Cybersecurity – czym jest i co się na nie składa?

Dynamiczny rozwój technologii przyniósł ze sobą nowe wyzwania – konieczność zapewnienia bezpieczeństwa danych i systemów. To właśnie cyberbezpieczeństwo stało się kluczową dziedziną, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom w świecie online. Dowiedz się, co to jest cybersecurity i jak zacząć chronić systemy w firmie.

Czym jest cybersecurity? Definicja bezpieczeństwa w internecie

Czym jest bezpieczeństwo w sieci? Termin cybersecurity na stałe wpisał się w gospodarczą rzeczywistość końca XX i początku XXI wieku. Znalazł się w licznych dokumentach oraz opracowaniach naukowych. Za najpopularniejszą uważa się definicję Komisji Europejskiej, która wskazuje, że jest to „odporność sieci i systemów informatycznych, przy danym poziomie zaufania, na zdarzenia przypadkowe lub działania złośliwe naruszające dostępność, autentyczność, integralność i poufność przechowywanych lub przekazywanych danych, lub związanych z nimi usług oferowanych, lub dostępnych poprzez te sieci i systemy”¹.

Co składa się na cyberbezpieczeństwo? 

Cyberbezpieczeństwo to złożona dziedzina, którą buduje szereg elementów tworzących kompleksowy system ochronny. Kluczowe komponenty to między innymi:

• standardy i struktury bezpieczeństwa,
• bezpieczeństwo fizyczne,
• bezpieczeństwo aplikacji,
• edukację użytkowników, 
• architekturę bezpieczeństwa,
• rozwój kariery specjalistów,
• diagnozę zagrożeń,
• ocenę ryzyka,
• zarządzanie ryzykiem,
• operacje bezpieczeństwa, 
• niezbędne uregulowania.

Bezpieczeństwo w sieci obejmuje zatem szeroki zakres działań, od stosowania technicznych zabezpieczeń przez doradztwo zwiększające świadomość biznesu, aż do tworzenia odpowiednich procedur.

Główne gałęzie cyberbezpieczeństwa

Cybersecurity opiera się na trzech głównych filarach: bezpieczeństwie fizycznym, internecie rzeczy oraz bezpieczeństwie aplikacji. Każdy z nich koncentruje się na innym aspekcie ochrony systemów i danych.

Bezpieczeństwo fizyczne

Zasady bezpieczeństwa w sieci są bardzo istotne, ale nie wypełniają całego zakresu działań związanych z cybersecurity. Należy pamiętać, że wszystkie urządzenia (serwery, centra danych oraz elementy sieciowe) są zlokalizowane w fizycznym miejscu, do którego dostęp powinna mieć ograniczona grupa osób. Warto zadbać zatem o kontrolę dostępu fizycznego, ale także monitoring wideo czy ochronę przed włamaniami. Nie można zapominać, że w dobie szybkiego postępu technologicznego, problemem może być nie tylko fizyczna kradzież, ale także umieszczenie w urządzeniach pewnych elementów (np. szpiegujących).

Internet of things, czyli internet rzeczy

Internet rzeczy (IoT) to sieć urządzeń podłączonych do internetu. Urządzenia te mogą zbierać i przesyłać dane, co czyni je potencjalnymi celami dla cyberprzestępców. W tym kontekście ważne jest, aby stosować odpowiednie środki ochrony w celu zabezpieczenia urządzeń IoT przed nieautoryzowanym dostępem. Zasady wzmacniające bezpieczeństwo w sieci obejmują między innymi:

• silne hasła,
• aktualizacje oprogramowania,
• szyfrowanie,
• nadawanie uprawnień w zakresie adekwatnym do potrzeb.

