Kto nie skorzysta z wakacji od ZUS? Wykluczenia i wyjątki

Składki ZUS to comiesięczne zobowiązanie finansowe, które może okazać się całkiem sporym obciążeniem – zwłaszcza dla niewielkich przedsiębiorców. Niestety nie można zrezygnować z ich opłacania. W 2024 roku rząd uchwalił ustawę, na mocy której w jednym miesiącu w roku przedsiębiorcy mogą skorzystać z wakacji od ZUS, ale rozwiązanie to nie dotyczy wszystkich. Wyjaśniamy, jakie są wykluczenia i wyjątki.

Zawody wykluczone z wakacji od ZUS

Zwolnienie z opłacania składek społecznych (emerytalnej, rentowej, wypadkowej i chorobowej) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oznacza, że w budżecie firmy w jednym miesiącu w roku może pozostać kilkaset złotych.

O tym, czy można skorzystać z wakacji składkowych, decyduje jednak kilka aspektów. Ogólnie rzecz ujmując, wakacje od ZUS nie przysługują:

1. przedsiębiorcom, którzy:
   1. mają zgłoszonych do ubezpieczeń więcej niż 9 osób,
   2. przekroczyli limit pomocy de minimis,
   3. wykonują usługi na rzecz byłego pracodawcy,
   4. nie podlegali pod ubezpieczenia społeczne w miesiącu poprzedzającym miesiąc składania wniosku,
   5. przekroczyli limit przychodu (2 000 000 euro) w jednym z dwóch poprzednich lat,
2. wspólnikom spółek komandytowych, z ograniczoną odpowiedzialnością, jawnych i partnerskich,
3. akcjonariuszom prostych spółek akcyjnych,
4. osobom, które prowadzą działalność edukacyjną na mocy Prawa Oświatowego – w tym prywatnych szkół i przedszkoli,
5. twórcom i artystom,
6. przedstawicielom wolnych zawodów.

Wolne zawody a wakacje od ZUS – kiedy przysługuje zwolnienie z płacenia składek?

Od chwili wprowadzenia w życie ustawy regulującej zwolnienie z opłacania składek pojawiły się pytania o to, czy przedstawiciele wolnych zawodów mogą skorzystać z wakacji od ZUS. Ustawodawca nie sprecyzował okoliczności, w których przedsiębiorcy z tej grupy zawodowej mogą skorzystać ze zwolnienia.

W praktyce oznacza to, że sytuacja szeregu specjalistów – w tym: radców prawnych, notariuszy, adwokatów, biegłych rewidentów, psychologów, lekarzy, tłumaczy, a nawet księgowych czy nauczycieli udzielających lekcji na godziny – jest niejednoznaczna. 

Uldze podlegają więc osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w oparciu o Prawo Przedsiębiorców. A więc, czy prawnicy mogą skorzystać z wakacji składkowych? Tak, pod warunkiem że posiadają wpis do CEIDG oraz spełnią wszystkie wymagania wskazane w powyższej ustawie.

Podobna sytuacja dotyczy lekarzy. W teorii są oni przedstawicielami wolnego zawodu, więc nie przysługują im ulgi ZUS. W praktyce jednak interpretacja przepisów dopuszcza pewne wyjątki. Czy lekarz może skorzystać z wakacji od ZUS? Analogicznie jak w przypadku prawnika – może, jeśli prowadzi działalność zgłoszoną do CEIDG.

Twórcy i artyści – zawody wykluczone z wakacji od ZUS

A jak sytuacja przedstawia się w przypadku twórców i artystów? Przypomnijmy, że do tej grupy zawodowej zalicza się osoby, które tworzą i wykonują dzieła w zakresie muzyki, sztuk plastycznych, literatury, reżyserii czy architektury. Na mocy wprowadzonej ustawy żaden z tych zawodów nie kwalifikuje do urlopu składkowego.

Oczywiście twórcy mają możliwość zgłoszenia działalności do CEIDG, ale warto pamiętać, że w chwili rejestracji stają się przedsiębiorcami, co oznacza utratę niektórych przywilejów przysługujących artystom. Mowa np. o możliwości korzystania z preferencyjnych 50% kosztów uzyskania przychodów.

W tym kontekście wakacje od ZUS mogą się nie opłacać, więc osoby wykonujące zawody twórców i artystów powinny indywidualnie ocenić, czy warto się rejestrować się jako przedsiębiorcy, by skorzystać ze zwolnienia wakacji od ZUS.