BHP – podstawowe zasady, które musisz znać
Twoja przygoda z prowadzeniem działalności gospodarczej trwa w najlepsze. Firma się rozwija, nie narzekasz na brak klientów. Tym samym powoli myślisz o zatrudnieniu pierwszego pracownika. Jednak dodatkowa osoba na pokładzie wiąże się z koniecznością zapewnienia odpowiednich warunków pracy oraz stosowania się do ogólnych zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Jakie podstawy BHP w pracy musisz znać? Jakich obowiązków jako pracodawca możesz się spodziewać w tym zakresie? Zapraszamy do lektury.
BHP w miejscu pracy – podstawa prawna
W momencie zatrudnienia pierwszego pracownika na podstawie umowy o pracę stajesz się pracodawcą. Od tej pory to na Tobie będzie spoczywać odpowiedzialność za bezpieczeństwo i higienę pracy w firmie.
Jako pracodawca możesz samodzielnie szkolić pracowników w zakresie BHP (po ówczesnym przygotowaniu się do tego) lub zlecić to zadanie firmie zewnętrznej.
Podstawowe zasady BHP reguluje art. 207 par. 2 Kodeksu Pracy oraz określone rozporządzenia, m.in. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Do pozostałych ustaw i rozporządzeń należą:
- ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy,
- ustawa o ochronie przeciwpożarowej,
- ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
- rozporządzenie w sprawie wykazu prac niebezpiecznych, uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
W jakich firmach obowiązują przepisy BHP?
Przepisy i zasady BHP obowiązują w każdej firmie. Wyjątkiem od tej zasady są jednoosobowe działalności gospodarcze, które nie zatrudniają pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania czy spółdzielczej umowy o pracę. Podobnie sytuacja wygląda, kiedy w prowadzeniu działalności pomaga współmałżonek lub osoba z I grupy pokrewieństwa.
Obowiązki pracodawcy w związku z BHP
Gdy jesteś pracodawcą, musisz zapoznać się z najważniejszymi obowiązkami związanymi z bezpieczeństwem i higieną pracy. Zgodnie z nimi jako pracodawca musisz:
- organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki;
- zapewniać przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
- wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
- zapewniać stosowanie się do nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
- zapewniać wykonanie określonych zaleceń społecznego inspektora pracy.
Ponadto, aby zdobyć uprawnienia do szkolenia w zakresie BHP, a także móc przygotowywać odpowiednią dokumentację, niezbędne jest:
- przejście odpowiedniego szkolenia z zakresu BHP;
- zatrudnianie pracowników w liczbie nie większej niż 10 osób;
- zatrudnianie do 20 pracowników przy założeniu, że Twoja działalność jest zakwalifikowana do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy.
Jako pracodawca jesteś zobowiązany stosować się do załącznika nr 3 wspomnianego wyżej rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów BHP. Załącznik mówi o tym, że należy zapewnić pracownikom co najmniej toalety i umywalki, a także higieniczne warunki do przechowywania odzieży własnej, roboczej i ochronnej oraz do spożywania posiłków.
Jeżeli w Twojej firmie na stanowiskach pracy:
- nie występują czynniki generujące zagrożenie,
- nie wykonuje się prac brudzących
- nie ma szczególnych wymagań sanitarnych związanych z przechowywaniem substancji niebezpiecznych,
to miejsca do spożywania posiłków, przechowywania odzieży czy umywalki mogą znajdować się w jednym obszarze. Takie ustępstwo jest przewidziane dla firm zatrudniających do 20 osób.
Obowiązki pracownika wynikające z przepisów o BHP
Ogólne zasady BHP dotyczą również Twojego pracownika. Musi on:
- znać przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy;
- brać udział w szkoleniach i instruktażach z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami BHP oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;
- stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem;
- poddawać się badaniom wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zalecanym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
- niezwłocznie zawiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzegać o niebezpieczeństwie współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia;
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków w zakresie BHP.
Podsumowując, ustawodawca nakłada na pracodawcę obowiązek dbania o bezpieczeństwo w miejscu pracy. Stosowanie zasad i przepisów w zakresie BHP regulują Kodeks Pracy i wybrane rozporządzenia.
W Twoim zakresie leży zapewnienie pracownikowi odpowiednich warunków do pracy, a także ochrona jego zdrowia i życia. Do Ciebie również należy decyzja, czy samodzielnie podejmiesz się realizacji szkoleń i rejestrowania ewentualnych wypadków przy pracy, czy powierzysz ten zakres obowiązków wykwalifikowanemu specjaliście BHP. Oczywiście w przypadku eksperta będzie wiązać się z wypłatą wynagrodzenia za zlecone usługi.
Pamiętaj: dbanie o wspólne bezpieczeństwo wymaga zaangażowania, wysiłku oraz współdziałania pracodawców i pracowników.
Polecamy
- Jakie prawa i obowiązki ma pracodawcaczas czytania4minuty09.12.2022Budujesz zespół? W takim razie koniecznie poznaj podstawowe prawa pracodawcy oraz obowiązki wynikające z przepisów prawa
- Jakie są prawa i obowiązki pracownika?czas czytania6minuty08.12.2022Relacja, która łączy pracodawcę z pracownikiem, ma szczególny charakter. Obie strony mają swoje prawa, ale również obowiązki. Dowiedz się jakie
- Zmiany w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023 r.czas czytania5minuty24.04.2023Lista najważniejszych zmian jest dość obszerna. Dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie ich czytelne omówienie. Koniecznie sprawdź!