Kim jest kontrahent? Najważniejsze informacje

Każdy przedsiębiorca sprzedający towar lub świadczący jakiekolwiek usługi ma do czynienia z wieloma osobami, z którymi nawiązuje relację biznesową. To właśnie kontrahenci. Jakie są ich prawa i obowiązki? Dowiesz się tego z artykułu!

Definicja kontrahenta w polskim porządku prawnym

Kim dokładnie jest kontrahent? Okazuje się, że wielu z nas używa tego słowa w różnych kontekstach, często intuicyjnie i zamiennie, aby nadać treści formalny charakter. Chociaż polskie prawodawstwo reguluje szereg praw i obowiązków kontrahenta, na próżno szukać tam jego definicji.

Według słownika języka polskiego kontrahent to jedna ze stron zawierających umowę; strona umowy, wspólnik, kooperant, partner¹. Podążając tym tropem, kontrahentem możemy określić każdą osobę, z którą nawiązujemy relację biznesową, bez względu na jej osobowość prawną.

Rodzaje kontrahentów

Kontrahentem nazwiemy więc kogoś, kto posiada zdolność do czynności prawnych, może uczestniczyć w obrocie gospodarczym, a dokonywane przez taką osobę transakcje finansowe powodują określone skutki prawne.

Kontrahentów możemy podzielić na osoby prowadzące własną działalność gospodarczą oraz na osoby cywilne, czyli takie, które nie prowadzą własnego biznesu, a np. są zatrudnione na podstawie umowy o pracę.

Jeśli odbiorcą, któremu dostarczamy zakupiony towar lub usługę, jest taka właśnie osoba, wówczas może ona w szerszy sposób korzystać z ochrony konsumenckiej. Z kolei kontrahent firmowy ma możliwość odliczania podatku VAT od danego towaru, jeśli ten był zakupiony na firmę i jest wykorzystywany w obrębie działalności gospodarczej.

Przykład: jako firma płacąca VAT możesz odliczyć od kosztów np. zakup drukarki, z której będziesz korzystać w firmie, ale nie możesz już np. rozliczyć w ten sposób zakupu konsoli do gier dla dziecka.

Obowiązki przedsiębiorcy wobec kontrahenta

Jako przedsiębiorca, od dnia zarejestrowania swojej działalności gospodarczej, masz obowiązek przestrzegania przepisów obowiązujących w danym kraju. W Polsce od 2018 roku jest to Konstytucja Biznesu, czyli zbiór aktów prawnych, które jasno określają obowiązki i prawa przedsiębiorców.

Współpraca z kontrahentami powinna przebiegać zgodnie z zawartą umową oraz poszanowaniem każdej ze stron. Ponadto jednym z najważniejszych zapisów dotyczących m.in. obowiązków przedsiębiorcy wobec kontrahenta jest art. 9. Prawo Przedsiębiorców:

„Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów, a także poszanowania oraz ochrony praw i wolności człowieka²".

Z powyższego zapisu jasno wynika, że działalność nie może wyrządzić nikomu krzywdy. Jako przedsiębiorca masz obowiązek wywiązywania się z zawartej umowy, która jest sporządzona zgodnie z prawem.

Jakie przepisy definiują prawa i obowiązki kontrahenta?

Zapisy prawne, które dotyczą praw i obowiązków kontrahentów znajdziesz w wielu obowiązujących aktach prawnych. Wszystko zależy jednak od rodzaju prowadzonej działalności.

Szczególnie przydatne będą:

• Kodeks cywilny,
• Kodeks pracy,
• Ustawa o prawie bankowym,
• Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów,
• Ustawa o rachunkowości.

Podejmując współpracę, należy zawrzeć stosowną umowę, która jasno określa jej zasady. Najważniejsze informacje, które powinny się w niej znaleźć, to:

• dane osobowe i firmowe obydwu stron,
• zakres świadczonych usług;
• zasady współpracy i okres jej obowiązywania;
• wzmianka na temat konsekwencji wynikających z niewywiązania się z umowy oraz nieuczciwej konkurencji.

Podsumowując, kontrahentem może być każda strona biorąca udział w transakcji biznesowej. W praktyce, czy jesteś firmą, czy osobą cywilną, ustawodawca zapewnia Ci podstawową ochronę w zakresie przedmiotu umowy – bez względu na to, czy jest to zakup wybranego urządzenia w sklepie online, czy współpraca z malarzem, który ma odnowić przestrzeń biurową.

Musisz jednak pamiętać o tym, że dochodzenie swoich praw na ścieżce formalnej to proces czasochłonny. Właśnie dlatego lepiej będzie, jeśli już na etapie negocjacji zaproponujesz umowę, która będzie dla Ciebie dodatkową poduszką bezpieczeństwa w razie, gdyby druga strona nie wywiązała się ze swoich zadań.

¹: https://sjp.pwn.pl/sjp/kontrahent;2473549.html

²: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000646/U/D20180646Lj.pdf