Podatek od deszczu – czym jest i kogo dotyczy?

Termin „podatek od deszczu” może brzmieć dziwnie, ale funkcjonuje w Polsce od 2018 roku. Do niedawna był swego rodzaju ciekawostką, o której większość osób mogła nawet nie wiedzieć. Wszystko zmieniło się w roku 2022, kiedy przepisy objęły swoim zasięgiem o wiele większą grupę właścicieli nieruchomości. Kogo zatem dotyczy nowy podatek od deszczu, gdzie go zgłosić i czy można go zmniejszyć? O tym wszystkim piszemy poniżej.

Na czym polega podatek od deszczu?

Od kiedy podatek od deszczu zaczął funkcjonować, nie było o nim specjalnie głośno. Do końca 2021 roku dotyczył właścicieli posesji o powierzchni powyżej 3500 m2, których 70% stanowiła powierzchnia zabetonowana, asfaltowa, czyli taka, której retencja jest mocno ograniczona.

Od 2022 roku kryteria te zmieniono i to w znaczący sposób. Wielkość posesji zmniejszono do 600 m2, natomiast procent powierzchni utrudniającej wnikanie wody do gruntu do 50%. Taka zmiana spowodowała, iż liczba właścicieli nieruchomości objętych podatkiem wzrosła wielokrotnie. Na małej działce już sam dom zajmuje sporą powierzchnię, a bardzo często dochodzą jeszcze takie elementy jak chodnik, podjazd do garażu czy dodatkowe miejsce postojowe.

Podatek od wody deszczowej – przesłanki

Podstawą prawną podatku od deszczu jest Prawo Wodne art. 269. Ostatnie lata pokazały wyraźnie, że w Polsce zaczynamy mieć problem z suszą, co objawia się m.in. rekordowo niskimi poziomami wód w głównych rzekach. Każdy deszcz to okazja, aby dostarczyć do gruntu więcej wody. 

Główną przesłanką do uregulowania podatku od deszczu ustawą i wprowadzenia w życie opłaty deszczowej jest więc ekologia, a dokładniej ochrona zasobów wody. Pieniądze z podatku trafiają do Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” i są wykorzystywane na przeciwdziałanie skutkom suszy i podniesienie poziomu wód gruntowych. 

Wbrew ogólnej niechęci do podatków jako takich, ten  leży w interesie nas wszystkich.

Podatek od deszczu a własna firma

Podatek od deszczu na wsiach, ale również w miastach, był przez pierwsze lata obowiązywania traktowany z lekkim przymrużeniem oka. Niewiele osób wiedziało, jak go wyliczyć i kto sprawdzi, czy jest opłacany. Wiadomo było jedynie, że dotyczy on właścicieli dużych terenów. Co równie istotne, podatek od deszczu kojarzono jednoznacznie z osobami prywatnymi, zapominając o tym, że przecież na terenie, który podlega obowiązkowi podatkowemu, może być również prowadzona działalność zarobkowa. Prawo mówi jasno, że stawki podatku od deszczu dotyczą m.in. prywatnych właścicieli, wspólnot mieszkaniowych, szpitali, zakładów pracy, sklepów. 

Niewykluczone, że czujność uśpił nieco poprzedni, dużo wyższy limit powierzchni. Tak czy inaczej, przedsiębiorcy muszą liczyć się z tym, że jeśli prowadzą działalność na terenie, który kwalifikuje się do zapłacenia podatku, będą musieli takowy opłacać. Trudno powiedzieć, jak będzie egzekwowany podatek w praktyce, gdyż zobowiązane do jego naliczania i pobierania są urzędy gmin. 

Każdy przedsiębiorca powinien znać stawki, jakie aktualnie obowiązują, aby móc oszacować przyszłą wysokość podatku. Przypomnijmy, że dla wysokości podatku od deszczu powierzchnia dachu budynku nie ma znaczenia – liczą się obszar ograniczonej retencji i wielkość posesji. Najwięcej zapłacą użytkownicy działek, którzy nie posiadają praktycznie żadnej infrastruktury retencyjnej. 

Oto aktualne stawki:

• 1,50 zł za każdy m2 powierzchni bez infrastruktury retencyjnej,
• 0,90 zł za każdy m2 przypadku posiadania infrastruktury o wydajności do 10% rocznego odpływu,
• 0,45 zł za każdy m2 dla posiadaczy infrastruktury o wydajności w przedziale 11–30%.

Jakich przedsiębiorców najczęściej dotyka obowiązek uiszczania daniny od deszczówki?

Odpowiedź na to pytanie nasuwa się niejako sama, jeśli spojrzymy na zmiany w przepisach dotyczących podatku, które wprowadził ustawodawca. Podatek ten obejmuje szczególnie te firmy, które posiadają rozległe zakłady produkcyjne, hale magazynowe, centra logistyczne, ale również dobrze nam wszystkim znane sklepy wielkopowierzchniowe. Każdy z wymienionych budynków stanowi istotną przeszkodę dla przyrody i zatrzymuje lub utrudnia dotarcie wody z opadów do gruntu. 

Drugim kryterium, o którym przedsiębiorcy nie mogą zapomnieć, jest rodzaj nawierzchni stosowanej na działkach wykorzystywanych na potrzeby firmy. Najgorsze parametry z punktu widzenia wnikania deszczówki do gruntu mają oczywiście asfalt oraz beton.

Jeśli zatem jesteś na etapie wyboru lokalizacji na potrzeby np. magazynów dla firmy, warto przyjrzeć się otoczeniu i infrastrukturze retencyjnej. Niewykluczone, że teren oddany do użytku 10 lat temu będzie miał pod tym względem duże braki i należy niejako z góry przyjąć konieczność płacenia wyższego podatku.

Sposoby na obniżenie podatku od deszczu

Pomimo tego, że podatek od deszczu jako idea proekologiczna jest jak najbardziej słuszny, konieczność sięgnięcia do własnej kieszeni i wniesienia opłat na rzecz państwa wśród przeważającej części podatników budzi niechęć. Dobra wiadomość jest taka, że istnieje kilka sposobów na zmniejszenie kwoty podatku. Jak to zrobić? Możesz:

• zakupić specjalne zbiorniki na deszczówkę o odpowiednio dużej pojemności rozważyć zmniejszenie powierzchni zatrzymującej wodę wokół domu, np. poprzez częściową wymianę nawierzchni z betonu, asfaltu na płyty z otworami. 
• już na etapie wyboru działki i budowy domu zastosować rozwiązania ograniczające do minimum zatrzymywanie wody (np. podłączenie do kanalizacji).

Najbliższe miesiące i lata pokażą, na ile skuteczne okaże się egzekwowanie podatku. Im więcej uda się pozyskać pieniędzy na poprawienie stanu wód gruntowych w kraju, tym lepiej dla nas wszystkich.