Masz policzony ślad węglowy – i co dalej? 5 kroków dla biznesu

Bądźmy szczerzy - proces liczenia śladu węglowego, pomimo wsparcia w postaci kalkulatora - wymagał czasu i zaangażowania, szczególnie na etapie zbierania danych. To jednak ważny krok, który pozwoli poważnie podejść do redukcji emisji oraz dążenia do neutralności klimatycznej firmy. Od czego zacząć, by - posiadając już obliczony ślad węglowy - móc osiągnąć te cele? Na które obszary zwracać uwagę?

Strategia i cele redukcji emisji

Pierwszym punktem będzie wyznaczenie ambitnych, ale możliwych do zrealizowania celów dekarbonizacji, opartych na nauce (ang. science-based targets). Można oprzeć się na przykład na wytycznych Science Based Targets Initiative. W strategii wyłonią się łatwe i trudne obszary działania. Niektóre będą potrzebowały odpowiedniego zabudżetowania. Dobrze opracowany plan powinien pomóc sprostać wyzwaniom.

Krok 1: transformacja energetyczna

Dlaczego transformacja energetyczna jest tak ważna? Sektor energetyczny w Polsce jest zapóźniony w stosunku do innych krajów UE. Tymczasem jest o co walczyć, bo działania na rzecz klimatu mogą wiązać się ze znacznym obniżeniem kosztów energii elektrycznej oraz możliwością uzyskania tak zwanego „zielonego dofinansowania“. Warto wspomnieć, że transformacja firmy nie powinna być zależna od zmian, które wprowadza się na szczeblu krajowym. Każdy musi zacząć od siebie i działać. Nie wyklucza to jednak korzystania z rządowych programów dofinansowania, o ile takie są w danym czasie dostępne.

Warto jak najszybciej zapewnić sobie dostęp do „zielonej energii“, na przykład poprzez długoterminowy kontrakt na dostawy energii z odnawialnych źródeł. Zaliczymy do nich między innymi elektrownie wodne, fotowoltaikę, elektrownie wiatrowe i geotermalne. Im wcześniej firma znajdzie swoje źródło energii tym lepiej, bo celem UE jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. W ten proces zostaną także zaangażowane średnie i małe firmy.

Opracowując strategię transformacji, dobrze zastanowić się również nad inicjatywami, które w szybki i łatwy sposób pozwalają zmniejszyć zużycie energii w firmie. Przykładem może być gaszenie świateł w biurowcach, ograniczanie korzystania z klimatyzacji, sprawdzenie energochłonności urządzeń, bardziej efektywne i wydajne planowanie produkcji.

Na koniec nie zapomnij o łańcuchu dostaw. Warto nawiązać współpracę z partnerami, którzy także policzyli swój ślad węglowy i przystąpili do redukcji emisji. To ważne, bo ich działania wpływają na ślad węglowy Twojej firmy i mają znaczenie dla Twojej strategii. Dodatkowo, to wyraźny sygnał dla rynku, że firmy, które nie działają na rzecz klimatu, przestają być atrakcyjnym partnerem. Budowanie konkurencyjności w obszarze kosztów energii wymaga, by przyspieszyć własną transformację energetyczną. Przykład? 109 dostawców firmy Apple zostało zobligowanych do tego, by wykorzystywać energię elektryczną pochodzącą w 100% ze źródeł odnawialnych. Zaangażuj także partnerów, którzy nie podjęli jeszcze działań proklimatycznych - pomagaj im zrozumieć wyzwanie, przed którym wszyscy stoimy i edukuj na temat śladu węglowego i konkurencyjności klimatycznej. Niezdecydowanym można np. udostępnić treść raportu „Lepiej późno niż później. Redukcja śladu węglowego a konkurencyjność polskich firm”, opracowanego przez Climate Strategies Poland.

Krok 2: system transportowy firmy

Bardzo ważny punkt, bo duża część emisji w tym sektorze jest związana bezpośrednio z działalnością gospodarczą. A spektrum jest szerokie, zaliczamy do niego między innymi:

• transport surowców i produktów (spalanie paliw)
• dystrybucję
• podróże służbowe
• dojazdy pracowników do pracy
• całą działalność transportową partnerów biznesowych i podwykonawców

Aby lepiej zrozumieć potrzebę zmian w systemie transportowym firmy, warto zadać sobie kilka prostych pytań, na przykład:

• Czy surowce trzeba sprowadzać z zagranicy? Czy wymagają transportu samolotem?
• Czy można lepiej zorganizować dostawy, aby liczba kursów była jak najmniejsza?
• Czy jest szansa na ograniczenie podróży służbowych, zwłaszcza tych, które wymagają transportu samolotem?
• W jaki sposób i z jaką częstotliwością dostarczane są materiały biurowe? Czy można zamawiać wszystko z jednego miejsca?
• W jaki sposób pracownicy dojeżdżają do pracy i czy można rozważyć wspólny transport lub dofinansowanie do biletów komunikacji miejskiej?

W obszarze transportu również niezbędne będzie nawiązanie współpracy z partnerami, którzy uwzględniają w swojej działalności oddziaływanie na środowisko i redukują emisje.

Krok 3: budowa przewagi konkurencyjnej

Czym tak naprawdę jest konkurencyjność klimatyczna? To budowanie przewagi biznesowej, która wynika z aktywnych działań na rzecz realnego ograniczania zmiany klimatu. Najskuteczniej osiąga się ją poprzez zmniejszanie własnego śladu węglowego, co można później wykorzystać w strategii komercyjnej i finansowej. Co to dokładnie oznacza?

