Etyka w biznesie – dlaczego ma tak duże znaczenie?

Prowadzenie firmy w zgodzie z obowiązującym prawem to obowiązek każdego przedsiębiorcy. Oczekiwania klientów, kontrahentów czy inwestorów są jednak zdecydowanie większe. Dowiedz się, czym jest etyka w biznesie i w jaki sposób prowadzić firmę, która będzie wyznaczać standardy oraz wzbudzać zaufanie.

Co kryje się pod pojęciem etyki w biznesie?

Prowadzenie przedsiębiorstwa wymaga zatroszczenia się o wiele obszarów. Wymiar ekonomiczny, który skupia się na wypracowywaniu zysków, jest oczywiście ważny, ale nie jedyny. Z punktu widzenia interesariuszy liczy się również etyczne prowadzenie biznesu. Dotyczy ono tworzenia wartości ważnych dla firmy i społeczności, a także podejmowania zgodnych z nimi działań i inicjatyw.

Etyka w firmie jest więc pojęciem zdecydowanie szerszym niż działanie zgodne z obowiązującym prawem. Ma związek z pojęciem społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. CSR – Corporate Social Responsibility). 

Etyka w biznesie jako podstawa działania organizacji

Etyka biznesowa odgrywa fundamentalną rolę na współczesnym rynku. W bezpośredni sposób wpływa na podejmowanie decyzji, prowadzenie działań i budowanie relacji z interesariuszami. Wszystkie procesy, jakie zachodzą w Twojej firmie – od tych o znaczeniu strategicznym, po codzienne obowiązki wykonywane przez pracowników – powinny być zgodne z przyjętym katalogiem wartości i norm etycznych. 

Jakie korzyści może przynieść Ci takie podejście?

1. Budowanie zaufania do marki: etyczne zachowania przedsiębiorców są doceniane przez klientów, ale również potencjalnych pracowników, kontrahentów czy inwestorów. Dzięki konsekwentnym działaniom w tym obszarze zyskasz wiarygodność i zbudujesz trwałe relacje z interesariuszami. Podniesiesz też świadomość marki i zadbasz o pozytywne skojarzenia.
2. Zgodność z przepisami: etyczne zachowania w biznesie bazują  na działaniu w zgodzie z obowiązującymi normami prawnymi i branżowymi dobrymi praktykami. A to oznacza zdecydowanie mniejsze ryzyko naruszeń w prowadzonej działalności. Zyskujesz więc w dwóch obszarach: nie musisz obawiać się konsekwencji związanych z naruszeniami, a jednocześnie zwiększasz bezpieczeństwo inwestycji, co ułatwi Ci pozyskiwanie kapitału niezbędnego do dalszego rozwoju.
3. Większy potencjał zespołów: wiele zagadnień etycznych odnosi się do  warunków, jakie zapewniasz swoim pracownikom. Tworząc dla nich bezpieczne i wspierające środowisko pracy, będziesz w stanie osiągnąć dodatkowe korzyści, obniżać rotację i zwiększać potencjał przedsiębiorstwa.
4. Większa przewidywalność i lepsza organizacja: firmy, które stawiają na wartości etyczne w biznesie, zyskują transparentność i wysokie standardy zarządzania. To z kolei przekłada się na wyższą efektywność i większy potencjał.

Podstawowe wartości etyki biznesowej

Każde przedsiębiorstwo może samodzielnie określić katalog zasad i norm, które są ważne z jego perspektywy. Istnieje jednak kilka najważniejszych wartości, na jakich bazuje etyka w biznesie. Podstawowe elementy kodeksu etycznego nowoczesnych przedsiębiorstw to między innymi:

• Uczciwość: jedna z najważniejszych wartości etyki biznesowej. Twórz rzetelne przedsiębiorstwo, które jest po prostu godne zaufania. Bierz przy tym pod uwagę zarówno środowisko wewnętrzne – obejmujące kadrę zarządzającą i pracowników firmy – jak i zewnętrzne. To podstawowy element kultury organizacyjnej, który oczywiście wymaga bardzo konsekwentnych działań.
• Szacunek: biznes powinien bazować na szacunku i promowaniu opartej na nim efektywnej współpracy. Szacunek objawia się również w uczciwym traktowaniu pracowników, klientów, dostawców i innych interesariuszy – bez względu na ich przekonania czy pochodzenie.
• Odpowiedzialność społeczna i zrównoważony rozwój: organizacje powinny działać w sposób społecznie odpowiedzialny, biorąc pod uwagę wpływ swoich działań na społeczeństwo, środowisko i interesariuszy. Zaangażowanie w ten obszar powinno rosnąć wraz z rozwojem biznesu. Etyczne firmy dążą do tworzenia wartości nie tylko dla siebie, ale również dla społeczeństwa jako całości.
• Sprawiedliwość: jako przedsiębiorca musisz traktować wszystkich interesariuszy firmy uczciwie, według precyzyjnie określonych i transparentnych zasad. Na takie traktowanie zasługują zarówno pracownicy Twojej firmy, jak i klienci czy kontrahenci.
• Transparentność: najlepszym sposobem na udowodnienie wysokich standardów etycznych Twojej firmy jest zapewnienie transparentności. Publikacja raportów i analiz będzie docenione przez wszystkich interesariuszy, w tym inwestorów. Oczywiście szczególną rolę odgrywa raportowanie w obszarze ESG (dotyczące czynników środowiskowych w zakresie społecznej odpowiedzialności i ładu korporacyjnego). Wiele przedsiębiorstw wprowadza także jawność dotyczącą wynagrodzeń, dzięki czemu łatwiej o zatrudnianie wartościowych talentów.
• Zaangażowanie interesariuszy: etyka w pracy i biznesie opiera się na zaangażowaniu i uwzględnianiu interesów różnych grup interesariuszy. Słuchaj swoich pracowników, klientów, dostawców czy lokalnej społeczności. Dzięki temu zbudujesz trwałe relacje, zwiększając wzajemne zaufanie i zadowolenie.

