Jak dobrze wycenić rękodzieło?

Rękodzieło to produkt wykonany ręcznie, który wymaga inwencji twórczej, odpowiednich umiejętności i poświęcenia przez artystę czasu. Sprzedaż tego typu przedmiotów przebiega w inny sposób niż standardowych wyrobów, a przede wszystkim musi zostać odpowiednio wyceniona. Wyjaśniamy, jak ustalić cenę rękodzieła, co wpływa na koszty oraz jak umiejętnie oszacować wartość wyrobów.

Co należy wziąć pod uwagę, chcąc dobrze wycenić rękodzieło?

Zacznijmy od tego, że nie ma czegoś takiego jak poprawna wycena rękodzieła, a wzory, które można znaleźć w zakamarkach internetowych forów i serwisów, tak naprawdę można włożyć między bajki. Dobra wycena nie oznacza wykorzystania schematu – powinna bazować na unikalnej wartości produktu, uwzględniać Twoją biznesową wizję i profil grupy docelowej klientów oraz wykorzystywaną technikę i szereg specyficznych dla danego wyrobu czynników.

Odpowiedzi na powyższe pytania powinny Ci pozwolić na lepsze zrozumienie charakteru Twoich wyrobów i ich specyfiki. To natomiast podstawa do prawidłowego wycenienia swoich produktów oraz fundament tego, jak wycenić robótki ręczne czy inne rękodzieło, by sprzedaż nie okazała się nieopłacalna.

Podstawą każdej wyceny jest szczegółowa analiza wszystkich ponoszonych kosztów, które są niezbędne do powstania produktu i jego sprzedaży. Inne wydatki będą miały znaczenie podczas ustalania, jak wycenić robótki szydełkowe wysyłane za pośrednictwem platform e-commerce, a inne w procesie wyznaczania ceny biżuterii DIY sprzedawanej na aukcjach z odbiorem osobistym lub targach.

Przy wycenie rękodzieła musisz mieć świadomość wszystkich kosztów i oszacować, jak przekładają się one na wartość pojedynczego produktu. Dodatkowo musisz pamiętać o uwzględnieniu niewielkiego zapasu na poczet ewentualnych błędów i związanych z tym strat (np. wykorzystanego materiału).

Cena wyrobu a koszty prowadzenia działalności 

Jeśli planujesz działać na większą skalę i rozwinąć prężny biznes, możesz rozważyć założenie działalności gospodarczej, ale wówczas musisz liczyć się z kosztami jej prowadzenia. Składają się na nie między innymi:

• podatek dochodowy,
• podatek od towarów i usług, czyli podatek VAT od rękodzieła (niektóre rodzaje rękodzieła są z niego zwolnione),
• składki ZUS,
• koszty związane z utrzymaniem siedziby firmy (np. czynsz, opłaty za media),
• koszty usług, np. księgowych,
• wydatki na reklamę i marketing,
• raty kredytów oraz raty leasingowe,
• koszty związane z zatrudnionymi pracownikami.

Jeżeli dopiero zaczynasz swoją przygodę z rękodziełem lub sprzedajesz na niewielką skalę, masz jednak prawo do prowadzenia działalności nierejestrowanej, a więc bez zgłaszania jej w rejestrze przedsiębiorców oraz bez rejestracji do ZUS-u. W tym scenariuszu możesz sprzedawać swoje wyroby, o ile Twoje miesięczne przychody nie przekroczą limitu wynoszącego 75% minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli przekroczysz ten próg, konieczne będzie niezwłoczne zarejestrowanie działalności gospodarczej (w terminie maksymalnie 7 dni od momentu przekroczenia limitu).

Czas pracy, czyli jak wycenić roboczogodzinę?

Czas, który poświęcasz na wykonywanie rękodzieła, to kolejny kluczowy czynnik przy wycenie. Jak określić cenę tzw. roboczogodziny?

1. Punktem wyjścia do wyceny roboczogodziny mogą być obowiązujące stawki minimalne oraz stawki branżowe. Weź pod uwagę swoje doświadczenie i poziom skomplikowania procesu wytwórczego.
2. Zmierz dokładnie czas, który jest Ci potrzebny do wykonania konkretnego rękodzieła.
3. Przemnóż liczbę godzin potrzebną do wytworzenia wyrobu przez stawkę za roboczogodzinę. Jeżeli przygotowanie wyrobu zajmuje Ci 2 godziny, a określona przez Ciebie stawka za roboczogodzinę wynosi 40 zł, to koszt czasu pracy to 80 zł.

Ustalanie wysokości marży rękodzieła

Marża, a więc różnica pomiędzy ceną sprzedaży danego produktu a sumą kosztów jego wytworzenia, to określony kwotowo lub procentowo zysk. Wysokość marży zależy od wielu czynników, w tym między innymi od:

• unikalności produktu, 
• jakości wykonania,
• specyfiki grupy docelowej,
• branży,
• konkurencji i jej strategii cenowych,
• popytu na dany rodzaj rękodzieła,
• przyjętej strategii cenowej.

Zazwyczaj mieści się w przedziale od kilkunastu do około 50% ceny produktu. Przy wycenianiu rękodzieła musisz pamiętać o uwzględnieniu marży, gdyż jest to wartość, która zapewnia rentowność biznesu.

Analiza konkurencji jako niezbędny element procesu wyceny rękodzieła

Ustalenie kosztów materiałów, kosztów prowadzenia działalności, stawki za roboczogodzinę oraz marży, to dopiero połowa sukcesu. Dobra wycena rękodzieła nie może obyć się bez analizy konkurencji. Cena Twoich produktów, co do zasady, nie powinna odbiegać od cen bezpośrednich konkurentów oraz uśrednionych cen panujących na rynku
Sprawdź więc, jakie są stawki proponowane przez Twoich rynkowych rywali. Zwróć szczególną uwagę na:

• materiały, z jakich korzystają konkurenci,
• technologię i jakość wykonania konkretnych produktów,
• dbałość o detale,
• formę i miejsce sprzedaży.

Jak sprzedać rękodzieło, by osiągnąć sukces?

Niejednokrotnie zapewne usłyszysz pytanie: „dlaczego rękodzieło jest takie drogie?”. Wyroby wykonywane ręcznie są unikalnym efektem wieloetapowego procesu twórczego, który wymaga sporego zaangażowania, a także inwencji i kreatywności. Przebiega on zupełnie inaczej niż procesy maszynowe czy taśmowa produkcja.

Pamiętaj o tym i na każdym kroku podkreślaj unikalność oferowanego produktu, a także jego jakość i technikę wytworzenia. Na swojej stronie lub w mediach społecznościowych możesz umieścić informacje lub filmik ilustrujący, jak wygląda proces twórczy, jakie materiały wykorzystujesz i z jaką dbałością podchodzisz do każdego zamówienia. Potencjalny klient będzie mógł dzięki temu zrozumieć, skąd wynika określona przez Ciebie cena rękodzieła.

Zadbaj też o dobre efektowne zaprezentowanie samego produktu. Zrób mu estetyczne zdjęcia i nie zapomnij o odpowiedniej reklamie oraz właściwej komunikacji marketingowej. Jeśli klienci zrozumieją, jak wygląda proces wytwarzania rękodzieła i docenią Twoje zaangażowanie, chętniej przyjrzą się bliżej Twoim wyrobom i bardziej przychylnie spojrzą na ich ceny.