Bezpieczeństwo aplikacji

Bezpieczeństwo aplikacji to kluczowy element ochrony danych w sieci, ponieważ wiele ataków przeprowadzanych jest poprzez wykorzystanie istniejących luk. Problemy wynikają przede wszystkim z wszechstronności wymaganych zabezpieczeń. Istotne są nie tylko szyfrowanie i wyeliminowanie podatności SQL Injection, ale także pełne dostosowanie się do procesu bezpiecznego tworzenia aplikacji (SSDLC – Security Software Development Lifecycle). 

Jak zwiększyć swoje bezpieczeństwo w sieci w kontekście aplikacji? Należy wnikliwie przyjrzeć się następującym elementom:

• diagramowi przepływu danych,
• bezpieczeństwu danych w sieci,
• bezpieczeństwu związanemu z użytkowaniem aplikacji,
• bezpieczeństwu API,
• analizowaniu i integracji kodu źródłowego.

Rozpoznawanie zagrożeń dotyczących cybersecurity

Jak ważne jest bezpieczeństwo w sieci? Przykłady z życia pokazują, że w wielu przypadkach jest to priorytetowe dla przetrwania firmy. Istotnym elementem skutecznej strategii cyberbezpieczeństwa jest zdolność do rozpoznawania różnorodnych zagrożeń, czy to w zakresie płatności, strony internetowej czy innego elementu.

Cyberprzestępcy stale doskonalą metody ataków. Trudno mówić o skutecznym systemie ochrony, gdy nie uwzględnia on najnowszych trendów w dziedzinie cybersecurity. Należy też pamiętać o regularnym kontrolowaniu stopnia zabezpieczeń, dostarczaniu aktualizacji oprogramowania oraz szkoleniu pracowników w zakresie odporności na działania hakerów. W zapewnianiu bezpieczeństwa danych pomocne mogą okazać się narzędzia automatyzacji, zmniejszające ryzyko wycieku informacji i uszczelniające luki systemów.

Rozpoznanie zagrożeń powinno dotyczyć także działań wewnętrznych. Ochrona wizerunku i bezpieczeństwo w sieci zależą również od umyślnych bądź nieumyślnych incydentów, których sprawcami mogą być osoby zatrudnione w organizacji. Co w tym kontekście stwarza ryzyko?

• Współpraca personelu z osobami z zewnątrz w celu świadomego wyrządzenia szkód.
• Brak umiejętności w obchodzeniu się z danymi.
• Instalacja złośliwego oprogramowania (celowa lub nieumyślna). 
• Sabotaż w celu zdobycia przewagi nad konkurencją.
• Błędne przypisanie uprawnień w projektach.

Doświadczenie pokazuje, że często bardziej niebezpieczne są zagrożenia wewnętrzne. Występuje tu element zaskoczenia, co może sprawić, że są one niewykryte przez długi czas.

Ocena ryzyka związana z cyberbezpieczeństwem

Bezpieczeństwo użytkownika w sieci zależy w dużej mierze od procesu identyfikacji potencjalnych zagrożeń, oceny ich wpływu na organizację oraz określenia odpowiednich działań zapobiegawczych. Celem tak przeprowadzonej analizy ryzyka jest ustalenie prawdopodobieństwa i skutków wystąpienia danego zdarzenia niepożądanego. Analiza jest procesem skomplikowanym i zmiennym w czasie, dlatego powinna być przeprowadzana cyklicznie. 

Zalety przeprowadzania analizy ryzyka obejmują:

• zrozumienie poziomu narażenia na różnego rodzaju cyberzagrożenia,
• efektywne dopracowywanie priorytetowych aspektów bezpieczeństwa,
• zwiększenie odporności i ciągłości działania organizacji również przypadku wystąpienia niepożądanego incydentu,
• zmniejszenie ryzyka ewentualnych strat i związanych z nimi kosztów,
• podniesienie poziomu zaufania do firmy.

¹ W. Hydzik, Cyberbezpieczeństwo i ochrona danych osobowych w świetle regulacji europejskich i krajowych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego”, 2019 nr 3, s. 85.