Kurs pierwszej pomocy w firmie – inwestycja w bezpieczeństwo i rozwój

8 min

CPR wykonywane podczas kursu pierwszej pomocy

Bezpieczeństwo pracowników to jeden z filarów każdego przedsiębiorstwa, które chce przyciągać najlepszych ekspertów na rynku. Oznacza to, że kursy pierwszej pomocy to o wiele więcej niż wymóg prawny. To inwestycja w zespół, ale i wymierne korzyści dla Twojej firmy – także i finansowe! 

Czym jest kurs pierwszej pomocy dla firm?

Kurs pierwszej pomocy - zgodnie z przyjętą definicją jest to specjalistyczne szkolenie, dzięki któremu zatrudnieni przez Ciebie pracownicy zyskają niezbędne umiejętności i wiedzę potrzebną do udzielenia natychmiastowej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia. Obejmuje ono zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty ratownictwa, dostosowane do specyfiki danego środowiska pracy.

Warto jednak spojrzeć na takie szkolenie nieco szerzej, nie sprowadzając jego roli tylko do wypełniania obowiązków, jakie na pracodawców nakłada obowiązujące w Polsce prawo. Dzięki szkoleniu z pierwszej pomocy nie stracisz głowy, gdy pracownik w firmie zasłabnie czy oparzy się wrzątkiem. To nie tylko ogromny bufor bezpieczeństwa dla zespołu, ale też dla klientów odwiedzających przedsiębiorstwo, a nawet dla rodzin pracowników. Zestaw tych uniwersalnych umiejętności Twój zespół wykorzysta wszędzie – bez względu na to, czy do zdarzenia dojdzie w firmie, na urlopie czy w domowym zaciszu. Co ważne, podczas takich kursów uczestnicy dowiadują się, m.in. jak przeprowadzać resuscytację krążeniowo-oddechową, jak postępować w przypadku zadławień, oparzeń czy urazów i jak prawidłowo wzywać pomoc. 

Kluczowym elementem kursów pierwszej pomocy jest kształtowanie właściwych postaw i zachowań w sytuacjach kryzysowych. Uczestnicy dowiadują się, jak zachować spokój i opanowanie, jak efektywnie komunikować się w stresujących okolicznościach oraz jak współpracować w zespole podczas akcji ratunkowej.

W idealnym scenariuszu takie szkolenia powinny być regularnie powtarzane i aktualizowane na przykład o nowinki ze świata ratownictwa. Wszystko po to, aby wiedza i umiejętności pracowników pozostawały na jak najwyższym poziomie. 

Eksperci uważają, że w branżach podwyższonego ryzyka, na przykład w firmach produkcyjnych, szkolenie warto powtarzać co sześć miesięcy. I nie chodzi tutaj o to, że w tym czasie świat ratownictwa medycznego zmieni się o 180 stopni. Chodzi o wypracowanie rutyny i wzorców zachowań. 

Im częściej Twoi pracownicy będą uczyć się, jak prawidłowo ustabilizować zwichnięcie lub zatamować krwotok, tym większa szansa na to, że później, w sytuacji realnego zagrożenia, wykonają wszystkie te czynności we właściwy sposób. To jeden z filarów bezpieczeństwa w XXI wieku.

Podstawy prawne w kursie pierwszej pomocy dla firm w Polsce

W naszym kraju obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom, w tym organizacji szkoleń z zakresu pierwszej pomocy, wynika z kilku aktów prawnych. Kluczowe znaczenie ma tutaj Kodeks pracy, a w szczególności art. 2091, który nakłada na właściciela firmy obowiązek wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy.

Można też odwołać się do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z § 44 tego aktu prawnego, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do jej udzielania – ich filarem jest oczywiście odpowiednio wyposażona apteczka, ale także defibrylator AED.

