Czym są modele biznesowe i dlaczego warto je znać?

Aby odnieść sukces w interesach bądź śmiały, bądź pierwszy, bądź odmienny – słowa te wypowiedział kiedyś Henry Marchant, jeden z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych – kraju, który dla wielu osób jest symbolem wolności i nieograniczonych możliwości. Czy to stwierdzenie jest wciąż w mocy? Owszem, a właściwy model biznesowy zwiększy szansę na sukces Twojej firmy. Jaki wybrać? Tego dowiesz się z lektury naszego tekstu!

Lubisz kawę ze Starbucksa? Zatem zapewne dostrzegasz, że na sukces tej sieci składa się nie tylko jakość napoju, ale i szereg usług towarzyszących, na przykład darmowe Wi-Fi, kameralna atmosfera czy wygodne fotele. Jest jeszcze szczypta magii: pamiętasz, jak pracownik poprosił Cię o Twoje imię do zamówienia? To zabieg, który skraca dystans, a więc buduje zaufanie. Przywołany przykład pokazuje, że odpowiednio dobrany model biznesowy pozwoli Ci skutecznie sprzedawać produkty – nawet te, od których roi się na rynku. Potwierdzają to również statystyki, które mówią, że aż 14 z 25 najbardziej rewolucyjnych firm swój sukces zawdzięcza właśnie takiemu, dobrze skrojonemu, modelowi biznesowemu.

Model biznesowy – czym jest?

Najczęściej stosowana definicja mówi, że jest to długofalowy plan, który ma na celu podniesienie zysku operacyjnego przedsiębiorstwa. Inne definicje określają go również jako pomysł na zarabianie pieniędzy, ale nowoczesne definicje podkreślają, że to sposób, w jaki sposób biznes tworzy oraz dostarcza wartość – dla klienta, dla otoczenia i dla samego przedsiębiorstwa. 

Pamiętaj, tworzenie modeli biznesowych jest bardzo ważne, ponieważ pozwala opracować sposób na:

• skuteczne pozyskiwanie i utrzymywanie klientów,
• maksymalizację zysków operacyjnych.

Jakie są typy i rodzaje modeli biznesowych?

Z pewnością zdajesz sobie sprawę z tego, że na rynku istnieje wiele przedsiębiorstw, które działają na podstawie zupełnie różnych modeli biznesowych.

Ich klasyfikacja może opierać się nie tylko na tym, kto jest klientem firmy (np. model B2B), ale również na sposobie finansowania działalności (np. crowdfunding) czy tym, co realnie przynosi zyski w przedsiębiorstwie (np. freemium). Poniżej znajdziesz najważniejsze typy modeli biznesowych z uwzględnieniem relacji z odbiorcami:

• B2C (Business to Customer): przedsiębiorstwo sprzedaje produkt klientowi indywidualnemu;
• B2B (Business to Business): w tym modelu uczestnikami transakcji są dwa przedsiębiorstwa;
• C2C (Customer to Customer): polega na relacji na linii klient-klient. Wykorzystują ją z reguły użytkownicy internetu, np. sprzedają na aukcjach;
• P2P (Peer to Peer): rozwiązanie wykorzystujące internet w celu wzajemnego udostępniania plików (np. oprogramowania) pomiędzy użytkownikami;
• model platformy internetowej: w tym przypadku którego przedsiębiorstwo tworzy platformę internetową, która łączy sprzedających i kupujących.

Najbardziej popularne modele biznesowe

Zdecydowanie najpopularniejszym modelem biznesowym jest B2C, ponieważ większość przedsiębiorstw skupia się właśnie na klientach indywidualnych. Dość duży rynek stworzyły również firmy, które nawiązują transakcje wyłącznie z klientami biznesowymi, czyli działają w modelu B2B. W 2021 roku łączna wartość transakcji z tytułu takich działalności szacowano na ponad 3,5 biliona złotych! Robi wrażenie, prawda?

Jednak modele biznesowe można wyróżnić nie tylko na podstawie tego, kto jest klientem firmy. Możemy je również podzielić według sposobu generowania wartości dla firmy (sposobu zarabiania). Na przykład:

• model freemium, w przypadku którego przedsiębiorstwo udostępnia swoje zasoby bezpłatnie i zarabia na produkcie premium, którym jest np. dodatkowa funkcja. Przykładem może być np. LinkedIn;
• model subskrypcji, w którym firma zarabia na abonamentach uprawniających do posiadania dostępu do konkretnych usług czy produktów. W ten sposób działają m.in. dostawcy internetu czy telefonie komórkowe;
• model pay-per-use, gdzie klient płaci za to, co faktycznie wykorzystał (np. rowery miejskie na minuty)
• model licencyjny, w którym przedsiębiorstwo udostępnia produkt lub usługę odbiorcy w zamian za opłatę licencyjną, na przykład oprogramowanie lub prawa autorskie
• narzut, powszechny model zarabiania w firmach, które kupują produkty, które potem sprzedają swoim klientom w wyższej cenie

Czym należy się kierować przy wyborze modelu biznesowego dla swojej firmy?

Warto uświadomić sobie, że wymyślenie czegoś całkowicie nowego nie zawsze jest możliwe — ani potrzebne! Innowacyjne modele biznesu w wielu przypadkach powstają na bazie tych, które od lat są znane i wykorzystywane. Nie chodzi oczywiście o kopiowanie gotowych rozwiązań, ale poprawienie tego, co niezbędne, by wyróżnić się na rynku, a co za tym idzie – zaoferowanie klientowi możliwie największej wartości.

Wiesz już, że wymyślanie zupełnie nowego modelu biznesowego nie jest konieczne. Możesz po prostu skupić się na poznaniu już istniejących rozwiązań, które dopasujesz do specyfiki swojego biznesu. Możesz szukać inspiracji w różnych branżach i wykorzystać te, które mają dla Ciebie największy sens.

Od czego zacząć? Przeanalizuj własny proces biznesowy, odpowiedz sobie na 4 pytania zadane wyżej i określ  przewagę Twojej firmy w odniesieniu do innych podmiotów. Nawet niewielka z pozoru modyfikacja modelu biznesowego może wymagać uruchomienia nowych usług, wdrożenia nowej technologii czy wykorzystania specjalistycznego oprogramowania, ale może to być szansa na lepsze zaspokojenie potrzeb Twoich klientów i w konsekwencji – szansa na większe przychody dla Twojego biznesu!