Czym jest KRD i jak działa?

Krajowy Rejestr Długów to ogólnodostępna baza dłużników. Wpis na taką listę może spowodować spore utrudnienia, a nawet całkowite uniemożliwienie zaciągnięcia zobowiązania, na przykład kredytu. W tym artykule przedstawimy dokładnie, czym jest KRD, jak sprawdzić Krajowy Rejestr Długów i informację o dłużniku oraz w jakich przypadkach można zostać wpisanym do bazy.

KRD a BIG - kilka słów wstępu, aby rozwiać niejasności

W Polsce istnieje kilka takich instytucji, które gromadzą dane gospodarcze na temat wiarygodności płatniczej przedsiębiorstw, ale także osób fizycznych. Po takie informacje coraz częściej sięgają firmy i indywidualni konsumenci, dzięki czemu mają możliwość zweryfikowania swoich potencjalnych kontrahentów. 

Zanim przejdziemy do definiowania działań Krajowego Rejestru Długów, skupimy się na chwilę na instytucji jaką jest BIG InfoMonitor S.A. (Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.) i przedstawimy pokrótce jej charakter oraz obszar działania, który może się wydawać podobny do KRD.

BIG – to instytucja, która zbiera i udostępnia dane dotyczące zadłużenia konsumentów i przedsiębiorców (na podstawie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych). 

W Polsce funkcjonuje kilka niezależnych instytucji typu BIG:

• Krajowy Rejestr Długów,
• BIG InfoMonitor,
• Europejski Rejestr Informacji Finansowej,
• Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych,
• Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A.

Informacje o dłużnikach są dostarczane przez podmioty, które mają zawartą stosowną umowę z BIG. W szczególności gromadzą dane od dostawców energii i firm telekomunikacyjnych, ale też samorządów i sądów. Co ważne – instytucja współpracuje z Biurem Informacji Kredytowej i Związkiem Banków Polskich, dzięki czemu udostępnia również dane gospodarcze, pozyskane przez ich partnerów.

KRD, czyli Krajowy Rejestr Długów – co to jest?

Działalnością spółki jest zbieranie, przetwarzanie i udostępnianie informacji na temat zadłużenia, zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorstw. Mówiąc w prost – KRD prowadzi rejestr dłużników, którzy nie regulują zobowiązań na bieżąco. W dalszej części artykułu dowiesz się, w jaki sposób można znaleźć się na liście dłużników.

Z jakimi sektorami gospodarki KRD wymienia informacje o zadłużeniach?

Krajowy Rejestr Długów w przeciwieństwie do Biura Informacji Kredytowej gromadzi dane o zaległościach i długach, więc nie znajdziesz tam informacji o regularnych spłatach zobowiązań i historii kredytowej. Ważną informacją jest to, że KRD zbiera i udostępnia dane na temat sytuacji finansowej konsumentów oraz firm, które mogą dotyczyć, na przykład: niezapłaconego rachunku za prąd, czynszu, mandatu czy zaległości w płatnościach za faktury. 

Spójrz na poniższą tabelkę i zapoznaj się szerzej z sektorami gospodarki, z którymi Krajowy Rejestr Długów wymienia informacje.

Kiedy można trafić na listę Krajowego Rejestru Długów?

Warto pamiętać o tym, że KRD jest instytucją prywatną, a nie państwową, co może być często mylone ze względu na nazwę tego podmiotu. W związku z tym żadna osoba fizyczna ani przedsiębiorstwo nie jest zobowiązane do wpisu do rejestru zadłużonych, ani nie musi sprawdzać jego zawartości. Niewykluczone jest jednak znalezienie się na liście Krajowego Rejestru Długów.

Jak długo widnieje wpis w Krajowym Rejestrze Długów?

KRD nie prowadzi stałej bazy dłużników. W związku z tym, jeśli zadłużony dokona spłaty długu, wierzyciel ma 14 dni na przekazanie tej informacji do Krajowego Rejestru Długów. Kolejnym krokiem jest złożenie przez wierzyciela wniosku, na podstawie którego wpis o zadłużeniu zostanie usunięty.

Musisz wiedzieć, że nie tylko spłata długu (w jego części lub całości) uprawnia Cię do aktualizacji wpisu przez wierzyciela. Wypis może nastąpić również wtedy, gdy:

• zobowiązanie wygaśnie,
• zostanie stwierdzone, że podane informacje są błędne,
• zakres danych się zmieni.