Bezpieczeństwo to zresztą nie tylko wymóg, ale i obowiązek – dodatkowo regulowany przepisami w randze ustawy. Artykuł 4 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym nakłada na każdego obywatela obowiązek udzielenia pomocy osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Brak podjęcia takich działań przewiduje z kolei art. 162 Kodeksu karnego – jeśli nie pomożesz osobie poszkodowanej, znajdującej się w sytuacji zagrażającej życiu, zdrowiu lub odniesieniem uszczerbku na zdrowiu, ryzykujesz karą pozbawienia wolności do lat trzech.

Statystyki nie kłamią – postaw na bezpieczeństwo

Firmy inwestujące w bezpieczeństwo pracowników mają o wiele większe szanse na pozyskanie najlepszych ekspertów na rynku – tezę tę potwierdza też raport „Workplace Safety and Health” opublikowany przez Society for Human Resource Management. To właśnie zdrowie i bezpieczeństwo uznaje się za jeden z pięciu kluczowych obszarów w biznesie1

Korzyści z inwestowania w zdrowie załogi dowodzi zaś raport Instytutu Gallupa. Tamtejsi eksperci wykazali, że firmy z wysokim poziomem zaangażowania pracowników, w tym w kwestie bezpieczeństwa, odnotowują o 70% mniej wypadków w miejscu pracy w porównaniu do firm z niskim poziomem zaangażowania2. Tezę tę dodatkowo potwierdza imponująca grupa badawcza: 1,8 miliona zatrudnionych.

Te statystyki jasno pokazują, że inwestycja w bezpieczeństwo pracowników, w tym w kursy pierwszej pomocy, nie tylko podnosi standardy BHP, ale również pozytywnie wpływa na wizerunek firmy jako pracodawcy, zwiększając jej atrakcyjność na rynku pracy.

Mały wypadek – mały problem. Duży wypadek – katastrofa?

Analiza danych dotyczących wypadkowości w polskich firmach dostarcza alarmujących informacji. Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego „Wypadki przy pracy w 2022 roku”, w Polsce odnotowano 66606 wypadków przy pracy, z czego 369 to wypadki ciężkie, a 180 – śmiertelne.

Co istotne, czas niezdolności do pracy zwykle przekraczał 30 dni. Precyzując: najczęściej liczba dni niezdolności do pracy wyniosła 31-90 dni (w przypadku 26,2% poszkodowanych) oraz 4-13 dni (23,7%)3. To oznacza, że statystycznie pracownik, który uległ wypadkowi, był nieobecny w pracy przez ponad miesiąc – to prosta droga do strat finansowych, ale i organizacyjnych. 

Może okazać się, że znalezienie zastępstwa będzie niemożliwe lub bardzo trudne. Jeśli Twoi kontrahenci nie wykażą się wyrozumiałością, mogą wycofać ofertę lub zostać przejęci przez konkurencję. Wszystko to przez brak kluczowego pracownika, któremu nikt w porę nie udzielił pierwszej pomocy.

Czy czas udzielenia pierwszej pomocy faktycznie jest tak ważny? Zdecydowanie! Badania przeprowadzone przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy wskazują, że w przypadkach, gdy pierwsza pomoc została udzielona natychmiast i prawidłowo, czas powrotu do zdrowia skracał się średnio o 20-30%. 

Wnioski te potwierdza raport „Occupational Medicine and Environmental Health”: ci, którzy otrzymali pierwszą pomoc na miejscu w ciągu 30 minut od zdarzenia, a także zostali szybko przetransportowani do instytucji medycznych, odwiedzili przychodnie ambulatoryjne o 14,87% rzadziej, niż osoby, którym nie udzielono profesjonalnej pierwszej pomocy4.

Przekładając to na realia firmy: gdyby pracownikowi została szybciej udzielona profesjonalna pomoc, mógłby prędzej wrócić do zdrowia, a co za tym idzie – do pracy. W skali całej organizacji może to oznaczać setki zaoszczędzonych roboczogodzin rocznie.

Kursy pierwszej pomocy i audyty bezpieczeństwa = duet idealny

Efektywne wdrożenie kursów pierwszej pomocy w firmie powinno być poprzedzone kompleksowym audytem bezpieczeństwa.

