Gdzie zgłosić mobbing w pracy?

Wprowadzenie w firmie procedury antymobbingowej nie jest w Polsce obowiązkiem. Jednak Twoi pracownicy powinni wiedzieć, komu zgłosić mobbing w pracy oraz co robić, kiedy go doświadczają. Nawet jeśli ufasz swoim pracownikom i dbasz o dobre relacje, warto działać prewencyjnie i budować w firmie atmosferę bezpieczeństwa.

Prawa pracowników doświadczających mobbingu

Sprawcą mobbingu nie musi być pracodawca. Jednak zawsze spoczywa na nim odpowiedzialność, jeśli w firmie dojdzie do nękania czy dyskryminacji. Możesz nawet nie wiedzieć, że zatrudniasz osoby stosujące mobbing. Warto wprowadzić procedury antymobbingowe, które ułatwią ofiarom postępowanie w przypadku problemu, zanim sprawa o mobbing w pracy trafi do sądu. Jako przełożony masz obowiązek zapewnić podwładnym bezpieczeństwo. Jeśli na Twoje biurko trafi skarga o mobbing w pracy, a nie podejmiesz odpowiednich działań, pracownik może skierować sprawę do prokuratury i ubiegać się o zadośćuczynienie.

Osoba doświadczająca nękania w pracy może rozwiązać umowę z winy pracodawcy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jeśli w wyniku mobbingu doszło do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego lub fizycznego, również będzie przysługiwało jej odszkodowanie. Nie ma znaczenia, czy nękanie było stosowane przez pracodawcę, czy współpracowników.

Do kogo można zgłosić mobbing w pracy?

Zgłoszenie mobbingu w pracy można ułatwić, przedstawiając pracownikom, jakie zachowania podchodzą pod nękanie, a są to m.in.:

Warto stworzyć wewnętrzny poradnik informujący, jak rozpoznać i jak zgłosić mobbing w firmie.

Pierwszym krokiem powinno być złożenie przez pracownika zawiadomienia do pracodawcy. Może zrobić to ofiara lub świadek mobbingu. Jako pracodawca nie masz obowiązku przyjmować anonimowych zgłoszeń, ale jeśli takie otrzymasz, warto zareagować. Aby skarga o mobbing w pracy mogła posłużyć do uzyskania zadośćuczynienia, musi zawierać imiona i nazwiska sprawców, poszkodowanych oraz zgłaszającego.

Gdzie zgłosić mobbing stosowany przez przełożonego? Osoby zatrudnione na umowie o pracę mogą udać się do Państwowej Inspekcji Pracy. Pracownicy związani na podstawie pozostałych umów sprawę mogą zgłosić na policję, do prokuratury i do sądu pracy. Mobbing w niektórych przypadkach podchodzi również pod naruszenie dóbr osobistych czy dyskryminację. W niektórych sytuacjach udowodnienie mobbingu może być niemożliwie, ale dowiedzenie zarzutu np. o dyskryminację już tak.

Jakie dokumenty warto zgromadzić przed zgłoszeniem mobbingu?

Zawiadomienie o mobbingu składane w miejscu pracy nie wymaga posiadania dowodów, ale z pewnością zwiększą one wiarygodność zgłoszenia. Przełożony po otrzymaniu informacji powinien podjąć odpowiednie kroki w celu zweryfikowania, czy oskarżenie jest prawdziwe oraz rozwiązania sytuacji. W sądzie obowiązek udowodnienia winy spoczywa na pracowniku, dlatego warto zacząć zbierać dowody jeszcze przed udaniem się do pracodawcy. Najlepszy materiał dowodowy to: 

• maile, 
• wiadomości na komunikatorach,
• zrzuty ekranu z systemu służącego przydzielaniu zadań. 

Nagrania rozmów nie zawsze są uznawane przez sąd, jeśli zostały wykonane bez zgody nagrywanej osoby.

Przełożony również powinien przygotować się do ewentualnej sprawy sądowej. Po otrzymaniu zgłoszenia od pracownika musi udokumentować wszelkie kroki podjęte w celu załagodzenia sytuacji. Całkowite wyeliminowanie mobbingu wymaga często wielu miesięcy starań, a w tym czasie dotknięty nim pracownik może rozpocząć nową pracę. Udowodnienie, że jego zgłoszenie nie zostało zignorowane, może uchronić przed koniecznością wypłaty odszkodowania. 

Zawczasu warto też rozpocząć wszelkie działania mające na celu zapobiegnięcie podobnym sytuacjom m.in. spisać procedury antymobbingowe czy przeprowadzić szkolenia w tym zakresie. Jeśli wprowadzisz je dopiero po założeniu przez pracownika sprawy o mobbing w pracy, może być za późno, aby zostały uznane na Twoją korzyść.  

Instytucje zajmujące się mobbingiem w miejscu pracy

Gdzie szukać pomocy przy mobbingu poza wcześniej wspomnianymi instytucjami? Do spraw sądowych w roli ekspertów mogą przyłączyć się organizacje pozarządowe, związki zawodowe czy Rzecznik Praw Obywatelskich. Z ich doradztwa można skorzystać również przed złożeniem skargi o mobbing w pracy. W wielu przypadkach nie jest oczywiste, czy dane zachowanie podchodzi pod nękanie.

Eksperci podpowiedzą, jak udowodnić pracodawcy mobbing, ale pomogą też przedsiębiorcom, którzy chcą zapobiec nękaniu w swoich szeregach. Organizacje, takie jak Krajowe Stowarzyszenie Antymobbingowe, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Antymobbingowe OSA i Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, prowadzą szkolenia dla firm i organizacji. Na ich stronach znajdziesz materiały, które pomogą w stworzeniu procedur antymobbingowych w Twoim przedsiębiorstwie. Wraz ze wzrostem świadomości społeczeństwa w temacie mobbingu rośnie liczba organizacji, które pomagają nie tylko poszkodowanym, ale też właścicielom firm.