Już teraz firmy, które ignorują działania na rzecz klimatu, tracą w oczach partnerów i klientów. Banki i sektor finansowy zaczynają wymagać raportów odnośnie redukcji emisji, wzrasta świadomość społeczna (także klientów), przez co partnerzy niejednokrotnie rezygnują ze współpracy z firmami, które nie osiągają określonych wyników w zakresie ochrony środowiska.

To zaskakujące na wielu płaszczyznach, ale przede wszystkim w obliczu obserwacji zagranicznych rynków. Świadome zarządzanie śladem węglowym własnej działalności i produkcji jest bowiem od pewnego czasu niezbędne, aby wzmocnić pozycję w międzynarodowych łańcuchach dostaw. Bez tego polskie marki muszą liczyć się z tym, że zaczną być pomijane przez zagranicznych graczy. Dla przykładu, 73% firm, które biorą udział w Supply Chain CDP (globalny system ujawniania informacji na temat wpływu na środowisko przez daną firmę) deklaruje, że może zrezygnować ze współpracy z tymi dostawcami, którzy nie będą osiągać konkretnych wyników w zakresie ochrony środowiska.

Aby jak najmocniej się wyróżnić, warto:

• obserwować konkurencję i jej poczynania w związku z redukcją emisji - głównie po to, by mieć rękę na pulsie i nie pozostawać w tyle,
• zlokalizować u siebie działania, usługi i produkty, które mogą sprawić, że firma traci klientów, ze względu na dużą emisyjność,
• zadbać o transparentność w swoich działaniach. Klienci i kontrahenci, którzy będą mogli sprawdzić, co dokładnie zostało zrobione, chętniej będą korzystać z usług. To między innymi dlatego transformacja naprawdę się opłaca.

Przewagę konkurencyjną można budować także dzięki pozyskaniu zielonego dofinansowania. Innowacyjne rozwiązania, takie jak niezależność energetyczna, dają firmie ogrom możliwości: oszczędności finansowe, przewagę konkurencyjną, możliwość lepszego zaplanowania budżetu, czy łatwiejszą lokalizację obszarów, które wymagają poprawy i generują straty.

Krok 4: działania wizerunkowe

Ten krok mocno łączy się z poprzednim. Dobrze opracowana i przeprowadzona strategia klimatyczna wymaga odpowiedniej komunikacji. Mówiąc prościej: działania powinny być transparentne - widoczne dla każdego i łatwe do zweryfikowania. Pozwala to budować wizerunek firmy, która realnie i ambitnie walczy o realizację celów klimatycznych. Dlatego tak ważne jest udostępnianie i raportowanie danych.

O działalności firmy na rzecz klimatu powinni usłyszeć klienci, banki, inwestorzy, pracownicy, a także opinia publiczna. Inicjatywa w tym obszarze powinna być widoczna od etapu liczenia śladu węglowego, przez zakup zielonej energii, zmiany w procesie produkcyjnym firmy, w produktach, łańcuchach dostaw, transporcie i ogólnym modelu biznesowym.

Krok 5: oszacowanie kosztów związanych z redukcją emisji

Transformacja energetyczna czy zmiany w systemie transportowym wygenerują koszty. Środki te należy uwzględnić w strategii.

Jakie elementy procesu zmiany mogą wymagać dodatkowego budżetu?

• Zakup sprzętu, który jest bardziej przyjazny środowisku.
• Inwestycje związane z dążeniem do niezależności energetycznej, na przykład zakup fotowoltaiki, pompy ciepła itp. To duże wyzwanie, bo w Polsce wciąż opieramy się na energii elektrycznej wytwarzanej z węgla. To z kolei nie tylko wpływa na wysoki poziom emisyjności, ale również drastycznie podwyższa rachunki za prąd i sprawia, że firmy są uzależnione od niepewnego źródła energii. W tym punkcie uwzględnij również zakup „zielonej energii“.
• Reorganizacja istniejących struktur i procesów, by maksymalnie ograniczać ślad węglowy. Przykładem może być zakup większego auta dostawczego, aby wykonywać mniej kursów, albo składanie większych, ale rzadszych zamówień.
• Stworzenie nowego stanowiska pracy/działu, który będzie zajmował się liczeniem śladu węglowego (to działalność cykliczna) oraz tworzeniem i nadzorowaniem późniejszej strategii, budżetów, harmonogramów itp.

Trzeba mieć na uwadze, że wszystkie cele, jakie wyznacza sobie firma, powinny zostać zweryfikowane pod kątem założeń Porozumienia Paryskiego. Chodzi o utrzymanie globalnego ocieplenia wyraźnie poniżej 2 stopni, lub utrzymanie go na poziomie 1,5 stopnia. Jak wspominaliśmy, można do tego wykorzystać na przykład metodykę Science Based Targets Initiative.

Reasumując: co zrobić, gdy ślad węglowy jest już policzony?

Bazą będzie opracowanie strategii oraz wyznaczenie sobie konkretnych celów, które są zgodne z nauką.

Aby skutecznie obniżać własny ślad węglowy, potrzebna będzie transformacja energetyczna oraz zmiany w systemie transportowym. Warto pamiętać, że będą one wymagały pewnych nakładów finansowych.

Działania te pozwolą budować przewagę konkurencyjną, która daje firmie szereg możliwości oraz szanse na przyciąganie nowych klientów oraz partnerów biznesowych. Przewaga konkurencyjna potrzebuje oczywiście rozgłosu - a więc działań wizerunkowych i odpowiedniej komunikacji.

Jak najszybsze dołączenie do grona firm, które działają na rzecz klimatu, to nie tylko ogromna szansa na zwiększenie swojej konkurencyjności, ale też niezbędna inwestycja.