Takie podejście pozwala na dostosowanie szkoleń do specyficznych zagrożeń występujących w danym środowisku pracy. Z czysto statystycznego punktu widzenia inne zdarzenia mają szansę zaistnieć w hucie, na taśmie produkcyjnej czy na kopalni, a inne w firmie zajmującej się księgowością.

Audyt bezpieczeństwa to szczegółowa analiza wszystkich aspektów funkcjonowania firmy pod kątem potencjalnych zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników. Obejmuje on między innymi ocenę: 

  • infrastruktury, 
  • procesów pracy, 
  • używanych narzędzi i materiałów, 
  • dotychczasowych procedur bezpieczeństwa.

Dzięki takiemu audytowi możliwa jest:

  1. Identyfikacja specyficznych zagrożeń charakterystycznych dla danej branży lub konkretnego zakładu pracy.
  2. Ocena aktualnego poziomu wiedzy i umiejętności pracowników w zakresie pierwszej pomocy.
  3. Określenie priorytetowych obszarów, które powinny zostać uwzględnione w szkoleniach.
  4. Dostosowanie programu kursu pierwszej pomocy do realnych potrzeb firmy.

Przykładowo, firma produkcyjna może potrzebować szczególnego nacisku na postępowanie w przypadku urazów mechanicznych, podczas gdy w biurze większe znaczenie mogą mieć szkolenia z zakresu pomocy przy zasłabnięciach czy zawałach serca.

Połączenie audytu bezpieczeństwa z kursami pierwszej pomocy to kompleksowe podejście do bezpieczeństwa w firmie. To jak stworzenie personalizowanego produktu, uszytego idealnie na miarę Twojego przedsiębiorstwa.

Co grozi Twojej firmie, jeśli pracownicy nie będą przeszkoleni z pierwszej pomocy?

Brak odpowiednich szkoleń z zakresu pierwszej pomocy dla pracowników może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Obowiązujące w Polsce prawo jasno określa obowiązki pracodawcy w tym zakresie, a ich niedopełnienie może prowadzić do surowych kar.

Kluczowy jest tutaj art. 283 § 1 Kodeksu pracy. Jednoznacznie wynika z niego, że pracodawca (lub osoba działająca w jego imieniu), który nie zapewnia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w tym nie organizuje wymaganych szkoleń BHP, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. W przypadku rażących zaniedbań kara może być dodatkowo zwiększona.

Przepisy regulują też sytuacje, gdy brak odpowiedniego przeszkolenia zespołu wprost przyczynił się do wypadku lub pogorszenia stanu zdrowia poszkodowanego. W takiej sytuacji Twoja firma może zostać pociągnięta do odpowiedzialności cywilnej. Oznacza to konieczność wypłaty odszkodowań, które w skrajnych przypadkach mogą sięgać nawet setek tysięcy złotych.

Nie można też pominąć konsekwencji wizerunkowych. Firma, w której doszło do poważnego wypadku, a pracownicy nie potrafili udzielić pierwszej pomocy, może stracić zaufanie nie tylko wśród osób zatrudnionych, ale również klientów i partnerów biznesowych.

Kodeks pracy obowiązuje nie tylko w biurze!

Wiele osób błędnie uważa, że przepisy Kodeksu pracy, w tym te dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązują wyłącznie w siedzibie firmy. Tymczasem ich zakres jest znacznie szerszy. 

W czasie delegacji służbowych pracodawca nadal ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracownika. Oznacza to, że osoba wysłana w podróż służbową powinna być przeszkolona z zakresu pierwszej pomocy, szczególnie jeśli charakter jej pracy wiąże się z potencjalnymi zagrożeniami.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pracowników korzystających z samochodów służbowych. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego wypadek komunikacyjny podczas jazdy samochodem służbowym w celach służbowych jest traktowany jako wypadek przy pracy. Oznacza to, że pracownik powinien być przygotowany do udzielenia pierwszej pomocy również w takich okolicznościach.

