Dzień dobry Państwu, ja nazywam się Urszula Uchmańska - jestem starszym menedżerem w zespole dotacji i ulg podatkowych. Dzisiaj przeprowadzę Państwa przez tematykę IP Box.
Zaczniemy od podstawowych informacji związanych z IP Boxem.
Na czym polega IP Box?
IP Box generalnie jest ulgą podatkową albo preferencyjnym opodatkowaniem związanym z prowadzeniem działalności B+R (działalności badawczo-rozwojowej).
IP Box polega na tym, że możemy zastosować preferencyjną stawkę podatku dochodowego do konkretnych kategorii dochodów. Możemy stosować 5-procentowa stawkę podatku CIT zamiast np. 9 lub 19%.
I tę stawkę stosujemy do dochodów z komercjalizacji, tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Katalog zamknięty jest wskazany w ustawie o CIT, do którego zaraz sobie przejdziemy. Tę preferencję podatkową stosujemy na moment komercjalizacji prac.
Czyli ulgę B+R stosujemy na moment, kiedy prace B+R prowadzimy, natomiast IP Box stosujemy na moment, kiedy wyniki tej działalności B+R puszczamy w świat. Od 2022 roku istnieje możliwość łączenia ulgi B+R i IP Boxa.
Wcześniej taka możliwość w ogóle nie była przewidziana. Doradcy podatkowi znaleźli furtkę, ale w praktyce nie była stosowana, więc nie będę do tego wracać.
Natomiast od 2022 roku możemy łączyć te ulgi. Czyli jeżeli mamy… wyodrębnimy już sobie dochód pod IP Boxa, a jednocześnie wiemy, że w tym roku prowadziliśmy działalność B+R związaną z konkretnym IP, to możemy sobie te ulgi połączyć. Czyli mamy dochód pod IP Boxa - nie dość, że odliczamy od niego ulgę B+R, czyli go pomniejszamy, to jeszcze stosujemy do niego 5-procentową stawkę podatku CIT. Brzmi bajkowo i pozwala naprawdę na duże oszczędności.
Preferencja IP Box obowiązuje od 2019 roku. i szczegóły związane z tą preferencją znajdą Państwo w art. 24d ustawy o CIT.
IP Box – rodzaje kwalifikowanych IP
Generalnie ustawa o CIT zawiera zamknięty katalog kwalifikowanych IP, które możemy rozliczyć w IP Box. I są to te IP wskazane po prawej stronie. Podstawowe, które są rozliczane, to jest autorskie prawo do programu komputerowego. Niestety na końcu, ale to jest, tak myślę 95% wszystkich IP, które są rozliczane – jest to właśnie programowanie komputerowe. Zaraz za oprogramowaniem najczęściej rozliczanym IP jest patent i później prawo ochronne na wzór użytkowy i prawo do rejestracji wzoru przemysłowego. To są najczęściej właśnie rozliczane IP. Natomiast oprócz tego możemy też rozliczyć prawo do rejestracji topografii układu scalonego, dodatkowo prawo ochronne dla patentu, na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin, a także prawo do rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego oraz wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin.
Oprogramowanie komputerowe, patenty i dodatkowe prawa ochronne, np. na produkty lecznicze, wzory użytkowe, wzory przemysłowe – to są podstawowe IP rozliczane w IP Box. Oczywiście większość z tych praw wymaga dodatkowych zgłoszeń, składania wniosków o rejestrację. Takich wniosków i zgłoszeń nie potrzebują autorskie prawa do programu komputerowego. Tu wystarczy, że Państwo je stworzą i już mogą korzystać z IP Boxa.
IP Box, to co jest istotne, w przypadku szczególnie tych pierwszych kwalifikowanych IP, poza autorskim prawem do programu komputerowego, może być stosowane wyjątkowo w sytuacji, kiedy już złożyliśmy wniosek do odpowiedniego organu albo wystąpiliśmy o rejestrację, czyli mamy do czynienia z taką ekspektatywą uzyskania IP. I już w tym momencie możemy sobie skorzystać z IP Boxa. Natomiast kwestia wygląda tak, że jeśli z jakichś względów wniosek zostanie wycofany, nastąpi odmowa udzielenia prawa ochronnego, zostanie ten wniosek odrzucony, to wtedy będzie trzeba cofnąć to preferencyjne opodatkowanie, które np. wykorzystaliśmy we wcześniejszym roku i opodatkować takie dochody na zasadach ogólnych. Co ciekawe, nie zawiera w sobie sytuacji, w której by nam cofnięto już uzyskane prawo.
