać, jeśli pojazd będzie Twoją własnością – na przykład zakupisz go za własne środki lub skorzystasz z leasingu finansowego. Na rozłożenie wydatku w czasie pozwala amortyzacja, czyli systematyczne i planowe podzielenie wartości początkowej środka trwałego na ustalony czas.

Podstawowa stawka amortyzacji dla samochodów osobowych i ciężarowych to 20%. W ciągu jednego roku można więc odliczyć jedną piątą wartości początkowej pojazdu. Łączny okres jego amortyzacji będzie wynosił więc 5 lat. W ten sposób rozliczysz np. nowy samochód na firmę jednoosobową.

Zakup używanego samochodu osobowego na firmę oczywiście również jest jak najbardziej możliwy. I w takim przypadku można zastosować indywidualną stawkę amortyzacji (jeszcze korzystniejszą - można zastosować 40% czyli amortyzacja na 2,5 roku). Aby jednak doszło to do skutku, pojazd musi spełniać odpowiednie kryteria. 

Ustalenie wartości początkowej używanego samochodu

Aby prawidłowo rozliczyć odpisy amortyzacyjne, kluczowe jest prawidłowe określenie wartości początkowej środka trwałego (limit wartości początkowej – dla silnika spalinowego 150 tys; dla elektryka 225 tys). Oczywiście podstawą jest cena nabycia, wartość powinna być powiększona również o inne wydatki poniesione w związku z zakupem pojazdu do dnia przekazania środka trwałego. Ich szczegółową listę zawiera pkt. 3 art. 22g Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Zasady ustalania stawki amortyzacyjnej dla używanego samochodu

Zakup używanego auta na firmę i wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych może być bardzo korzystne. Jeśli pojazd spełnia wskazane w Ustawie warunki, możesz zastosować stawkę amortyzacji w wysokości 40%, co oznacza, że czas amortyzacji zamknie się w 2,5 roku.

Dobrze obrazuje to następujący przykład: jeśli wartość początkowa Twojego pojazdu wynosi 100 000 zł, w standardowym przypadku roczna amortyzacja będzie mogła wynieść 20 000 zł, a więc miesięczny odpis to 1666,67 zł. Natomiast jeśli jesteś właścicielem pojazdu używanego wprowadzonego do środków trwałych, przysługuje Ci odliczenie w wysokości 40 000 zł rocznie, a więc aż 3333,33 zł miesięcznie.

Pamiętaj jednak, że aby uznać samochód za używany, musi być faktycznie wykorzystywany przez inny podmiot przez co najmniej pół roku. Oznacza to, że leasingobiorca, który spłaci leasing pojazdu, z którego wcześniej korzystał (chociaż nie był jego właścicielem), nie będzie mógł uznać auta za używane i tym samym skorzystać z wyższej stawki amortyzacji.

Samochód musi być także faktycznie użytkowany: nie będzie więc możliwe ujęcie w ten sposób pojazdów, które np. zostały zarejestrowane przez dilera, ale oczekiwały na sprzedaż. W każdym przypadku to na przedsiębiorcy korzystającym z indywidualnej metody spoczywa obowiązek udowodnienia, że środek trwały spełnia wskazane w ustawie wymogi.

Wpływ stanu technicznego na stawkę amortyzacji

Zakup samochodu na działalność gospodarczą nie zawsze oznacza nabycie w pełni sprawnego pojazdu. Niekiedy przed rozpoczęciem faktycznego korzystania z niego konieczne będą naprawy mające na celu doprowadzenie do odpowiedniego stanu technicznego. Co w takiej sytuacji? 

Te wydatki, o ile zostaną odpowiednio udokumentowane (np. na podstawie faktur), zwiększą wartość początkową pojazdu. Późniejsze koszty, takie jak przeglądy, ubezpieczenia czy paliwa i bieżące naprawy, będą mogły natomiast stanowić koszty uzyskania przychodu.

Amortyzacja liniowa kontra degresywna – którą wybrać?

Poza amortyzacją liniową, która pozwala na równomierne dokonywanie odpisów amortyzacyjnych aż do zrównania ich sumy z wartością początkową, zastosowanie może znaleźć również metoda degresywna. Dzięki niej w początkowym okresie, kiedy spadek wartości pojazdu postępuje najszybciej, istnieje możliwość dokonania większych odpisów: będzie to maksymalnie dwukrotność standardowej stawki. Po zrównaniu się z wartością odpisu amortyzacji liniowej od następnego roku należy natomiast przejść na liniową metodę rozliczenia.

Pamiętaj jednak, że samochody osobowe nie mogą być rozliczane degresywnie. Tę metodę można rozważyć, np. jeśli kupujesz auto ciężarowe. W przypadku używanych samochodów o wartości niższej niż 10 000 zł masz jeszcze jedną możliwość: możesz albo zaliczyć pojazd do środków trwałych i amortyzować przez ustalony okres, albo skorzystać z jednorazowej amortyzacji w miesiącu zakupu lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, co pozwoli w całości rozliczyć poniesiony wydatek.

Zmiana stawki amortyzacyjnej w trakcie użytkowania pojazdu

Jeśli korzystasz z metody liniowej, masz możliwość zmiany stawek amortyzacji wraz z początkiem każdego kolejnego roku podatkowego. Możesz dowolnie obniżyć stawkę amortyzacji: zasadniczo w przepisach nie ma żadnego ograniczenia minimalnej wartości – może wynosić nawet 0%. Oczywiście możesz ją także podwyższać, uwzględniając maksymalne wartości ujęte w wykazie stawek amortyzacyjnych.

Używany samochód w leasingu a amortyzacja

Jak rozliczyć samochód w firmie jednoosobowej, jeśli korzystasz z leasingu? Wiele zależy pod tym względem od jego rodzaju. 

Jeśli to leasing finansowy, formalności będą prezentować się analogicznie do przedstawionych powyżej, ponieważ to Ty pozostajesz właścicielem pojazdu. Pamiętaj jednak, że przychód możesz pomniejszyć jedynie o odsetkową część rat leasingowych.

Inaczej wygląda to w przypadku najpopularniejszego leasingu operacyjnego. To leasingodawca jest właścicielem pojazdu, wobec czego to również on ma prawo odliczenia odpisów amortyzacyjnych. Podatnikowi przysługuje jednak możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodu całości rat leasingowych.