Od niedawna przepisy regulują też pracę zdalną, co w dużej mierze „zawdzięczamy” pandemii COVID-19. Mimo że pracownik wykonuje obowiązki z domu, pracodawca nadal jest odpowiedzialny za jego bezpieczeństwo w zakresie związanym z wykonywaną pracą. Dlatego też szkolenia z pierwszej pomocy powinny obejmować również typowo domowe zagrożenia. O tym, że nie jest to pusty przepis, dobitnie świadczy fakt, że w 2023 roku zgłoszono już kilkadziesiąt wypadków domowych podczas home office.

Oznacza to, że obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, w tym szkoleń z pierwszej pomocy, wykracza daleko poza fizyczne granice biura czy zakładu. Jako pracodawca musisz mieć świadomość, że Twoja odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracowników jest znacznie szersza i obejmuje różnorodne sytuacje związane z wykonywaniem obowiązków służbowych.

Postaw na szkolenia u najlepszych

Wybór odpowiedniej instytucji szkoleniowej jest kwestią kluczową, wręcz fundamentalną. Dobry kurs z pierwszej pomocy w firmie powinien nie tylko przekazywać wiedzę teoretyczną, ale przede wszystkim kłaść nacisk na praktyczne umiejętności, które mogą uratować życie w sytuacji kryzysowej.

Przy wyborze firmy szkoleniowej warto zwrócić uwagę na następujące aspekty:

  1. Doświadczenie i kwalifikacje instruktorów: szkoleniowcy powinni posiadać nie tylko certyfikaty, ale również praktyczne doświadczenie w ratownictwie medycznym.
  2. Dostosowanie programu do specyfiki firmy: dobry kurs uwzględnia charakterystykę branży i potencjalne zagrożenia występujące w Twoim miejscu pracy.
  3. Nowoczesne metody nauczania: wykorzystanie symulacji, scenariuszy sytuacyjnych i zaawansowanych manekinów treningowych znacząco podnosi efektywność szkolenia.
  4. Małe grupy szkoleniowe: zapewniają indywidualne podejście i możliwość praktycznego przećwiczenia nabytych umiejętności przez każdego uczestnika.
  5. Materiały szkoleniowe i follow-up: pomagają w utrwaleniu zdobytej wiedzy.

Przy wyborze jednostki szkoleniowej upewnij się też, czy:

  • programy są dostosowane do specyfiki różnych branż,
  • firma korzysta z nowoczesnych akcesoriów i możliwości, jakie stwarzają realistyczne pozoracje,
  • kursy prowadzą eksperci, na przykład ratownicy z wieloletnim stażem, którzy znają zasady ratowania ludzkiego życia „od podszewki”.

Kurs pierwszej pomocy to nie tylko formalność czy obowiązek prawny. To realna szansa na stworzenie bezpieczniejszego środowiska pracy, zwiększenie pewności siebie pracowników i budowanie kultury odpowiedzialności w firmie. Właściwie przeprowadzone szkolenie może uratować życie w sytuacji kryzysowej oraz zwiększyć efektywność i komfort pracy w przedsiębiorstwie. Inwestując w wysokiej jakości kursy pierwszej pomocy, wspierasz zdrowie swoich pracowników, a tym samym przyszłość swojej firmy. To decyzja, która przynosi korzyści na wielu płaszczyznach – od spełnienia wymogów prawnych, przez poprawę wizerunku firmy, aż po realne zwiększenie bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Aleksandra Eljasińska
Aleksandra Eljasińska
Członek Zarządu i Dyrektor Zarządzająca Centrum Ratownictwa
Czy ten artykuł był przydatny?
średnia: 0 | 0 ocen