To jest oczywiście kwestia dyskusyjna. Zaznaczam ją tutaj tak ogólnie. Jeśli ktoś z Państwa miałby taką sytuację, to zachęcamy do kontaktu. Tak że tutaj właśnie, jeżeli wiedzą Państwo, że na któreś swoje produkty mogliby uzyskać takie prawo ochronne, to warto rozważyć stosowanie IP Box.
O czym musisz pamiętać?
Kilka takich podstawowych rzeczy podsumowujących te informacje.
- Komercjalizacja – generalnie IP Box stosujemy wyłącznie, jeśli mamy dochody, czyli jeżeli ze sprzedaży danego IP nie ma – albo z komercjalizacji ogólnie, bo teraz też przejdziemy do typów dochodów – jeżeli nie uzyskują Państwo dochodu z IP, to nie warto w ogóle bawić się w IP Box. Warto poczekać do momentu aż ten dochód Państwo uzyskają i rzeczywiście będzie większy. Bo też kalkulacja IP Box jest dosyć skomplikowanym procesem i nakład pracy jest spory, więc jeżeli korzyść jest niewielka to z reguły nie warto marnować czasu.
- Kalkulacja dochodu – taka kalkulacja bardzo podobna do kalkulacji normalnego CIT-u. Trochę taki to jest odrębny koszyk dochodowy, ale jest bardzo podobna do kalkulacji CIT-u. Mieliśmy klientów, u których przechodziliśmy w 95% dochodu na IP Box, a więc praktycznie to była to kalkulacja podobna do kalkulacji CIT-u.
- Wskaźnik nexus – wskaźnik ten jest bardzo newralgiczny i powoduje wiele problemów. Generalnie w IP Boxie musimy obliczyć wskaźnik nexus, który liczy nam stosunek naszych własnych kosztów działalności B+R, do kosztów działalności B+R zewnętrznych, jeżeli takie ponosiliśmy. I oczywiście im więcej naszych kosztów działalności, to tym lepiej, bo tym większy jest ten wskaźnik i pozwala na zaliczenie większej części dochodu z komercjalizacji IP do IP Boxa.
A teraz jeszcze przejdźmy przez rodzaje dochodów z kwalifikowanych IP, które możemy właśnie objąć IP Boxem.
Rodzaje dochodów z kwalifikowanych IP
Przede wszystkim są to opłaty licencyjne – jeden z najczęstszych dochodów, które są obejmowane IP Boxem. Jest również sprzedaż, czyli po prostu w całości przeniesienie praw własności do IP na inny podmiot. Przy opłatach licencyjnych oczywiście tej własności nie przenosimy, zostaje ona przy nas. Kwalifikowane IP uwzględnione w cenie sprzedaży innego produktu bądź usługi. Więc jeżeli mamy dochody z usługi bądź produktu, którego elementem jest IP, to jak najbardziej możemy zastosować IP Box. Np. mamy klienta, który świadczy swoje usługi w formule SaaS, a więc pobiera cykliczne opłaty za dostęp do swojej platformy, która jest oparta o autorskie oprogramowanie tego klienta. I tutaj właśnie przy większości dochodów zastosowaliśmy IP Box, więc jak najbardziej takie usługi oparte o autorskie oprogramowanie to jest idealny temat pod IP. Jeśli chodzi o produkty, to tutaj kwestia wygląda nieco bardziej problematycznie, ponieważ z reguły wycena IP w produkcie, biorąc pod uwagę masę kosztów związanych z produkcją i stworzeniem produktu jest tak duża, że często to IP ginie. A więc realnie jak podchodzimy do wyceny IP przy produktach, to tutaj są to małe procenty, które moglibyśmy potencjalnie objąć IP Boxem. No i końcowe jest odszkodowanie za naruszenie praw z kwalifikowanych IP.
