Klasyfikacja środków trwałych – jakie jest jej znaczenie w prowadzeniu działalności?

Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą na pewno zetknął się z pojęciem klasyfikacji środków trwałych. Pompy ciepła, maszyny, budynki, a nawet… place zabaw - wszystko to mogą być składniki majątku, które służą do wykonywania działalności. Jeśli są wykorzystywane przez okres dłuższy niż rok, mogą zostać określone mianem środków trwałych i podlegają określonej klasyfikacji. Czym jest klasyfikacja środków trwałych i jakie ma znaczenie? Poznaj strukturę i zasady przypisywania składników majątku do odpowiednich kategorii oraz funkcję w ewidencji środków trwałych.

Czym jest klasyfikacja środków trwałych?

Klasyfikacja środków trwałych (KŚT) to uporządkowany podział środków trwałych według określonych kryteriów. Ma na celu ułatwić ewidencję, inwentaryzację i amortyzację środków trwałych. Aktualna klasyfikacja środków trwałych jest obowiązkowa dla wszystkich podmiotów gospodarczych, które posiadają środki trwałe o wartości początkowej przekraczającej 10 000 zł netto.

Jaką strukturę ma klasyfikacja środków trwałych?

Klasyfikacja środków trwałych dzieli się na trzy podstawowe szczeble.

Na pierwszym wyróżniamy 10 jednocyfrowych grup środków trwałych, licząc od 0 do 9. Są to odpowiednio:

0 – grunty

1 – budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego

2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej

3 – kotły i maszyny energetyczne (np. pompa ciepła)

4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania

5 – maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne

6 – urządzenia technicznie

7 – środki transportu

8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane

9 – inwentarz żywy

Na drugim szczeblu mamy do czynienia z podgrupami oznaczonymi dwucyfrowymi kodami.

Na trzecim powyższe podgrupy dzielą się na jeszcze bardziej szczegółowe kategorie, oznaczone trzycyfrowymi kodami.

Przypisywanie składników majątku do KŚT

Aby prawidłowo przypisać składnik majątku do odpowiedniej grupy, podgrupy i kategorii KŚT, musisz znać jego cechy, funkcje i przeznaczenie. Musisz też sprawdzić, czy spełnia on warunki uznania go za środek trwały. Oto, jakie kryteria musi spełniać dany składnik majątku:

• jest używany przez okres dłuższy niż rok,
• jest kompletny i zdatny do użytku,
• jest przeznaczony na potrzeby jednostki,
• jest zidentyfikowany jako odrębny element majątku,
• ma określoną wartość początkową nie niższą niż kwota określona w przepisach podatkowych.

Prawidłowe przypisanie składnika majątku do odpowiedniej kategorii KŚT powinno:

• być dokonane na podstawie dokumentu nabycia lub wytworzenia składnika majątku,
• odzwierciedlać rzeczywisty charakter i przeznaczenie składnika majątku,
• być zgodne z zasadami rachunkowości i podatkowymi,
• być jednoznaczne i spójne.

Podczas klasyfikacji danego środka trwałego bierze się pod uwagę takie kryteria jak:

• jego rodzaj,
• stawka amortyzacji,
• wartość początkowa.

Jeśli wciąż nie masz pewności, w jaki sposób sklasyfikować dany środek trwały, skorzystaj ze specjalnej zakładki dostępnej na stronie https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/kst/kst.htm. 

Przyjrzyjmy się teraz, jak się ma klasyfikacja środków trwałych do amortyzacji. Przypisywanie składników majątku do KŚT ma wpływ na sposób rozliczania kosztów zużycia środków trwałych w czasie. Stawki amortyzacyjne są ustalane dla poszczególnych grup i rodzajów środków trwałych i zależą od ich przewidywanego okresu użytkowania.

Funkcja KŚT w ewidencji środków trwałych

Klasyfikacja środków trwałych ma za zadanie uporządkowanie prowadzonej ewidencji. Dzięki niej można:

• łatwiej identyfikować i kontrolować posiadane środki trwałe,
• dokonywać prawidłowej ich amortyzacji według stawek ustalonych dla poszczególnych grup i rodzajów,
• sporządzać sprawozdania finansowe i statystyczne,
• planować inwestycje w nowe lub modernizowane środki trwałe.

Ewidencja środków trwałych to obowiązkowy element księgowości każdego podmiotu gospodarczego, który je posiada. Powinna być prowadzona w sposób ciągły, być aktualizowana na koniec każdego miesiąca i zawierać następujące dane o składniku:

• numer inwentarzowy,
• nazwę i opis,
• datę nabycia lub wytworzenia,
• wartość początkową,
• stawkę amortyzacyjną,
• wartość umorzenia,
• wartość księgową.

Klasyfikacja środków trwałych to nie tylko formalny obowiązek, ale także pomocne narzędzie w zarządzaniu majątkiem trwałym. Dzięki niej możesz lepiej poznać strukturę i wartość posiadanych środków trwałych, a także optymalizować ich wykorzystanie i amortyzację. Polska klasyfikacja środków trwałych jest zgodna z międzynarodowymi standardami i ułatwia porównywanie danych między podmiotami gospodarczymi.