Preferencyjny ZUS (tzw. Mały ZUS) a składka zdrowotna – co warto wiedzieć?

Kwestia składki zdrowotnej jest często komentowana przez przedsiębiorców, którzy narzekają na jej wysokość i obowiązkowość. Czy będąc na Małym ZUS-ie, czyli korzystając z preferencyjnych składek, ubezpieczenie zdrowotne trzeba opłacać co miesiąc? Wyjaśniamy, co na ten temat mówią przepisy oraz czy preferencyjne składki w ramach ulgi obejmują również składkę zdrowotną.

Mały ZUS i Mały ZUS Plus, czyli niższe składki na ZUS

Preferencyjny ZUS (zwany Małym ZUS-em) i Mały ZUS Plus to rozwiązania pozwalające płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne na początkowym etapie prowadzenia działalności gospodarczej. Obie ulgi obejmują:

Preferencyjny ZUS oraz Mały ZUS Plus – podobnie zresztą jak Ulga na start – nie obejmują natomiast ubezpieczenia zdrowotnego – obowiązkowo musi być więc płacone w pełnej wysokości w okresie korzystania z ulg.

Mały ZUS a ubezpieczenie zdrowotne

Przyjrzyjmy się, ile dokładnie wynosi zdrowotna składka ZUS przedsiębiorcy będącego na tzw. Małym ZUS-ie lub Małym ZUS-ie Plus? Odpowiedź na to pytanie zależy od rodzaju opodatkowania. Inne są bowiem zasady opłacania składki zdrowotnej dla firm opodatkowanych według skali podatkowej, inne dla tych rozliczających się podatkiem liniowym, a jeszcze inne dla ryczałtowców.

Zdrowotna składka ZUS a działalność opodatkowana według skali podatkowej

Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzono istotne zmiany w zasadach ustalania wysokości składki zdrowotnej. Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie pojęcia roku składkowego, który będzie obowiązywał od 1 lutego do 31 stycznia roku następnego.

Prowadzisz działalność gospodarczą i rozliczasz się według skali podatkowej? W takim razie musisz opłacać składkę zdrowotną równą 9% dochodów uzyskanych w poprzednim miesiącu. Składkę za listopad obliczasz więc na podstawie dochodu uzyskanego w październiku, a składkę za grudzień na podstawie dochodu listopadowego itd.

Pamiętaj jednak, że Twoja składka zdrowotna nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku składkowym. Od stycznia 2025 r. minimalna składka zdrowotna wynosi więc 314,96 zł. 

Ponieważ rok składkowy rozpoczyna się 1 lutego, wysokość składki w 2025 roku będzie następująca:

• za styczeń 2025 roku: minimalna podstawa to 4242,00 zł, a minimalna składka to 381,78 zł;
• od lutego 2025 roku do stycznia 2026 roku: minimalna podstawa to 3499,50 zł, a minimalna składka to 314,96 zł.Pamiętaj także, że po zmianach wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych składki zdrowotnej nie mogą odliczyć od podatku ani też zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Składka zdrowotna przy podatku liniowym

Płacisz podatek liniowy? W tym wypadku obowiązująca Cię składka zdrowotna (także na Małym ZUS-ie i Małym ZUS-ie Plus) to 4,9% dochodu uzyskanego w miesiącu poprzednim.

Tak samo jak przy skali podatkowej tak również tu składka zdrowotna nie może być jednak niższa niż 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku (czyli do momentu osiągnięcia dochodu 6427,67 zł). Znów mamy więc minimalną kwotę składki, która na ten moment wynosi 314,96 zł.

Warto wiedzieć, że w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym składkę zdrowotną do ustalonego rocznego limitu ((który w 2025 r. wynosi 12 900 zł) możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów albo odliczyć od dochodu.

Składka zdrowotna a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Jeszcze inaczej składkę zdrowotną musisz obliczać, jeżeli rozliczasz się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku 9-procentowa składka zdrowotna jest obliczana na podstawie odpowiedniej stawki procentowej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Ponieważ przeciętne miesięczne wynagrodzenie za czwarty kwartał 2023 r. wyniosło 8 548,85 zł, składki zdrowotne dla ryczałtowców w roku 2024 to:

• dla rocznego przychodu do 60 000 zł: 461,64 zł (9% z 60% kwoty 8 548,85 zł);
• dla rocznego przychodu od 60 000 zł do 300 000 zł: 769,40 zł (9% z 100% kwoty 8 548,85 zł);
• dla rocznego przychodu powyżej 300 000 zł: 1 384,91 zł (9% z 180% kwoty 8 548,85 zł).

Będąc ryczałtowcem, swój przychód możesz pomniejszyć o 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.