Co to jest deflacja i jakie są jej przyczyny, a także skutki?

Deflacja wydaje się korzystna dla konsumentów. W długofalowym ujęciu jej wpływ na gospodarkę jest jednak negatywny. Poniżej przeczytasz, czym jest deflacja i z czego wynika.

Co to jest deflacja?

W dobie wysokiej inflacji, przejawiającej się w rosnących cenach produktów, jej przeciwieństwo, czyli deflacja, wydaje się stanem pożądanym. Choć może oznaczać chwilową ulgę dla kieszeni konsumentów, inaczej wygląda to z perspektywy całej gospodarki. 

Objaśnienie deflacji jest proste: to utrzymujący się przez dłuższy czas spadek poziomu cen w gospodarce, co przekłada się na wzrost siły nabywczej pieniądza. Konsumenci mogą to stwierdzić w najprostszy sposób np. podczas codziennych zakupów. Okazuje się, że za tę samą kwotę mogą kupić więcej. W Polsce nieznaczna deflacja po raz ostatni była obserwowana w latach 2014–2016.

Przyczyny deflacji

Z czego wynika deflacja? Przyczyny są związane przede wszystkim z aktualną sytuacją ekonomiczną, na którą składają się:

Jakie są skutki deflacji i dlaczego jest niebezpieczna?

Jak widzisz, deflacja świadczy o problemach gospodarczych. I wbrew pozorom w długofalowym ujęciu z perspektywy konsumentów nie jest opłacalna. Jeśli utrzymuje się dłużej, może doprowadzić do poważnych konsekwencji. 

Z czym wiąże się deflacja? Skutki to przede wszystkim wzrost siły nabywczej pieniądza. Równocześnie rośnie jednak realne zadłużenie, nawet pomimo obniżania stóp procentowych przez bank centralny. W związku z brakiem dopływu środków inwestycje są odkładane w czasie w oczekiwaniu na zmianę koniunktury, co oznacza zmniejszanie innowacyjności gospodarki. Bardzo często ograniczeniu ulega również produkcja, co pogłębia recesję i może prowadzić między innymi do wzrostu stopy bezrobocia.

Czy deflacja jest dobra? Jak widać: zdecydowanie nie. Jest objawem poważnych problemów gospodarczych i jedynie pozornie ułatwia dostęp do towarów i usług. Jeśli wzrost siły nabywczej pieniądza utrzymuje się przez długi czas, wiąże się to ze stagnacją i zwiększaniem zadłużenia wewnętrznego.

Deflacja i inflacja

Inflacja i deflacja to rezultaty procesów ekonomicznych. Z deflacją mamy do czynienia zdecydowanie rzadziej. Wynika to między innymi z polityki monetarnej nowoczesnych państw, które starają się utrzymać inflację na niskim poziomie – taki stan jest optymalny z gospodarczego punktu widzenia. Oczywiście długofalowo zwiększanie potencjału gospodarki ma również pozytywny wpływ na zawartość ich portfeli.

Sposoby walki z deflacją

Deflacją i inflacją rządzą te same rynkowe prawa. Przede wszystkim regulują je popyt i podaż, ale znaczny wpływ mają na nie również m.in. decyzje banków centralnych. Podstawowym zadaniem tych instytucji w rozwiniętych gospodarkach jest utrzymywanie poziomu cen na zakładanym, opłacalnym z ekonomicznego punktu widzenia poziomie.

W jaki sposób walczy się z deflacją? Podstawowym sposobem jest emisja pieniądza, aby dostosować jego podaż do potrzeb gospodarki i tym samym pobudzić ją do zwiększenia skali działania Kluczowym zadaniem jest również zachęcenie przedsiębiorców i konsumentów do inwestowania zamiast kumulowania kapitału. Przede wszystkim pozwala na to obniżenie stóp procentowych: oszczędzanie staje się wówczas mniej opłacalne, a zadłużanie staje się tańsze. W niektórych przypadkach wprowadza się nawet ujemne oprocentowanie lokat, co jest jeszcze większą motywacją do inwestowania.