Przeglądaj tematy

  • #na startwięcej artykułów z tagiem:#na start
  • #bizneswięcej artykułów z tagiem:#biznes
  • #podatkiwięcej artykułów z tagiem:#podatki
  • #marketingwięcej artykułów z tagiem:#marketing
  • #prawowięcej artykułów z tagiem:#prawo
  • #strategiawięcej artykułów z tagiem:#strategia
  • #pracownicywięcej artykułów z tagiem:#pracownicy
  • #księgowośćwięcej artykułów z tagiem:#księgowość
  • #wideowięcej artykułów z tagiem:#wideo
  • #finansowaniewięcej artykułów z tagiem:#finansowanie
  • #sprzedażwięcej artykułów z tagiem:#sprzedaż
  • #ekowięcej artykułów z tagiem:#eko
  • #markawięcej artykułów z tagiem:#marka
  • #ESGwięcej artykułów z tagiem:#ESG
  • #pomysł na bizneswięcej artykułów z tagiem:#pomysł na biznes
  • #e-commercewięcej artykułów z tagiem:#e-commerce
  • #zmiany w prawiewięcej artykułów z tagiem:#zmiany w prawie
  • #wsparcie dla firmwięcej artykułów z tagiem:#wsparcie dla firm
  • #automatyzacjawięcej artykułów z tagiem:#automatyzacja
  • #internetwięcej artykułów z tagiem:#internet
  • #przewodnikwięcej artykułów z tagiem:#przewodnik
  • #AIwięcej artykułów z tagiem:#AI
  • #samodzielna księgowośćwięcej artykułów z tagiem:#samodzielna księgowość
  • #SEOwięcej artykułów z tagiem:#SEO
  • #ZUSwięcej artykułów z tagiem:#ZUS
  • #leasingwięcej artykułów z tagiem:#leasing
  • #service designwięcej artykułów z tagiem:#service design
  • #instrukcjawięcej artykułów z tagiem:#instrukcja
  • #dokumentywięcej artykułów z tagiem:#dokumenty
  • #kredytwięcej artykułów z tagiem:#kredyt
  • #dotacjewięcej artykułów z tagiem:#dotacje
  • #media społecznościowewięcej artykułów z tagiem:#media społecznościowe
  • #RODOwięcej artykułów z tagiem:#RODO
  • #oszczędnościwięcej artykułów z tagiem:#oszczędności
  • #fakturywięcej artykułów z tagiem:#faktury
  • #bankowośćwięcej artykułów z tagiem:#bankowość
  • #technologiewięcej artykułów z tagiem:#technologie
  • #ochrona środowiskawięcej artykułów z tagiem:#ochrona środowiska
  • #ITwięcej artykułów z tagiem:#IT
  • #podcastwięcej artykułów z tagiem:#podcast
  • #kontrahentwięcej artykułów z tagiem:#kontrahent
  • #analizawięcej artykułów z tagiem:#analiza
  • #google analyticswięcej artykułów z tagiem:#google analytics
  • #ubezpieczeniewięcej artykułów z tagiem:#ubezpieczenie
  • #Polski Ładwięcej artykułów z tagiem:#Polski Ład
  • #umowywięcej artykułów z tagiem:#umowy
  • #badaniewięcej artykułów z tagiem:#badanie
  • #długiwięcej artykułów z tagiem:#długi
  • #faktoringwięcej artykułów z tagiem:#faktoring
  • #USwięcej artykułów z tagiem:#US
  • #konkurencjawięcej artykułów z tagiem:#konkurencja
  • #wynagrodzeniawięcej artykułów z tagiem:#wynagrodzenia
  • #płynność finansowawięcej artykułów z tagiem:#płynność finansowa
  • #urlopywięcej artykułów z tagiem:#urlopy
  • #CEIDGwięcej artykułów z tagiem:#CEIDG
  • #inwestycjewięcej artykułów z tagiem:#inwestycje
  • #zakupywięcej artykułów z tagiem:#zakupy
  • #zdolność kredytowawięcej artykułów z tagiem:#zdolność kredytowa
  • #webinarwięcej artykułów z tagiem:#webinar
  • #kosztywięcej artykułów z tagiem:#koszty
  • #REGONwięcej artykułów z tagiem:#REGON
  • #współpracawięcej artykułów z tagiem:#współpraca
  • #SEMwięcej artykułów z tagiem:#SEM
  • #gwarancjawięcej artykułów z tagiem:#gwarancja
  • #BHPwięcej artykułów z tagiem:#BHP