WIRON – co to za wskaźnik?

Obecnie większość umów kredytów z oprocentowaniem zmiennym bazuje na wskaźniku WIBOR. Ma on wobec tego znaczny wpływ na wydatki, z jakimi muszą się liczyć kredytobiorcy. Niedługo nastąpi jednak zmiana WIBOR na WIRON, a już teraz niektóre banki mają w swojej ofercie produkty, których oprocentowanie jest obliczane na podstawie nowego wskaźnika. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat.

Czym jest WIRON?

Każdy kredytobiorca spłacający kredyt z oprocentowaniem zmiennym doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że wysokość samego oprocentowania kredytu, a co za tym idzie jego koszt, może ulegać zmianie w trakcie spłaty. Na wysokość oprocentowania mają wpływ dwa podstawowe czynniki:

• określona w umowie marża banku,
• przyjęty wskaźnik referencyjny.

Obecnie funkcję wskaźnika referencyjnego pełni WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) – wskaźnik oprocentowania pożyczek udzielanych na polskim rynku międzybankowym. Możesz spotkać się z różnymi rodzajami WIBOR uzależnionymi od terminu depozytu. 

Trwa jednak reforma wskaźników referencyjnych, za którą odpowiada Narodowa Grupa Robocza. W jej skład wchodzą m.in. przedstawiciele Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Ministerstwa Finansów, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oraz banków komercyjnych. Komitet Sterujący NGR podjął decyzję, że docelowo WIBOR zostanie zastąpiony przez WIRON. Wskaźnik ten ma lepiej odzwierciedlać rynkowe realia, ponieważ bazuje na transakcjach, które miały miejsce w przeszłości. Tym samym wpisuje się w zauważalny także w innych europejskich systemach trend odchodzenia od wskaźników IBOR (ang. Interbank Offered Rate), w których decydującą rolę odgrywają ustalenia pomiędzy bankami i ich szacunki dotyczące przyszłości.

Co to jest WIRON (ang. Warsaw Interest Rate Overnight)? To alternatywny wskaźnik referencyjny, który od 2 grudnia 2022 roku może być wykorzystywany do ustalania oprocentowania kredytów, a w najbliższym czasie zupełnie zastąpi WIBOR - zarówno w przypadku nowych, jak i już trwających umów. To zmiana szczególnie istotna z perspektywy aktualnych i przyszłych kredytobiorców, zwłaszcza że te dwie stawki mogą się od siebie różnić. 

Zasady ustalania wartości wskaźnika

WIRON jest opracowywany w oparciu o transakcje depozytowe zawierane nie tylko pomiędzy bankami i instytucjami finansowymi, ale również dużymi przedsiębiorstwami. Indeks WIRON jest ustalany w formie średniej stopy procentowej ważonej wolumenem transakcji mających miejsce w danym dniu, z pominięciem wartości skrajnych. Jaką korzyść z takiego procesu ustalania mają klienci? Zmiany przede wszystkim pozwalają zachować wyższą transparentność i lepiej odzwierciedlają procesy, które zachodzą na rynku. 

Administratorem WIRON, podobnie jak w przypadku WIBOR, jest GPW Benchmark SA. Spółka jest odpowiedzialna za ustalanie wysokości wskaźnika i publikację WIRON. Aktualny indeks jest publikowany każdego dnia na stronie internetowej administratora. Od 1 kwietnia 2023 roku ma to miejsce o godzinie 12:55 lub niezwłocznie po niej. W indeksie znajdziesz również wartości historyczne.

WIRON 1M, 3M i 6M – czym się od siebie różnią?

Zwróć uwagę, że stawka WIRON może przyjmować różne wartości w zależności od tego, jaki okres obejmuje depozyt. Indeksy terminowe podaje się z dokładnością do 5. miejsca po przecinku. WIRON Stopa Składana jest obliczany na podstawie stawek dziennych z ostatniego okresu. Na przykład dla WIRON-1M będzie to ostatni miesiąc, a dla WIRON-3M ostatnie 3 miesiące. Dla poszczególnych indeksów terminowych WIRON może się więc znacząco różnić. Ile wynosi aktualnie i jak duże są to różnice?