Poziomy globalne etyki biznesu

Koncepcja etyki prowadzenia działalności gospodarczej może oczywiście dotyczyć różnych sfer. Wyróżnia się trzy podstawowe poziomy etyki biznesu:

1. mikro: na tym poziomie etyka biznesu koncentruje się na decyzjach i działaniach pracowników oraz kadry zarządzającej. Kluczową rolę odgrywają więc: uczciwość, sprawiedliwość, szacunek dla innych i zaangażowanie w działanie w interesie interesariuszy. 
2. mezo: to inaczej poziom organizacji. Odnosi się do wartości, norm i praktyk, które kierują zachowaniem i działaniami firmy. Ważne są więc wdrożone zasady postępowania i procedury. Twoja firma powinna zapewniać sprawiedliwe zasady, zachowywać przejrzystość i dostosowywać się do wymogów prawnych i innych regulacji. 
3. makro: dotyczy działań podejmowanych w odniesieniu do procesów o szerszym charakterze społecznym czy rynkowym. Obejmuje między innymi zagadnienia związane z odpowiedzialnością społeczną i zrównoważonym rozwojem, ale również problemy etyczne w biznesie o charakterze systemowym, takie jak przeciwdziałanie korupcji czy nepotyzmowi. Organizacje powinny przyczyniać się do rozwoju społeczeństwa, szanować prawa człowieka, chronić środowisko i wspierać rozwój lokalnych społeczności.

Jak w praktyce wygląda etyka w biznesie?

Zarządzanie przedsiębiorstwem w zgodzie z wysokimi standardami etycznymi jest oczywiście bardzo wymagające. Przede wszystkim nie może ograniczać się wyłącznie do deklaracji – kluczową rolę odgrywa konsekwentna realizacja założeń, która jest niezbędna dla uzyskania wiarygodności. Na czym polega etyka w biznesie w praktyce? Poniżej znajdziesz przykłady działań w poszczególnych obszarach.

• Relacje z interesariuszami: wprowadź jasne, sprawiedliwe reguły postępowania i normy w stosunku do wszystkich grup zebranych wokół Twojej firmy. Postaw na szczerą komunikację z klientami i wysoki poziom świadczonych usług. Poza zapewnieniem standardowych praw pracownika stawiaj również na rozwój kadry.
• Zrównoważony rozwój: planując rozwój firmy, poza kwestiami ekonomicznymi zwracaj również uwagę na czynniki społeczne i środowiskowe. Stosuj praktyki biznesowe, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko, dbają o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników oraz przyczyniają się do rozwoju lokalnych społeczności. Inwestuj w ekologiczne technologie i wspieraj inicjatywy społeczne zgodne z wartościami Twojej marki.
• Transparentność: dostarczaj rzetelnych informacji o swojej działalności. Stawiaj na uczciwość i szczerość w nawiązywanych przez Twoją firmę relacjach.
• Procedury wewnętrzne: kształtuj obowiązujące w firmie procedury zgodnie z podstawowymi zasadami etycznymi – uczciwością, sprawiedliwością i szacunkiem. Dobrym rozwiązaniem może okazać się przeprowadzenie szkoleń pracowników, które pomogą zachować zgodność z wdrożonymi normami.

Kodeks etyczny w przedsiębiorstwie – dlaczego warto go mieć?

Nieetyczne zachowania w biznesie mogą być dużym problemem dla Twojej organizacji. Bardzo często pojawiają się na najbardziej podstawowym poziomie, który obejmuje bezpośrednie kontakty międzyludzkie. Wpływają na relacje wewnątrz organizacji, ale mogą także przekładać się na Twoją współpracę z kontrahentami czy klientami. Ważnym aspektem etycznego biznesu jest integralność, a więc obowiązywanie norm we wszystkich obszarach działania firmy.