Koncepcja 5 sił Portera – przeanalizuj atrakcyjność sektora swojej działalności

Badania rynku wcale nie są zarezerwowane dla dużych korporacji i nie muszą wiązać się z ogromnym kosztem. Sektor, w którym działa lub ma działać Twoja firma, możesz sprawdzić samodzielnie w prosty, ale bardzo przydatny sposób. Posłuży Ci do tego analiza 5 sił Portera. Dowiedz się, na czym polega i jak ją wykonać.

5 sił Portera – co to takiego?

Porter jest światowej sławy ekspertem w dziedzinie organizacji, strategii i konkurencji firm, a opisywana przez nas metoda to jedna z wielu koncepcji, dzięki której zapisał się w podręcznikach dla managerów na całym świecie.

W tym tekście pochylimy się jednak wyłącznie nad metodą 5 sił Portera skupiającą się na analizie konkurencyjności w obrębie otoczenia przedsiębiorstwa.

Cel analizy pięcioczynnikowej Portera

Jeśli prowadzisz własny biznes lub planujesz jego otwarcie, musisz podejmować wiele decyzji. Część z nich dotyczy drobnostek, codziennego funkcjonowania firmy, a inne mają dużo wyższą rangę i znacząco wpływają na przedsiębiorstwo. Kiedy stoisz w obliczu ważnej decyzji, możesz (niczym w telewizyjnej reklamie) kierować się sercem lub rozumem. Zapewne niejednokrotnie intuicja pomogła Ci wyjść z trudnej sytuacji, ale przeczucie mogło okazać się także złudne. Jeśli podejmiesz się logicznej analizy, nie zawsze otrzymasz satysfakcjonującą odpowiedź, ale możesz uchronić się przed kosztownymi błędami. I to jest właśnie cel analizy pięciu sił Portera.

Koncepcja ta jest wykorzystywana do poznania otoczenia przedsiębiorstwa i oceny siły konkurencji, rywalizującej w danym sektorze. Analiza pozwoli Ci uzyskać informacje o potencjalnych zagrożeniach i możliwych do wykorzystania szansach.

Składniki koncepcji 5 sił Portera

Jak przeprowadzić analizę 5 sił Portera?

Chociaż opis 5 sił Portera może wydawać się skomplikowany, wcale taki nie jest. Zdobycie dokładnych danych nie zawsze jest możliwe, ale z pewnością część z nich odnajdziesz w internecie. Możesz też przeprowadzić rozmowy z innymi uczestnikami sektora i zapytać ich o spostrzeżenia. Podczas analizy skup się wyłącznie na gromadzeniu informacji o sektorze lub od razu przeprowadzić ich ocenę, np. w skali od 0 do 5. Niektóre czynniki będą jednak trudne do zmierzenia w ten sposób.

Jak zrobić 5 sił Portera dla swojej firmy? Zacznij od analizy sektora. Pamiętaj, że sektor to coś więcej niż branża. Składają się na niego producenci właściwych produktów, ale i ich substytutów, np. rowerów i rowerów stacjonarnych, masła i margaryny, pustaków ceramicznych i silikatowych. Od czego zacząć?

Musisz odpowiedzieć na 3 podstawowe pytania:

1. Jak duży jest dany sektor, czyli ile firm w nim funkcjonuje i jaka jest suma ich rocznych obrotów?
2. Jaka jest dynamika wewnątrz sektora, czyli czy konkurenci zawzięcie ze sobą rywalizują, czy stawiają na bardzo podobne produkty?
3. Jaka jest faza cyklu życia sektora, czyli czy jest on na etapie wprowadzenia, rozwoju, dojrzałości czy schyłku?

Kiedy wyklaruje Ci się obraz analizowanego sektora, pochyl się nad przedsiębiorstwami, które w nim działają. Określając rywalizację wewnątrz sektora, sprawdź:

• kim są główni gracze;
• jakie są ich udziały w rynku;
• jaka jest ich koncentracja – im mniej firm na rynku, tym bardziej jest on skoncentrowany;
• jakie są działania marketingowe wobec konkurentów – skupiają się na podkreśleniu swoich atutów, wytykają słabe strony przeciwników czy otwarcie z nimi walczą?

Następnie przejdź do groźby pojawienia się nowych konkurentów. W głównej mierze jest to uzależnione od:

• wysokości poziomu wejścia – jak kosztowne jest rozpoczęcie działalności w danym sektorze;
• korzyści skali – kiedy nowe firmy uzyskałyby satysfakcjonujące zyski;
• kosztów zmiany dostawcy – czy klientom łatwo odejść do konkurencji;
• know-how – czy do działania w sektorze potrzeba specjalistycznej wiedzy;
• zróżnicowania produktów konkurentów
• barier prawnych.

W kolejnym kroku analizy 5 sił Portera sprawdź groźbę pojawienia się substytutów. Na tym etapie weź pod uwagę:

• atrakcyjność sektora,
• postęp technologiczny,
• stopień zaspokajania potrzeb klientów przez substytuty,
• ceny substytutów.

Na sam koniec zostaw sobie analizę siły oddziaływania nabywców i dostawców. W pierwszej kolejności określ najistotniejsze segmenty klientów i podmioty dostarczające Ci materiały czy wykonujące dla Ciebie pewne usługi. Następnie oceń, jak silny wpływ mogą wywierać na Twoją firmę poszczególne grupy. Poniżej prezentujemy podsumowanie tych etapów w formie czytelnej tabeli.

Interpretacja wyników analizy

Efektem analizy modelu 5 sił Portera jest ocena atrakcyjności sektora. Uzyskasz ją, wyciągając wnioski z zebranych informacji i odpowiedzi uzyskanych z powyższych pytań.

A to tylko wierzchołek góry lodowej. Gdy prowadzisz firmę, musisz mieć na uwadze, że wiedza jest zawsze lepsza od niewiedzy. Dlatego tak istotne jest, aby dobrze zrozumieć otoczenie Twojej firmy i to, co ma na nie wpływ.