Mały podatnik – definicja i zasady

Status małego podatnika dla wielu przedsiębiorców w Polsce jest równoznaczny z dostępem do licznych rozwiązań, które mogą wspierać rozwój mikro i małych firm. Poniżej przybliżamy, kto to jest mały podatnik, jakie są warunki uzyskania tego statusu oraz jakie przywileje zapewnia. 

Mały podatnik – definicja

Definicja małego podatnika nieco różni się w zależności od rodzaju podatku, którego dotyczy. Status małego podatnika można uzyskać na gruncie podatków dochodowych (PIT i CIT) oraz podatku VAT, o ile przychody firmy nie przekroczyły określonego limitu w poprzednim roku podatkowym.

• Mały podatnik CIT i PIT – zgodnie z art. 5a pkt 20 ustawy o PIT i art. 4a pkt 10 ustawy o CIT to taki podmiot, którego przychód ze sprzedaży (wraz z podatkiem VAT) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył równowartości 2 000 000 euro. Przeliczenia na złote dokonuje się według kursu euro ogłoszonego przez NBP z pierwszego dnia roboczego października poprzedniego roku. W 2025 roku limit wyrażony w złotówkach wynosi 8 569 000 złotych (w stosunku do 9 218 000 złotych w 2024 roku).
• Mały podatnik VAT – definicję wskazuje w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT. Tutaj również za małego podatnika uznaje się przedsiębiorcę, którego przychód ze sprzedaży z poprzedniego roku podatkowego nie przekroczył 2 000 000 euro. Dodatkowo w tej kategorii mieszczą się podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzające funduszami inwestycyjnymi i alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi tudzież będące agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, pod warunkiem że ich wynagrodzenie nie przekroczyło równowartości 45 000 euro (czyli 193 000 złotych).

Jak uzyskać status małego podatnika?

Aby uzyskać status małego podatnika, przedsiębiorca musi na koniec roku podatkowego upewnić się, że wartość jego sprzedaży nie przekracza wyznaczonych limitów. Status ten nadawany jest automatycznie, jeśli spełnione są wymagania. Nie trzeba składać żadnych dodatkowych wniosków, ale status powinien zostać uwzględniony przy rozliczeniach podatkowych, zwłaszcza przy wyborze korzystniejszych form rozliczeń VAT i PIT lub CIT.

Spełnienie warunków małego podatnika a podatek VAT

Firma spełnia warunki uzyskania statusu małego podatnika VAT? Przywilejów z tego tytułu będzie kilka. Przede wszystkim przedsiębiorstwo może stosować metodę kasową. Oznacza to, że obowiązek zapłaty VAT zostaje odroczony w czasie – powstaje dopiero po otrzymaniu całości lub części zapłaty w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika zarejestrowanego jako czynny podatnik VAT. Alternatywnie występuje on nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi w przypadku innych podmiotów. Mały podatnik z metodą kasową nie musi płacić VAT przed uzyskaniem środków, co jest istotne dla zachowania płynności finansowej.

Mały podatnik dla celów VAT może także rozliczać się kwartalnie. Terminy, w jakich czynny podatnik VAT jest zobowiązany do uregulowania płatności, prezentują się następująco:

Jest to dogodne rozwiązanie dla małych firm, gdyż pozwala na swobodne planowanie wydatków.

Mały podatnik – limit w normie? Korzyści także w podatku dochodowym!

Fundamentalną korzyścią dla firmy, która nie przekroczyła limitów określonych w ustawie i ma status małego podatnika PIT lub CIT, jest możliwość wpłaty zaliczek na podatek dochodowy za okresy kwartalne. Warto pamiętać, że obowiązek poinformowania organu podatkowego o nowej częstotliwości zapłaty spoczywa na przedsiębiorstwie. Stosowanie rozliczenia kwartalnego zaznacza się w rozliczeniu rocznym (PIT/CIT).

Mali podatnicy mają także prawo do jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od wartości początkowej środków trwałych z grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych) do wysokości 214 000 złotych rocznie (w ramach pomocy de minimis). Do tego limitu nie wliczają się jednorazowe amortyzacje niskocennych środków trwałych o wartości poniżej 10 000 złotych. Niewykorzystana wartość limitu nie przechodzi na kolejny rok. 

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby połączyć status małego podatnika i rozliczenie w oparciu o estoński CIT (stawka dla małego podatnika to 10%). Dzięki temu możliwe jest odroczenie podatku dochodowego do czasu wypłaty zysków, co pomaga akumulować kapitał w firmie. 

Dla podatników podlegających pod podatek CIT korzyścią z uzyskania statusu małego podatnika jest możliwość zastosowania obniżonej stawki w wysokości 9% (zamiast standardowej stawki 19%). Warunkiem jest nieprzekroczenie limitu 2 000 000 euro netto przychodów w bieżącym roku podatkowym (dotyczy przychodów innych niż z zysków kapitałowych). Gdy limit zostanie przekroczony, podatnik jest zobowiązany do zapłaty 19-procentowego CIT-u od następnego miesiąca lub kwartału.