Odkąd w sumie obowiązuje IP Box, nie słyszałam, żeby któryś z podatników zastosował IP Box do tego 4 punktu (odszkodowanie za naruszenie praw z kwalifikowanych IP), ale jest taka możliwość, więc jeżeli się pojawi, to warto o tym pamiętać, bo też często naruszenie praw własności następuje i często trafia do sądu, i mamy z tego tytułu odszkodowanie.
Wskaźnik nexus
Przejdźmy jeszcze do tego newralgicznego wskaźnika nexus, który jest problemem wielu klientów. Wskaźnik nexus, tak jak wspomniałam, to wskaźnik, który obrazuje nam, ile kosztów ponieśliśmy na działalność B+R, a ile ponieśliśmy kosztów na zlecenie tej działalności B+R na zewnątrz, albo gdy kupiliśmy wynik działalności B+R od innego podmiotu. A więc tutaj, do tego równania wrzucamy koszty, które ponieśliśmy na działalność B+R. I to są koszty bezpośrednio związane z działalnością B+R, więc tutaj nie wrzucamy całego miszmaszu różnych kosztów, tylko właśnie koszty stricte związane z pracami nad IP, pracami B+R nad IP.
Jeśli chodzi o literę A, to tutaj są koszty bezpośredniej działalności B+R związanej z kwalifikowanym IP. Jeżeli chodzi o punkt B, to jest nabycie wyników prac B+R związanych z IP innych niż wymienione w definicji litery D. Czyli nie nabywamy gotowego IP i tutaj od podmiotu niepowiązanego, np. w A dajemy z reguły przy programach IT, przy pisaniu oprogramowania IT dajemy w A pracowników na umowę o pracę. W literze B dajemy np. współpracowników na B2B czy raczej kontraktorów. Jeszcze ważne: licznik mnożymy przez 1,3, więc zawsze ta pula naszych własnych kosztów jest dodatkowo powiększana. I w mianowniku wrzucamy już całą pulę kosztów, tylko dodajemy jeszcze nabycie wyników prac B+R związanych z kwalifikowanym IP innych niż wymienione w literze D, czyli innych niż nabycie gotowca od podmiotu powiązanego, np. transakcje ze spółkami powiązanymi albo w spółce informatycznej mieliśmy taką sytuację, że pan prezes zajmował się także bezpośrednio programowaniem i akurat koszt jego kontraktu B2B wrzuciliśmy z literę C.
No i końcowo nabycie gotowego kwalifikowanego IP, czyli sytuacja, w której nie wytwarzamy sami kwalifikowanego IP, załóżmy oprogramowania komputerowego, tylko kupujemy całkowicie z zewnątrz i nic sami w swoim zakresie nie robimy z tym IP.
To niestety jak mamy taką sytuację, to ten koszt ląduje nam w literze D. A zatem całe równanie nie wykaże nam żadnej wartości, którą byśmy mogli przełożyć na dochód i skorzystać z IP Boxa. Więc ten wskaźnik ma nam pokazać, jak duże było nasze zaangażowanie w działalność B+R związaną z danym IP.
IP Box a Polska Strefa Inwestycji
Na koniec jeszcze tematyka IP Boxa i Polskiej Strefy Inwestycji (PSI). Generalnie PSI nie wyłącza stosowania IP Boxa, a wręcz IP Box może być korzystny z perspektywy rozliczania również zwolnienia dla dochodu w ramach PSI, ponieważ stosując IP Box, mamy obniżoną stawkę podatku, czyli 5 zamiast 19, a zatem wolniej konsumujemy całe zwolnienie, które nam przysługuje w ramach PSI. Tak że podmioty działające w strefach, jeżeli jednocześnie mają możliwość skorzystaia z IP Boza, to na pewno to będzie to dla nich korzystniejsze i pozwoli na dłuższe korzystanie ze strefy.
Dziękuję bardzo za wysłuchanie.
