Regulacje dotyczące pracy zdalnej – jakie przepisy będą obowiązywać od 2023?

Praca zdalna w wielu branżach była normą od co najmniej od kilkunastu lat, jednak spopularyzowała ją pandemia COVID-19. Dziś wiele osób i firm chętnie pracuje właśnie w ten sposób. Ustawodawca chce to wpisać w literę prawa. Jakie nowości pojawią się w Kodeksie pracy w 2023 roku?

Praca zdalna w 2023 roku – co warto wiedzieć?

Pierwsze przymiarki do nowelizacji Kodeksu pracy pojawiły się już w 2020 roku. Wtedy jednak ustawodawca zdecydował się na rozwiązanie doraźne, które obowiązywało tylko w czasie pandemii – była to tzw. specustawa covidowa, która warunkowo pozwalała wielu firmom funkcjonować na zasadach pracy zdalnej.

Kompleksowy, w pełni regulujący tę kwestię projekt, który będzie obowiązywał także po pandemii, powinien wejść w życie już w pierwszym kwartale 2023 roku. Dwa lata prac zaowocowały dodaniem do Kodeksu pracy nowego rozdziału, który będzie całkowicie poświęcony pracy zdalnej i zastąpi obecnie obowiązujące zapisy o tzw. telepracy.

W nowym akcie prawnym pojawią się informacje o:

• miejscu wykonywania pracy zdalnej,
• sytuacjach, w których pracodawca może zlecić wykonywanie pracy w taki sposób,
• niezbędnych warunkach lokalowych i technicznych,
• zasadach kontroli pracowników zdalnych,
• obowiązkach pracodawcy w zakresie wyposażenia stanowiska pracy, dostarczenia niezbędnych materiałów i narzędzi oraz zasad rozliczania zużytej energii elektrycznej,
• obowiązkach pracownika,
• zasadach BHP,
• trybie wnioskowania o świadczenie pracy zdalnej na wniosek pracownika.
   

Warto zwrócić też uwagę na to, że w kilku sytuacjach pracodawca będzie musiał wyrazić zgodę na na pracę zdalną. Nie będzie mógł odmówić tej formy pracy pracownikom:

• w ciąży,
• wychowującym dziecko do ukończenia przez nie czwartego roku życia,
• sprawującym opiekę nad osobami z rodziny posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
• posiadającym zaświadczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka.
   

Jest prawdopodobne, że nowe zasady nie będą dotyczyły wszystkich zawodów. Sejm i senat mają raz jeszcze pochylić się nad listą osób, które nie będą mogły skorzystać ze wszystkich zapisów. Zapewne znajdą się na niej pracownicy służb mundurowych, choć nie wiadomo jeszcze, jak szeroko interpretowana będzie ta grupa.

Zmiany w prawie pracy z perspektywy pracodawców

Po wejściu w życie zmian w Kodeksie pracy, to na pracodawcy będą ciążyć m.in. obowiązki związane z wyposażeniem stanowiska pracy oraz z zapewnieniem wszystkich niezbędnych narzędzi, na przykład komputera czy dokumentacji.

Warto jednak zwrócić uwagę na to, że pokrycie tych kosztów nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. z późniejszymi zmianami).

Znowelizowany Kodeks pracy wprowadzi też więcej możliwości przeprowadzania kontroli trzeźwości. Gdy zarząd firmy uzna, że jest to niezbędne (a może w tym celu powołać się na zapisy Kodeksu pracy o ochronie zdrowia i życia pracowników), może zażądać od pracowników przesłania np. zdjęcia ze skalibrowanego alkomatu. Ograniczone zostaną natomiast kontrole wyrywkowe. O każdej z nich będzie trzeba uprzedzić zespół.