Co Dyrektywa CSRD oznacza dla małych firm?

Duże, średnie i małe przedsiębiorstwa – od startupów po korporacje – wkrótce niemal wszystkie będą musiały w jednolity i przejrzysty sposób raportować swoje działania w obszarach ESG (środowiskowych, społecznych, praw człowieka oraz ładu korporacyjnego). Wyjaśniamy, co dyrektywa CSRD oznacza dla małych firm w Polsce.

Dyrektywa CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) to przełomowa regulacja służąca ujednoliceniu i podniesieniu standardu sprawozdawczości niefinansowej w państwach Unii Europejskiej. Wpisuje się w zmiany legislacyjne na rzecz zrównoważonego finansowania wzrostu gospodarczego, które mają pomóc w osiągnięciu neutralności klimatycznej UE do 2050 roku. Dyrektywa wprowadza nowe wymogi dotyczące raportowania niefinansowego oraz nakłada je na większą liczbę firm, po raz pierwszy odnosząc się także do tych najmniejszych.

Kogo dotyczy dyrektywa CSRD? Ile przedsiębiorstw w Polsce obejmie?

Dyrektywa CSRD znacząco zwiększa liczbę firm objętych obowiązkiem raportowania niefinansowego. Wszystkie duże przedsiębiorstwa i spółki notowane na giełdzie będą bezpośrednio objęte jej zakresem. Konsekwencje CSRD odczują pośrednio w zasadzie wszystkie firmy, nawet te, na które nie nakłada ona obowiązku raportowania. Wiele przedsiębiorstw współpracuje bowiem z firmami objętymi obowiązkiem raportowania - w roli podwykonawcy lub dostawcy. Jeśli firmy te nie chcą być wykluczone z łańcuchów dostaw, będą musiały angażować się w te procesy i podejmować działania w obszarze ESG. 

Kiedy zacznie obowiązywać dyrektywa CSRD?

Dyrektywa CSRD została opublikowana w grudniu 2022 roku, ale będzie wchodzić w życie stopniowo. 

1. Jako pierwsze będą musiały zacząć stosować ją spółki, które obecnie podlegają unijnej dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD), tzn. spółki giełdowe, banki, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, zatrudniające ponad 500 osób, o sumie bilansowej min. 20 mln euro lub przychodach netto min. 40 mln euro. Organizacje te pierwszy raport zgodny z dyrektywą CSRD będą musiały złożyć w odniesieniu do roku 2024, co oznacza że zaczną zbierać i analizować dane już za kilka miesięcy. 
2. Od 2025 roku nowe przepisy i obowiązki raportowe dotyczyć będą wszystkich dużych spółek, które spełniają dowolne 2 z 3 warunków: zatrudnienie co najmniej 250 pracowników, suma bilansowa powyżej 25 mln euro (pierwotnie było to 20 mln euro), roczne przychody powyżej 50 mln euro (wcześniej było to 40 mln euro). 
3. Ostatni etap wdrażania dyrektywy to rok 2026 (z możliwością przesunięcia o maksymalnie dwa lata), kiedy to obowiązek rozszerzy się na małe i średnie firmy notowane na giełdzie oraz pozostałe firmy z tego sektora, które zatrudniają min. 10 osób, o sumie bilansowej ponad 450 tys. euro (wcześniej było 350 tys. euro) lub rocznych przychodach ponad 900 tys. euro (wcześniej było 700 tys. euro). 

Po co wprowadzono dyrektywę CSRD?

Powodów jest kilka. Oto one:

• ograniczanie negatywnego wpływu firm na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny, 
• podniesienie jakości, porównywalności i wiarygodności ujawnianych danych niefinansowych, 
• zwiększenie zakresu informacji ujawnianych przez przedsiębiorstwa, 
• zwiększenie przejrzystości i porównywalności raportów niefinansowych, 
• napędzanie zmian w strategii przedsiębiorstw oraz zrównoważona transformacja biznesu, 
• zbliżenie wymogów dotyczących sprawozdawczości niefinansowej do wymogów znanych ze sprawozdań finansowych. Da to poprawę wiarygodności, a w konsekwencji przyczynić się do rzeczowych decyzji strategicznych firm dla środowiska i klimatu.

Wyzwanie dla polskich firm 

O tym, jak dużym wyzwaniem dla polskich firm może być dyrektywa CSRD, świadczy fakt, że ponad połowa z nich (53%) nie zna jeszcze pojęcia ESG, aż 32% jedynie słyszało kiedyś o raportowaniu niefinansowym, a tylko nieliczne firmy (14%) znają dobrze to zagadnienie – wynika z badania przygotowanego przez Polskie Stowarzyszenie ESG¹.

Choć do wejścia w życie nowych przepisów dla małych i średnich firm zostało jeszcze kilka lat, to przygotowanie do realizacji założeń dyrektywy, zbierania danych, czy włączania pracowników w ten proces warto już rozpocząć. Od czego zacząć? Firma z sektora MSP powinna ten czas wykorzystać, by: 

• dowiedzieć się więcej o ESG, raportowaniu niefinansowym i CSRD,
• zorientować się, którzy partnerzy biznesowi z łańcucha dostaw, będą zobowiązani do raportowania i jakie informacje będą dla nich kluczowe,  
• zacząć monitorować i gromadzić dane na temat wpływu firmy z zakresu ESG,
• przyjrzeć się obecnym praktykom z zakresu zrównoważonego rozwoju i ocenić, gdzie potrzebne będą zmiany.

Korzyści z dyrektywy CSRD dla Twojej firmy

Wdrażanie nowych przepisów to nie tylko wysiłek i czas, ale także realne korzyści. Raport niefinansowy to szansa na przeanalizowanie dotychczasowej strategii działania, zarówno pod kątem finansowym, operacyjnym, jak i  regulacyjnym, a także na działania optymalizacyjne. To nowe możliwości finansowania, a także szansa na zyskanie przewagi wizerunkowej w branży. 

¹ https://polskiestowarzyszenieesg.pl/raport-koszty-i-wyzwania-esg/