W sytuacji, gdy złożenie wniosku przez wierzyciela z różnych przyczyn nie nastąpi, dłużnik może samodzielnie zgłosić się do KRD z prośbą o usunięcie wpisu. Jeśli w tym momencie wierzyciel dalej nie odpowie na złożony wniosek, wpis jest automatycznie usuwany z krajowego rejestru zadłużonych po 14 dniach.

W innym przypadku, jeśli wierzyciel sprzeda dług, a nowy wierzyciel nie dokona aktualizacji danych w KRD, wpis o długu zostaje automatycznie usunięty po 14 dniach od momentu sprzedaży zadłużenia​​.

Czy można zgłosić sprzeciw do wpisu?

Zgodnie z prawem każdy ma możliwość dochodzić swoich racji, dlatego też w przypadku niezgadzania się z wpisem do KRD, dłużnik ma prawo zgłosić sprzeciw i złożyć wniosek do wierzyciela. Jeśli KRD uzna sprzeciw za uzasadniony, po rozpatrzeniu sprzeciwu, informacja gospodarcza jest usuwana​​. 

Oczywiście dłużnik może dochodzić swoich praw w procesie cywilnym. Po czym rozpocznie się postępowanie wyjaśniające, które będzie mieć na celu usunięcie nieprawdziwych lub błędnych informacji z rejestru.

Jak sprawdzić Krajowy Rejestr Długów?

Dostęp do bazy dłużników daje Ci możliwość sprawdzenia siebie, rejestru zapytań o Twoją działalność, a także profilu zadłużeń innej firmy. W zależności od tego, czy jesteś konsumentem, czy firmą, przebieg rejestracji i pozyskania danych będzie wyglądał nieco inaczej. Poniżej przedstawiliśmy w kilku krokach, w jaki sposób poruszać się po stronie KRD.

Po pierwsze, aby dostać się do jakichkolwiek informacji należy się zarejestrować. KRD będzie potrzebował Twoich danych, takich jak: imię i nazwisko, e-mail, telefon i kod pocztowy. W kolejnym kroku poprosi Cię o potwierdzenie tożsamości.

Na stronie KRD w sekcji ofert można znaleźć opcję „Oferta dla konsumentów”. Po kliknięciu tego tekstu przeniesiesz się na podstronę, na której możesz: sprawdzić siebie w KRD, a także sprawdzić rejestr zapytań na swój temat. 

Wybierając opcję „Sprawdź, czy jesteś wpisany do Krajowego Rejestru Długów”, zlecisz przygotowanie raportu na swój temat. Po kilku chwilach możesz pobrać gotowy dokument ze swojego konta klienta w KRD. Niestety opcja sprawdzenia siebie w KRD jest płatna. Dla podmiotów niebędących klientami firmy cennik od 01.01.2024 roku przedstawia się następująco:

Możesz również skorzystać z usługi Krajowego rejestru Długów „Sprawdź swój PESEL” a wygenerowany w taki sam sposób (jak wspominaliśmy wyżej) raport, będzie zawierał informacje o Twoich spłatach zobowiązań oraz informacje negatywne – o zadłużeniach.

Jak sprawdzić siebie oraz innego przedsiębiorcę?

Oczywiście jako przedsiębiorca, w ramach dbania o swoją płynność finansową i bezpieczeństwo możesz zweryfikować czy figurujesz w KRD oraz sprawdzić sytuację innego kontrahenta. Jak sprawdzić spółkę w KRD? To bardzo proste.

Po przejściu przez proces rejestracji (wskazujesz swój numer NIP, numer telefonu oraz adres e-mail), musisz wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych i potwierdzić swoją tożsamość. Po zalogowaniu możesz skorzystać z usługi Krajowego Rejestr „Sprawdź firmę” i po podaniu NIP-u wybranego przedsiębiorstwa (również swojego) otrzymać informacje finansowe. KRD dla swoich klientów oferuje również możliwość dopisania dłużnika, włączenia stałego monitoringu firmy i sprawdzania historii wyszukiwania Twojej działalności przez inne przedsiębiorstwa. 

Wszystkie powyższe działania są jednak płatne i dostępne jedynie po wykupieniu specjalnego abonamentu. Dla przykładu – funkcja sprawdzania sytuacji własnej firmy jest ograniczona, natomiast może ona zostać rozszerzona o większą liczbę zapytań za uiszczeniem dodatkowej opłaty lub wyższej taryfy abonamentu.