Podobnie jak w przypadku WIBOR, rodzaj stopy będzie decydował również o tym, co ile przeliczane będzie oprocentowanie kredytu. W przypadku WIRON 1M Stopa Składana będzie to miało miejsce co miesiąc, dla WIRON 3M Stopa Składana co trzy miesiące, a dla WIRON 6M Stopa Składana co pół roku. Różnie będzie wobec tego prezentowała się również reakcja np. na obniżenie lub podwyższenie stóp procentowych. 

Różnice pomiędzy stopą WIRON a WIBOR

Jak widzisz, choć WIBOR i WIRON z perspektywy wielu klientów banków łączy cel, a więc określenie wysokości oprocentowania kredytu, równocześnie naprawdę sporo je różni, a najważniejsza kwestia dotyczy sposobu ustalania stawek. W pewnym uproszczeniu: o ile WIRON bazuje na historycznych transakcjach, w których uczestniczyły nie tylko banki, ale również inne podmioty, w tym duże firmy, fixing WIBOR-u, czyli ustalanie stawek, prezentuje się inaczej. Przedstawiciele największych banków deklarują stopy, na podstawie których są gotowi przyjąć depozyty we wskazanym terminie. Instytucje w znacznej mierze bazują więc nie na realnych transakcjach, a na przewidywaniach dotyczących wartości pieniądza w wybranym okresie.

W przypadku WIRON notowania przed obniżeniem stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej były korzystniejsze od WIBOR: 1 września 2023 roku WIBOR 3M plasował się na poziomie 6.67%, natomiast WIRON 3M wynosił 6.14%. Po obniżce stóp procentowych WIBOR 3M spadł 7 września do poziomu 6.07%, a WIRON znalazł się na poziomie 6.16%. 3 października WIRON 3M wyniósł 5.96%, podczas gdy WIBOR 3M to 5.74% – wskaźniki te zostały następnie utrzymane w grudniu 2023 roku. 

W odwrotnej sytuacji, a więc podwyższenia stóp procentowych i przewidywania przez banki dalszych podwyżek, to jednak WIRON byłby niższy, ponieważ w dalszym ciągu bazowałby na transakcjach przeprowadzonych w analogicznym okresie w przeszłości. Zastąpienie WIBOR przez WIRON oznacza więc spowolnioną reakcję na takie sygnały, jak chociażby zmiany stóp procentowych, co wynika bezpośrednio z metodologii wyliczania wskaźnika. W okresie stabilnych stóp stawka WIRON powinna natomiast prezentować się korzystniej.

Kiedy WIRON zastąpi WIBOR?

Obecnie trwają prace nad zastąpieniem WIBOR-u przez WIRON. Od kiedy będzie jedynym stosowanym wskaźnikiem referencyjnym? Zgodnie z najnowszymi informacjami Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych konwersja została przesunięta na koniec 2027 r. Dojdzie wówczas do pełnego zastąpienia WIBOR-u poprzez WIRON. Konieczne może być więc między innymi przygotowanie i podpisanie aneksów do obowiązujących umów kredytowych. Aktualnie w bankach i instytucjach finansowych trwają prace nad wprowadzeniem rozwiązań, które umożliwią płynne przejście na WIRON bez ryzyka ze strony klientów.

Już teraz możliwe jest oferowanie kredytów, które uwzględniają nowy model. Jako pierwszy (w czerwcu 2023 r.), w ofercie dla klientów indywidualnych, kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem opartym o wskaźnik WIRON do swojej oferty wprowadził ING Bank Śląski. Następnie w sierpniu 2023 roku udostępnił nowe finansowanie oparte o WIRON oraz WIRON 1M Stopa Składana dla jednoosobowych działalności prowadzących uproszczoną księgowość oraz Wspólnot Mieszkaniowych. Z kolei od października 2023 r. z oferty banku mogą korzystać także niektóre spółki oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w oparciu o pełną księgowość. Kolejne banki także rezygnują z produktów ze zmiennym oprocentowaniem opartym o WIBOR, aby przygotować się do zmiany wskaźnika.